Araştırma Makalesi
Yıl 2022,
Cilt: 32 Sayı: 2, 675 - 683, 24.05.2022
Öz
Global food prices are affected from the increase in input costs as well as the disruptions in the supply chain during the Covid-19 epidemic and the problems experienced in agricultural production due to climate change. Concerns about global food supply and food price increases were among the priority agendas of governments. The aim of this study was to examine the relationship between general producer inflation and food consumer inflation for the period of 2006-2021 in Turkey, within the framework of short and long-term asymmetric dynamics. In this context, the short and long term asymmetric effects of producer price index (PPI) on food and non-alcoholic beverages index, which included in consumer price index (CPI), were analyzed with the help of NARDL model by using monthly data for the period 2006-2021.
According to the results of the study, it was concluded that the shocks of the PPI in the Turkish economy had an asymmetric effect on the CPI and the positive shocks in the PPI index had a higher impact than the negative shocks in the 2006-2021 period. An 1% negative shock in the PPI caused an increase of 0.92% in the CPI, and the 1% positive shock caused an increase of 0.33% in the CPI. In this context, it was concluded that arrangements and measures should be planned in long term in order to eliminate the impact of the increases in PPI on the CPI.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abdioğlu, Z. ve Korkmaz, Ö. (2012). Tüketici ve Üretici Fiyat Endekslerinde Fiyat Geçişkenliği: Alt Sektörler. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 16(2), 65-81.
- Akçay, S. (2011). The Causal Relationship between Producer Price Index and Consumer Price Index: Empirical Evidence from Selected European Countries. International Journal of Economics and Finance, 3(6), 227–232. doi:10.5539/ijef.v3n6p227
- Aksu, H., Eren , S. ve Bozma, G. (2017). Döviz kurunun Dış Ticaret Dengesi Üzerindeki Asimetrik Etkisi Türkiye Örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 31(3), 477-488.
- Belton, W. J. ve Nair-Reichert, U. (2007). Inflation regimes, core inflation measures and the relationship between producer and consumer price inflation. Applied Economics, 39(10), 1295-1305. doi:10.1080/00036840500447682
- Blomberg, B. ve Harris, E. (1995). The Commodity–Consumer Price Connection: Fact or Fable? Economic Policy Review, 2, 21-38.
- Clark, T. (1995). Do producer prices lead consumer prices? Economic Review, 80(Q III), 25-39.
- Erdem, H. F. ve Yamak, R. (2014). Üretici Fiyat Endeksi ve Tüketici Fiyat Endeksi Arasındaki Geçişkenliğin Derecesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(4), 1-13 . doi:10.18037/ausbd.25661
- Fan, G., He, L. ve Hu, J. (2009). CPI vs. PPI: Which drives which? Frontiers of Economics in China, 4(3), 317-334. doi:10.1007/s11459-009-0018-z
- Ghazali, M. F., Ai-Yee, O. ve Muhammad, M. Z. (2008). Do Producer Prices Cause Consumer Prices? Some Empirical Evidence. International Journal of Business and Management, 3, 78-82. doi:10.5539/ijbm.v3n11p78
- Kocak, N. A. (2021). Tüketici ve Üretici Fiyatları Arasında Geçişkenliğin Alternatif Ölçümü: Alt Endeksler Ayrımında Türkiye Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 67, 12-27. doi:10.51290/dpusbe.739204
- Kwon, D.-H. ve Koo, W. (2009). Price Transmission Mechanisms among Disaggregated Processing Stages of Food: Demand-Pull or Cost-Push? Agricultural and Applied Economics Association, 2009 Annual Meeting, July 26-28, 2009, Milwaukee, Wisconsin.
- Öner, H. (2018). Tüketici ve Üretici Fiyat Endeksleri Arasındaki İlişkinin Granger Nedensellik Testi Yoluyla İncelenmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 318-327. doi:10.29106/fesa.380397
- Pesaran, M. H., Shin, Y. ve Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326. doi:https://doi.org/10.1002/jae.616
- Saatçioğlu, C. ve Karaca, O. (2017). Türkiye’de Üretici Fiyatları ile Tüketici Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 2005-2016. Sakarya İktisat Dergisi, 6(2), 1-16.
- Saraç, T. B. ve Karagöz, K. (2010). Türkiye’de tüketici ve üretici fiyatları arasındaki ilişki: Yapısal kırılma ve sınır testi Maliye Dergisi, 159, 220-232.
- Shahzad, S. J. H., Nor, S. M., Ferrer, R. ve Hammoudeh, S. (2017). Asymmetric determinants of CDS spreads: U.S. industry-level evidence through the NARDL approach. Economic Modelling, 60, 211-230. doi:https://doi.org/10.1016/j.econmod.2016.09.003
- Shin, Y., Yu, B. ve Greenwood-Nimmo, M. (2014). Modelling asymmetric cointegration and dynamic multipliers in a nonlinear ARDL framework. In Festschrift in honor of Peter Schmidt (pp. 281-314): Springer.
- Şahin, A. ve Doğan, İ. (2017). İstanbul Ticaret Odası Tefe Genel Endeksi Enflasyonu ve Alt Bileşenleri Arası İlişki: Türkiye Üzerine Asimetrik Sabit Koşullu Korelasyon Analizi, 1968-2015. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 12(47), 216-236.
- Terzı̇, H. ve Tütüncü, A. (2017). Türkiye’de Üretici Fiyat Endeksi ve Tüketici Fiyat Endeksi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Sosyoekonomi, 25(34), 173–186.
- Tiffin, R. ve Dawson, P. J. (2000). Structural breaks, cointegration and the farm-retail price spread for lamb. Applied Economics, 32(10), 1281-1286. doi:10.1080/000368400404434
- Tiwari, A. K. (2012). An empirical investigation of causality between producers' price and consumers' price indices in Australia in frequency domain. Economic Modelling, 29(5), 1571-1578. doi:https://doi.org/10.1016/j.econmod.2012.05.010
- Tiwari, A. K., Mutascu, M. I. ve Andries, A. M. (2013). Decomposing time-frequency relationship between producer price and consumer price indices in Romania through wavelet analysis. Economic Modelling, 31(C), 151-159.
- Tiwari, A. K. ve Shahbaz, M. (2013). Modelling the Relationship between Whole Sale Price and Consumer Price Indices: Cointegration and Causality Analysis for India. 14(3), 397-411. doi:10.1177/0972150913496784
- Tiwari, A. K., Suresh, K. G., Arouri, M. ve Teulon, F. (2014). Causality between consumer price and producer price: Evidence from Mexico. Economic Modelling, 36, 432-440. doi:https://doi.org/10.1016/j.econmod.2013.09.050
- Topuz, Y., Yazdifar, H. ve Sahadev, S. (2018). The relation between the producer and consumer price indices: a two-country study. Journal of Revenue and Pricing Management, 17(3), 122–130. doi:10.1057/s41272-017-0125-x
- Yamak, R. ve Topbaş, F. (2008). Fiyat endeksleri arasındaki geçişkenlik ilişkisi: Enders-Ludlow nonlineer eş bütünleşme analizi. Paper presented at the Dokuzuncu Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, İzmir.
- Yapraklı, S, Bozma, G. ve Akdağ, M. (2019), “Döviz Kurlarının Yabancı Portföy Yatırımları Üzerindeki Etkilerinin ARDL ve NARDL Yöntemleri ile İncelenmesi”, İzmir İktisat Dergisi, 34(1): 1-13.
- Yildirim, Z. (2015). Enflasyon Rejimleri ve Üretici Enflasyonundan Tüketici Enflasyonuna Geçişkenlik. Central Bank Review, 1-26.
Yıl 2022,
Cilt: 32 Sayı: 2, 675 - 683, 24.05.2022
Öz
İklim değişikliğinin, son yıllarda tarımsal üretimde yol açtığı problemlerin yanı sıra, Covid-19 salgın sürecinin tedarik zincirinde aksamalara neden olması ve girdi maliyetlerindeki artışlar küresel gıda fiyatlarını yükseltmiştir. Küresel gıda arzında yaşanan kaygılar ve gıda fiyat artışları hükümetlerin öncelikli gündemleri arasında yer almıştır. Bu çalışmada, Türkiye’nin 2006-2021 dönemi için genel üretici enflasyonu ile gıda tüketici enflasyonu arasındaki ilişkinin, kısa ve uzun dönem asimetrik dinamikler çerçevesinde incelenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, 2006-2021 dönemine ait aylık veriler kullanılarak, üretici fiyatı endeksinin (ÜFE), tüketici fiyat endeksi (TÜFE) içerisinde yer alan gıda ve alkolsüz içecekler endeksi üzerindeki kısa ve uzun dönem asimetrik etkileri NARDL modeli yardımıyla analiz edilmiştir.
Çalışmadan edilen bulgulara göre, Türkiye ekonomisinde 2006-2021 döneminde ÜFE’de meydana gelen şokların TÜFE üzerinde asimetrik etkiye sahip olduğu, ÜFE endeksinde gerçekleşen pozitif şokların negatif şoklara kıyasla daha yüksek etki sergilediği sonucuna ulaşılmıştır. ÜFE’de meydana gelen %1’lik negatif şok TÜFE üzerinde %0,92’lik bir artışa, %1’lik pozitif şok ise TÜFE %0,33’lük artışa neden olmuştur. Bu kapsamda, ÜFE’de meydana gelen yükselişlerin TÜFE üzerindeki etkisinin giderilmesi adına yapılacak düzenlemelerin ve alınacak önlemlerin uzun dönemli planlanması gerektiği vurgulanabilir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abdioğlu, Z. ve Korkmaz, Ö. (2012). Tüketici ve Üretici Fiyat Endekslerinde Fiyat Geçişkenliği: Alt Sektörler. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 16(2), 65-81.
- Akçay, S. (2011). The Causal Relationship between Producer Price Index and Consumer Price Index: Empirical Evidence from Selected European Countries. International Journal of Economics and Finance, 3(6), 227–232. doi:10.5539/ijef.v3n6p227
- Aksu, H., Eren , S. ve Bozma, G. (2017). Döviz kurunun Dış Ticaret Dengesi Üzerindeki Asimetrik Etkisi Türkiye Örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 31(3), 477-488.
- Belton, W. J. ve Nair-Reichert, U. (2007). Inflation regimes, core inflation measures and the relationship between producer and consumer price inflation. Applied Economics, 39(10), 1295-1305. doi:10.1080/00036840500447682
- Blomberg, B. ve Harris, E. (1995). The Commodity–Consumer Price Connection: Fact or Fable? Economic Policy Review, 2, 21-38.
- Clark, T. (1995). Do producer prices lead consumer prices? Economic Review, 80(Q III), 25-39.
- Erdem, H. F. ve Yamak, R. (2014). Üretici Fiyat Endeksi ve Tüketici Fiyat Endeksi Arasındaki Geçişkenliğin Derecesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(4), 1-13 . doi:10.18037/ausbd.25661
- Fan, G., He, L. ve Hu, J. (2009). CPI vs. PPI: Which drives which? Frontiers of Economics in China, 4(3), 317-334. doi:10.1007/s11459-009-0018-z
- Ghazali, M. F., Ai-Yee, O. ve Muhammad, M. Z. (2008). Do Producer Prices Cause Consumer Prices? Some Empirical Evidence. International Journal of Business and Management, 3, 78-82. doi:10.5539/ijbm.v3n11p78
- Kocak, N. A. (2021). Tüketici ve Üretici Fiyatları Arasında Geçişkenliğin Alternatif Ölçümü: Alt Endeksler Ayrımında Türkiye Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 67, 12-27. doi:10.51290/dpusbe.739204
- Kwon, D.-H. ve Koo, W. (2009). Price Transmission Mechanisms among Disaggregated Processing Stages of Food: Demand-Pull or Cost-Push? Agricultural and Applied Economics Association, 2009 Annual Meeting, July 26-28, 2009, Milwaukee, Wisconsin.
- Öner, H. (2018). Tüketici ve Üretici Fiyat Endeksleri Arasındaki İlişkinin Granger Nedensellik Testi Yoluyla İncelenmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 318-327. doi:10.29106/fesa.380397
- Pesaran, M. H., Shin, Y. ve Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326. doi:https://doi.org/10.1002/jae.616
- Saatçioğlu, C. ve Karaca, O. (2017). Türkiye’de Üretici Fiyatları ile Tüketici Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 2005-2016. Sakarya İktisat Dergisi, 6(2), 1-16.
- Saraç, T. B. ve Karagöz, K. (2010). Türkiye’de tüketici ve üretici fiyatları arasındaki ilişki: Yapısal kırılma ve sınır testi Maliye Dergisi, 159, 220-232.
- Shahzad, S. J. H., Nor, S. M., Ferrer, R. ve Hammoudeh, S. (2017). Asymmetric determinants of CDS spreads: U.S. industry-level evidence through the NARDL approach. Economic Modelling, 60, 211-230. doi:https://doi.org/10.1016/j.econmod.2016.09.003
- Shin, Y., Yu, B. ve Greenwood-Nimmo, M. (2014). Modelling asymmetric cointegration and dynamic multipliers in a nonlinear ARDL framework. In Festschrift in honor of Peter Schmidt (pp. 281-314): Springer.
- Şahin, A. ve Doğan, İ. (2017). İstanbul Ticaret Odası Tefe Genel Endeksi Enflasyonu ve Alt Bileşenleri Arası İlişki: Türkiye Üzerine Asimetrik Sabit Koşullu Korelasyon Analizi, 1968-2015. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 12(47), 216-236.
- Terzı̇, H. ve Tütüncü, A. (2017). Türkiye’de Üretici Fiyat Endeksi ve Tüketici Fiyat Endeksi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Sosyoekonomi, 25(34), 173–186.
- Tiffin, R. ve Dawson, P. J. (2000). Structural breaks, cointegration and the farm-retail price spread for lamb. Applied Economics, 32(10), 1281-1286. doi:10.1080/000368400404434
- Tiwari, A. K. (2012). An empirical investigation of causality between producers' price and consumers' price indices in Australia in frequency domain. Economic Modelling, 29(5), 1571-1578. doi:https://doi.org/10.1016/j.econmod.2012.05.010
- Tiwari, A. K., Mutascu, M. I. ve Andries, A. M. (2013). Decomposing time-frequency relationship between producer price and consumer price indices in Romania through wavelet analysis. Economic Modelling, 31(C), 151-159.
- Tiwari, A. K. ve Shahbaz, M. (2013). Modelling the Relationship between Whole Sale Price and Consumer Price Indices: Cointegration and Causality Analysis for India. 14(3), 397-411. doi:10.1177/0972150913496784
- Tiwari, A. K., Suresh, K. G., Arouri, M. ve Teulon, F. (2014). Causality between consumer price and producer price: Evidence from Mexico. Economic Modelling, 36, 432-440. doi:https://doi.org/10.1016/j.econmod.2013.09.050
- Topuz, Y., Yazdifar, H. ve Sahadev, S. (2018). The relation between the producer and consumer price indices: a two-country study. Journal of Revenue and Pricing Management, 17(3), 122–130. doi:10.1057/s41272-017-0125-x
- Yamak, R. ve Topbaş, F. (2008). Fiyat endeksleri arasındaki geçişkenlik ilişkisi: Enders-Ludlow nonlineer eş bütünleşme analizi. Paper presented at the Dokuzuncu Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, İzmir.
- Yapraklı, S, Bozma, G. ve Akdağ, M. (2019), “Döviz Kurlarının Yabancı Portföy Yatırımları Üzerindeki Etkilerinin ARDL ve NARDL Yöntemleri ile İncelenmesi”, İzmir İktisat Dergisi, 34(1): 1-13.
- Yildirim, Z. (2015). Enflasyon Rejimleri ve Üretici Enflasyonundan Tüketici Enflasyonuna Geçişkenlik. Central Bank Review, 1-26.
Toplam 28 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | İktisadi ve İdari Bilimler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 24 Mayıs 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 13 Nisan 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 32 Sayı: 2 |
