Yaşlılıkta Sosyal İzolasyon ve Yalnızlık

Ebru Akbaş; Gülay Taşdemir Yiğitoğlu; Nesrin Çunkuş

doi:10.26466/opus.648658

Derleme

Social Isolation and Loneliness in Elderly

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 26, 4540 - 4562, 30.06.2020

Ebru Akbaş , Gülay Taşdemir Yiğitoğlu , Nesrin Çunkuş

https://doi.org/10.26466/opus.648658

Cited By: 7

Öz

Loneliness and social isolation issue in elderly becomes a bigger problem every day. Rapid changes in social construction makes it harder for elderly to adapt, causes them to experience social isolation and loneliness more intensely. Causes for loneliness in elderly are; loss of spouse or a friend, retirement, leaving home, changes in roles, loss of senses, chronic diseases, physical restraints, lack of social support system, socio-cultural conditions, financial hardships and dependence on others. Loneliness affects elder's life satisfaction negatively and sometimes even makes living unbearable for them. Research conducted in this area have shown that mortality risk of elders who have limited or non-satisfactory social relations is higher than those who have strong social relations. To prevent undesired outcomes, developing a social support system where elderly feels satisfied with, may help elderly to feel less lonely and feel happier.
This review aims to represent feelings social isolation and loneliness in line with the literature and evaluate their consequences. It is thought that this review may help multi-disciplinary research in solving issues of the elderly.

Anahtar Kelimeler

social isolation, elder, elderly, loneliness

Kaynakça

Akdemir, N. (2003). Yaşlılık ve sorunları. (N. Akdemir ve L. Birol Eds.). İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı içinde (s.170). İstanbul: Vehbi Koç Vakfı SANERC Yayın.
Akkaya, F. (2015). Romatoid artrit hastalarında yalnızlık, sosyal destek ve yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Altıparmak, S. (2009). Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam doyumu, sosyal destek düzeyleri ve etkileyen faktörler. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 23(3), 159-164.
Altuğ, F., Yağcı, N., Kitiş, A., Büker, N. ve Cavlak, U. (2009). Evde yasayan yaslılarda yasam kalitesini etkileyen faktörler. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 2(1), 48-60.
Ardahan, M. (2010). Yaşlılık ve huzurevi. Aile ve Toplum Dergisi, 5(20), 25-32.
Attanasio, O.P, Pistaferri, L. (2016). Consumption inequality. Journal of Economic Perspectives, 30(2), 3–28.
Beğer, T. ve Yavuzer, H. (2012). Yaşlılık ve yaşlılık epidemiyolojisi. Klinik Gelişim, 3(25), 1-3.
Boden-Albala, B., Litwak, E., Elkind, M., Rundek, T. ve Sacco, R. (2005). Social isolation and outcomes post stroke. Neurology, 64(11), 1888-92.
Cacioppo, J. T. ve Cacioppo, S. (2014). Older adults reporting social isolation or loneliness show poorer cognitive function 4 years later. Evidence-based nursing, 17(2), 59-60.
Carpenito, L. J. (2002). Hemşirelik Tanıları el kitabı. (F. Erdemir, Çev.). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri., 312-382.
Ceyhan, S. (2005). Kayseri nuh naci yazgan sağlık ocağı bölgesinde yaşayan 65 yaş ve üstü bireylerin yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
Coyle, C. E. ve Dugan, E. (2012). Social isolation, loneliness and health among older adults. Journal of aging and health, 24(8), 1346-1363.
Çam, C., Atay, E., Işıklı, B. (2018). Yaşlılarda yalnızlık ve yaşam kalitesi. Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi, 3(2), 50-67.
Çunkuş, N., Yiğitoğlu, G. T. ve Akbaş, E. (2019). Yaşlılık ve toplumsal dışlanma. Geriatrik Bilimler Dergisi, 2(2), 58-67.
Danış, M. Z. (2007). Yaşlılık, yoksulluk ve yalnızlık. 3 Kasım 2019 tarihinde http://www.gebam.hacettepe.edu.tr/sosyal_boyut/yaslilik_yoksuluk_yanlizlik.pdf adresinden erişildi.
Demirtaş, H. (2015). Yaşlılarda üriner inkontinans geriatrik depresyon ve yalnızlık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Dhar, H. L. (2001). Gender, aging, health and society. J Assoc Physician India, 49, 1012-20.
Dünya Sağlık Örgütü [DSÖ] (2016). Physical activity and older adults. 1 Kasım 2019 tarihinde https://www.who.int/dietphysicalactivity/factsheet_olderadults/en/ adresinden erişildi.
Edelbrock, D., Buys, L., Creasey, H. ve Broe, G. A. (2001). Social support, social networks and social isolation: the Sydney older persons’ study. Australasian Journal on Ageing, 20(4), 173-8.
Erol, S., Sezer, A., Şişman, F. N. ve Öztürk, S. (2016). Yaşlılarda yalnızlık algısı ve yaşam doyumu. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(3), 60-69.
Fratiglioni, L., Paillard-Borg, S. ve Winblad, B. (2004). An active and socially integrated lifestyle in late life might protect against dementia. The Lancet Neurology, 3(6), 343-353.
Genç, Y. ve Dalkılıç, P. (2013). Yaşlıların sosyal dışlanma sendromu ve toplumsal beklentileri. The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science–JASSS, 6, 461-482.
Gökler, I. ve Aydın, G. (2011). Huzurevinde yaşayan yaşlıların benlik algılarının yordanmasında sosyo-demografik özellikler ve algılanan sosyal desteğin rolü. Aile ve Toplum Dergisi, 7(24), 69-91.
Görgün Baran, A. (2016). Yaşlılıkta sosyal dışlanmanın toplumsal boyutu. (V. Kalınkara Ed.). Yaşlılık Disiplinlerarası Yaklaşımlar, Sorunlar, Çözümler içinde (s.105-126). Ankara: Nobel Kitabevi.
Gümüş, A. B. (2014). Hemşirelik kuram ve modelleri. (O. Çam ve E. Engin Ed.). Ruh Sağ Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği: Bakım Sanatı içinde (s.59-84). İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi.
Harvard Medical School. (2010). The health benefits of strong relationship. Harvard Health Publications, USA. 15 Ekim 2019 tarihindehttps://www.health.harvard.edu/newsletter_article/the-health-benefits-of-strong-relationships adresinden erişildi.
Holt-Lunstad, J., Smith, T. B. ve Layton, J. B. (2010). Social relationships and mortality risk: a meta-analytic review. PLOS Medicine, 7(7), e1000316.
Holt-Lunstad, J., Smith, T.B, Baker, M., Harris, T., Stephenson, D. (2015). Loneliness and social isolation as risk factors for mortality: a metaanalytic review. Perspectives on Psychological Science, 10(2), 227-37.
Kaçan-Softa, H., Öztürk, A., Dindaş, İ., ve Göçmen, M. (2015). Kastamonu 1no’lu Aile Sağlığı Merkezine başvuran yaşlıların yalnızlık düzeyini etkileyen bazı faktörlerin incelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 8(2), 88-97.
Kahraman, S., Zincir, H., Erten, Z. K. ve Özkan, F. (2011). Bir huzurevinde yaşlı kadın ve erkeğin ayrı yaşamasının onların yalnızlık ve yaşam doyumuna etkisi. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 14(2), 1-16.
Kalınkara, V., ve Sarı, İ. (2019). Yaşlılarda sosyal ağ kullanımı ve yalnızlık ilişkisinin belirlenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 12(1), 8-19.
Kalınkara, V. (2016). Temel gerontoloji yaşlılık bilimi. Ankara: Atlas Basım Yayın.
Kapıkıran, Ş. (2016). Yaşlılarda yalnızlık ile yaşam doyumu arasındaki ilişki: Sosyal desteğin aracılık rolünün sınanması. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 9(1), 13-25.
Karadakovan, A. (2014). Yaşlı sağlığı ve bakım. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
Kerem, M., Meriç, A., Kırdı, N. ve Cavlak, U. (2001). Ev ortamında ve huzurevinde yaşayan yaşlıların değişik yönlerden değerlendirilmesi. Türk Geriatri Dergisi, 4(3), 106-112.
Kislaya, I., Santos, A.J. ve Gil, A.P. (2013). Co-occurrence of different types of violence in Portuguese elder adults. Comprehensive Psychiatry, 49, 113-120.
Khorshid, L. ve Arslan, G. G. (2006). Hemşirelik ve sosyal desteğin önemi. Dirim, 81(1), 182-188.
Kurt, G. (2008). Türkiye’de yaşlılık olgusuna sosyolojik bir bakış-Sivas il örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
Kurt, G., Beyaztaş, F. ve Erkol, Z. (2010). Yaşlıların sorunları ve yaşam memnuniyeti. Adli Tıp Dergisi, 24(2), 32-39.
Mullins, L. C. ve McNicholas, N. (1987). Loneliness among the elderly: issues and considerations for professionals in aging. Gerontology & Geriatrics Education, 7(1), 55-66.
Mullins, L. C., Sheppard, H. L. ve Andersson, L. (1991). Loneliness and social isolation in Sweden: Differences in age, sex, labor force status, self-rated health, and income adequacy. Journal of Applied Gerontology, 10(4), 455-468.
NCOA-National Council on Aging (2016). Exercise programs that promote senior fitness. 1 Kasım 2019 tarihinde https://www.ncoa.org/center-for-healthy-aging/basics-of- evidence-based-programs/physical-activity-programs-for-older-adults/ adresinden erişildi.
Olufemi, O. O. (2017). Social isolation in the elderly; Physical Activity to the Rescue. Dev Disabil, 1(1), DIDD.000502.
Öz, F. (2004). Sağlık alanında temel kavramlar. Ankara: İmaj Basım.
Öz, F. ve Svvift, J. (2002). Yaşamın son evresi: yaşlılık psikososyal açıdan gözden geçirme. Kriz Dergisi, 10(2), 17-28.
Paterson, D. H., Jones, G. R. ve Rice, C. L. (2007). Ageing and physical activity: evidence to develop exercise recommendations for older adults. Applied physiology, nutrition, and metabolism, 32(S2E), S69-S108.
Patterson, A.C., Veenstra, G. (2010). Loneliness and risk of mortality: A longitudinal investigation in Alameda County, California. Social science & medicine, 71(1), 181-6.
Peplau, L. A., ve Perlman, D. (1982). Perspective on loneliness. (L.A. Peplau & D. Perlman Eds.). Loneliness: A sourcebook of current theory, reseach and therapy içinde (s.1- 18). New York: John Wiley and Sons.
Polat, Ü. ve Kahraman, B.B. (2013). Yaşlı bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişki. Fırat Tıp Dergisi, 18(4), 213-218.
Poulin, J., Deng, R., Ingersoll, T. S., Witt, H. ve Swain, M. (2012). Perceived family and friend support and the psychological well-being of American and Chinese elderly persons. Journal of cross-cultural gerontology, 27(4), 305-317.
Püllüm, E. ve Akyıl, R. Ç. (2017). Loneliness and social isolation among eldely people. Meandros Medical and Dental Journal, 18(3), 158-163.
Robins, L. M., Jansons, P. ve Haines, T. (2016). The impact of physical activity interventions on social isolation among community-dwelling older adults: a systematic review. Research & Reviews: Journal of Nursing and Health Sciences, 2(1), 62-71.
Santrock, J. W. (2015). Yaşam boyu gelişim. (G. Yüksel, Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Limited Şti., 10-56.
Shankar, A., Hamer, M., McMunn, A. ve Steptoe, A. (2013). Social isolation and loneliness: relationships with cognitive function during 4 years of follow-up in the English Longitudinal Study of Ageing. Psychosomatic Medicine, 75(2), 161-170.
Simon, M.A., Chang, E-S., Zhang, M., Ruan, J., Dong, X. (2014). The prevalence of loneliness among US Chinese older adults. Journal of aging and health, 26(7), 1172-88.
Singh, A. ve Misra, N. (2009). Loneliness, depression and sociability in old age. Industrial Psychiatry Journal, 18(1), 51-55.
Softa, H. (2015). Evde ve huzurevinde kalan yaşlıların fizyolojik, psikolojik ve sosyal yönden incelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 8(2), 63-76.
Tanskanen, J. ve Anttila, T. (2016). A prospective study of social isolation, loneliness, and mortality in Finland. American journal of public health, 106(11), 2042-2048.
Todd, C., Camic, P. M., Lockyer, B., Thomson, L. J. ve Chatterjee, H. J. (2017). Museum-based programs for socially isolated older adults: Understanding what works. Health & Place, 48, 47-55.
Townsend, M. C. (2016). Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliğinin Temelleri Kanıta Dayalı Uygulama Bakım Kavramları. (C. T. Özcan ve G. Nermin, Çeviri Editörleri.). Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi., 717-750.
-Türkiye İstatistik Kurumu [TUİK] (2018). İstatistiklerle yaşlılar, 2018. 03 Mayıs 2020 tarihinde https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kronik-hastaliklar-engelli- db/hastaliklar/Yasli_Sagligi/raporlar_istatistikler/TUIK_Yasli_Istatistik_2018.pdf adresinden erişildi.
Valtorta, N. K., Kanaan, M., Gilbody, S., Ronzi, S. ve Hanratty, B. (2016). Loneliness and social isolation as risk factors for coronary heart disease and stroke: systematic review and meta-analysis of longitudinal observational studies. Heart, 102(13), 1009-1016.
Wan Mohd Azam, W. M. Y., Din, N. C., Ahmad, M., Ghazali, S. E., Ibrahim, N., Said, Z., ..., Maniam, T. (2013). Loneliness and depression among the elderly in an agricultural settlement: Mediating effects of social support. Asia‐Pacific Psychiatry, 5(1), 134-139.
Weiss, R. S. (1973). Loneliness: The experience of emotional and social isolation. Cambridge, MA: MIT Press
Wenger, G. C. ve Burholt, V. (2004). Changes in levels of social isolation and loneliness among older people in a rural area: a twenty–year longitudinal study. Canadian Journal on Aging, 23(2), 115-127.
Yu, B., Steptoe, A., Niu, K., Ku, P. W. ve Chen, L. J. (2018). Prospective associations of social isolation and loneliness with poor sleep quality in older adults. Quality of Life Research, 27(3), 683-691.

Yaşlılıkta Sosyal İzolasyon ve Yalnızlık

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 26, 4540 - 4562, 30.06.2020

Ebru Akbaş , Gülay Taşdemir Yiğitoğlu , Nesrin Çunkuş

https://doi.org/10.26466/opus.648658

Cited By: 7

Öz

Günümüzde yaşlıların yalnızlık ve sosyal izolasyon sorunları giderek büyümektedir. Toplumsal yapıdaki hızlı değişimler yaşlının bu duruma uyum göstermesini zorlaştırmakta ve yaşlıda daha yoğun sosyal izolasyon ve yalnızlık duygusunun yaşanmasına neden olmaktadır. Yaşlı bireylerin yalnızlık duygusuna sebep olan faktörler; eş ya da arkadaş ölümü, emekli olma, evinden ayrılma, rollerde değişim, duyusal kayıplar, kronik hastalıklar, fiziksel sınırlılıklar, sosyal destek sistemlerinin azlığı, sosyokültürel koşullar, ekonomik güçlükler ve başkalarına bağımlı olmadır. Yalnızlık duygusu yaşlının yaşamını olumsuz yönde etkileyerek bireyin yaşantısını dayanılmaz hale getirebilmektedir. Yapılan araştırmalarda kısıtlı ya da tatmin edici olmayan sosyal ilişkiler yaşayan yaşlılarda mortalite riskinin, güçlü sosyal ilişkileri olan yaşlılara göre daha yüksek olduğu belirtilmektedir. Böyle istenmeyen durumların önlenmesinde doyum sağlanabilen bir sosyal destek sistemi geliştirmek yaşlının yalnızlık hissini azaltarak daha iyi hissetmesini sağlayacaktır.
Yaşlı bireylerin sosyal izolasyon ve yalnızlık duygularını literatür doğrultusunda ifade etmek ve sonuçlarını değerlendirmek derlemenin amacıdır. Yapılacak multidisipliner çalışmalarda yaşlı sorunlarının çözümüne ışık tutabilecek bir yazı olduğu düşünülmektedir

Anahtar Kelimeler

sosyal izolasyon, yaşlı, yaşlılık, yalnızlık

Kaynakça

Akdemir, N. (2003). Yaşlılık ve sorunları. (N. Akdemir ve L. Birol Eds.). İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı içinde (s.170). İstanbul: Vehbi Koç Vakfı SANERC Yayın.
Akkaya, F. (2015). Romatoid artrit hastalarında yalnızlık, sosyal destek ve yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Altıparmak, S. (2009). Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam doyumu, sosyal destek düzeyleri ve etkileyen faktörler. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 23(3), 159-164.
Altuğ, F., Yağcı, N., Kitiş, A., Büker, N. ve Cavlak, U. (2009). Evde yasayan yaslılarda yasam kalitesini etkileyen faktörler. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 2(1), 48-60.
Ardahan, M. (2010). Yaşlılık ve huzurevi. Aile ve Toplum Dergisi, 5(20), 25-32.
Attanasio, O.P, Pistaferri, L. (2016). Consumption inequality. Journal of Economic Perspectives, 30(2), 3–28.
Beğer, T. ve Yavuzer, H. (2012). Yaşlılık ve yaşlılık epidemiyolojisi. Klinik Gelişim, 3(25), 1-3.
Boden-Albala, B., Litwak, E., Elkind, M., Rundek, T. ve Sacco, R. (2005). Social isolation and outcomes post stroke. Neurology, 64(11), 1888-92.
Cacioppo, J. T. ve Cacioppo, S. (2014). Older adults reporting social isolation or loneliness show poorer cognitive function 4 years later. Evidence-based nursing, 17(2), 59-60.
Carpenito, L. J. (2002). Hemşirelik Tanıları el kitabı. (F. Erdemir, Çev.). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri., 312-382.
Ceyhan, S. (2005). Kayseri nuh naci yazgan sağlık ocağı bölgesinde yaşayan 65 yaş ve üstü bireylerin yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
Coyle, C. E. ve Dugan, E. (2012). Social isolation, loneliness and health among older adults. Journal of aging and health, 24(8), 1346-1363.
Çam, C., Atay, E., Işıklı, B. (2018). Yaşlılarda yalnızlık ve yaşam kalitesi. Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi, 3(2), 50-67.
Çunkuş, N., Yiğitoğlu, G. T. ve Akbaş, E. (2019). Yaşlılık ve toplumsal dışlanma. Geriatrik Bilimler Dergisi, 2(2), 58-67.
Danış, M. Z. (2007). Yaşlılık, yoksulluk ve yalnızlık. 3 Kasım 2019 tarihinde http://www.gebam.hacettepe.edu.tr/sosyal_boyut/yaslilik_yoksuluk_yanlizlik.pdf adresinden erişildi.
Demirtaş, H. (2015). Yaşlılarda üriner inkontinans geriatrik depresyon ve yalnızlık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Dhar, H. L. (2001). Gender, aging, health and society. J Assoc Physician India, 49, 1012-20.
Dünya Sağlık Örgütü [DSÖ] (2016). Physical activity and older adults. 1 Kasım 2019 tarihinde https://www.who.int/dietphysicalactivity/factsheet_olderadults/en/ adresinden erişildi.
Edelbrock, D., Buys, L., Creasey, H. ve Broe, G. A. (2001). Social support, social networks and social isolation: the Sydney older persons’ study. Australasian Journal on Ageing, 20(4), 173-8.
Erol, S., Sezer, A., Şişman, F. N. ve Öztürk, S. (2016). Yaşlılarda yalnızlık algısı ve yaşam doyumu. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(3), 60-69.
Fratiglioni, L., Paillard-Borg, S. ve Winblad, B. (2004). An active and socially integrated lifestyle in late life might protect against dementia. The Lancet Neurology, 3(6), 343-353.
Genç, Y. ve Dalkılıç, P. (2013). Yaşlıların sosyal dışlanma sendromu ve toplumsal beklentileri. The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science–JASSS, 6, 461-482.
Gökler, I. ve Aydın, G. (2011). Huzurevinde yaşayan yaşlıların benlik algılarının yordanmasında sosyo-demografik özellikler ve algılanan sosyal desteğin rolü. Aile ve Toplum Dergisi, 7(24), 69-91.
Görgün Baran, A. (2016). Yaşlılıkta sosyal dışlanmanın toplumsal boyutu. (V. Kalınkara Ed.). Yaşlılık Disiplinlerarası Yaklaşımlar, Sorunlar, Çözümler içinde (s.105-126). Ankara: Nobel Kitabevi.
Gümüş, A. B. (2014). Hemşirelik kuram ve modelleri. (O. Çam ve E. Engin Ed.). Ruh Sağ Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği: Bakım Sanatı içinde (s.59-84). İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi.
Harvard Medical School. (2010). The health benefits of strong relationship. Harvard Health Publications, USA. 15 Ekim 2019 tarihindehttps://www.health.harvard.edu/newsletter_article/the-health-benefits-of-strong-relationships adresinden erişildi.
Holt-Lunstad, J., Smith, T. B. ve Layton, J. B. (2010). Social relationships and mortality risk: a meta-analytic review. PLOS Medicine, 7(7), e1000316.
Holt-Lunstad, J., Smith, T.B, Baker, M., Harris, T., Stephenson, D. (2015). Loneliness and social isolation as risk factors for mortality: a metaanalytic review. Perspectives on Psychological Science, 10(2), 227-37.
Kaçan-Softa, H., Öztürk, A., Dindaş, İ., ve Göçmen, M. (2015). Kastamonu 1no’lu Aile Sağlığı Merkezine başvuran yaşlıların yalnızlık düzeyini etkileyen bazı faktörlerin incelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 8(2), 88-97.
Kahraman, S., Zincir, H., Erten, Z. K. ve Özkan, F. (2011). Bir huzurevinde yaşlı kadın ve erkeğin ayrı yaşamasının onların yalnızlık ve yaşam doyumuna etkisi. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 14(2), 1-16.
Kalınkara, V., ve Sarı, İ. (2019). Yaşlılarda sosyal ağ kullanımı ve yalnızlık ilişkisinin belirlenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 12(1), 8-19.
Kalınkara, V. (2016). Temel gerontoloji yaşlılık bilimi. Ankara: Atlas Basım Yayın.
Kapıkıran, Ş. (2016). Yaşlılarda yalnızlık ile yaşam doyumu arasındaki ilişki: Sosyal desteğin aracılık rolünün sınanması. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 9(1), 13-25.
Karadakovan, A. (2014). Yaşlı sağlığı ve bakım. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
Kerem, M., Meriç, A., Kırdı, N. ve Cavlak, U. (2001). Ev ortamında ve huzurevinde yaşayan yaşlıların değişik yönlerden değerlendirilmesi. Türk Geriatri Dergisi, 4(3), 106-112.
Kislaya, I., Santos, A.J. ve Gil, A.P. (2013). Co-occurrence of different types of violence in Portuguese elder adults. Comprehensive Psychiatry, 49, 113-120.
Khorshid, L. ve Arslan, G. G. (2006). Hemşirelik ve sosyal desteğin önemi. Dirim, 81(1), 182-188.
Kurt, G. (2008). Türkiye’de yaşlılık olgusuna sosyolojik bir bakış-Sivas il örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
Kurt, G., Beyaztaş, F. ve Erkol, Z. (2010). Yaşlıların sorunları ve yaşam memnuniyeti. Adli Tıp Dergisi, 24(2), 32-39.
Mullins, L. C. ve McNicholas, N. (1987). Loneliness among the elderly: issues and considerations for professionals in aging. Gerontology & Geriatrics Education, 7(1), 55-66.
Mullins, L. C., Sheppard, H. L. ve Andersson, L. (1991). Loneliness and social isolation in Sweden: Differences in age, sex, labor force status, self-rated health, and income adequacy. Journal of Applied Gerontology, 10(4), 455-468.
NCOA-National Council on Aging (2016). Exercise programs that promote senior fitness. 1 Kasım 2019 tarihinde https://www.ncoa.org/center-for-healthy-aging/basics-of- evidence-based-programs/physical-activity-programs-for-older-adults/ adresinden erişildi.
Olufemi, O. O. (2017). Social isolation in the elderly; Physical Activity to the Rescue. Dev Disabil, 1(1), DIDD.000502.
Öz, F. (2004). Sağlık alanında temel kavramlar. Ankara: İmaj Basım.
Öz, F. ve Svvift, J. (2002). Yaşamın son evresi: yaşlılık psikososyal açıdan gözden geçirme. Kriz Dergisi, 10(2), 17-28.
Paterson, D. H., Jones, G. R. ve Rice, C. L. (2007). Ageing and physical activity: evidence to develop exercise recommendations for older adults. Applied physiology, nutrition, and metabolism, 32(S2E), S69-S108.
Patterson, A.C., Veenstra, G. (2010). Loneliness and risk of mortality: A longitudinal investigation in Alameda County, California. Social science & medicine, 71(1), 181-6.
Peplau, L. A., ve Perlman, D. (1982). Perspective on loneliness. (L.A. Peplau & D. Perlman Eds.). Loneliness: A sourcebook of current theory, reseach and therapy içinde (s.1- 18). New York: John Wiley and Sons.
Polat, Ü. ve Kahraman, B.B. (2013). Yaşlı bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişki. Fırat Tıp Dergisi, 18(4), 213-218.
Poulin, J., Deng, R., Ingersoll, T. S., Witt, H. ve Swain, M. (2012). Perceived family and friend support and the psychological well-being of American and Chinese elderly persons. Journal of cross-cultural gerontology, 27(4), 305-317.
Püllüm, E. ve Akyıl, R. Ç. (2017). Loneliness and social isolation among eldely people. Meandros Medical and Dental Journal, 18(3), 158-163.
Robins, L. M., Jansons, P. ve Haines, T. (2016). The impact of physical activity interventions on social isolation among community-dwelling older adults: a systematic review. Research & Reviews: Journal of Nursing and Health Sciences, 2(1), 62-71.
Santrock, J. W. (2015). Yaşam boyu gelişim. (G. Yüksel, Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Limited Şti., 10-56.
Shankar, A., Hamer, M., McMunn, A. ve Steptoe, A. (2013). Social isolation and loneliness: relationships with cognitive function during 4 years of follow-up in the English Longitudinal Study of Ageing. Psychosomatic Medicine, 75(2), 161-170.
Simon, M.A., Chang, E-S., Zhang, M., Ruan, J., Dong, X. (2014). The prevalence of loneliness among US Chinese older adults. Journal of aging and health, 26(7), 1172-88.
Singh, A. ve Misra, N. (2009). Loneliness, depression and sociability in old age. Industrial Psychiatry Journal, 18(1), 51-55.
Softa, H. (2015). Evde ve huzurevinde kalan yaşlıların fizyolojik, psikolojik ve sosyal yönden incelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 8(2), 63-76.
Tanskanen, J. ve Anttila, T. (2016). A prospective study of social isolation, loneliness, and mortality in Finland. American journal of public health, 106(11), 2042-2048.
Todd, C., Camic, P. M., Lockyer, B., Thomson, L. J. ve Chatterjee, H. J. (2017). Museum-based programs for socially isolated older adults: Understanding what works. Health & Place, 48, 47-55.
Townsend, M. C. (2016). Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliğinin Temelleri Kanıta Dayalı Uygulama Bakım Kavramları. (C. T. Özcan ve G. Nermin, Çeviri Editörleri.). Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi., 717-750.
-Türkiye İstatistik Kurumu [TUİK] (2018). İstatistiklerle yaşlılar, 2018. 03 Mayıs 2020 tarihinde https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kronik-hastaliklar-engelli- db/hastaliklar/Yasli_Sagligi/raporlar_istatistikler/TUIK_Yasli_Istatistik_2018.pdf adresinden erişildi.
Valtorta, N. K., Kanaan, M., Gilbody, S., Ronzi, S. ve Hanratty, B. (2016). Loneliness and social isolation as risk factors for coronary heart disease and stroke: systematic review and meta-analysis of longitudinal observational studies. Heart, 102(13), 1009-1016.
Wan Mohd Azam, W. M. Y., Din, N. C., Ahmad, M., Ghazali, S. E., Ibrahim, N., Said, Z., ..., Maniam, T. (2013). Loneliness and depression among the elderly in an agricultural settlement: Mediating effects of social support. Asia‐Pacific Psychiatry, 5(1), 134-139.
Weiss, R. S. (1973). Loneliness: The experience of emotional and social isolation. Cambridge, MA: MIT Press
Wenger, G. C. ve Burholt, V. (2004). Changes in levels of social isolation and loneliness among older people in a rural area: a twenty–year longitudinal study. Canadian Journal on Aging, 23(2), 115-127.
Yu, B., Steptoe, A., Niu, K., Ku, P. W. ve Chen, L. J. (2018). Prospective associations of social isolation and loneliness with poor sleep quality in older adults. Quality of Life Research, 27(3), 683-691.

Toplam 66 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Psikoloji
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Ebru Akbaş 0000-0002-9941-8436 Gülay Taşdemir Yiğitoğlu 0000-0002-8075-7155 Nesrin Çunkuş 0000-0003-1813-1511
Yayımlanma Tarihi	30 Haziran 2020
Kabul Tarihi	23 Mayıs 2020
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2020 Cilt: 15 Sayı: 26

Kaynak Göster

APA	Akbaş, E., Taşdemir Yiğitoğlu, G., & Çunkuş, N. (2020). Yaşlılıkta Sosyal İzolasyon ve Yalnızlık. OPUS International Journal of Society Researches, 15(26), 4540-4562. https://doi.org/10.26466/opus.648658