Araştırma Makalesi
Yıl 2020,
Cilt: 2 Sayı: 1, 59 - 74, 30.06.2020
Öz
Teknoloji günümüz 21. yüzyıl toplumunun ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Teknoloji kullanımı ve bağımlılığı arttıkça, internet ve sosyal medya bağımlılıkları da büyümeye devam etmektedir. Sosyal medya bağımlılığı tıbben bir hastalık, sosyal ya da ruhsal bir bozukluk olarak kabul edilmemesine rağmen, ölçülemez bir şekilde insanların yaşamı üzerinde olumsuz etkilere sahip olabilmektedir. Dünyada her gün daha fazla insan bu bağımlılık durumundan muzdarip olmaktadır. Kullanıcılar üzerindeki etkisi göz önüne alındığında, bu bağımlılıkların azaltılması önemlidir. Bu çalışmada; günümüz gençleri geleceğin çalışanları, yöneticileri olan üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılıkları incelenmiştir. Araştırmada veriler anket yöntemi ile toplanmıştır. Araştırmanın örneklemini 243 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada ölçek olarak “Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği-Yetişkin Formu” kullanılmıştır. Ölçeğe uygulanan açıklayıcı faktör analizi sonucunda; ölçeğin çatışma, kaçış, iletişim ve haberdar olma boyutları olmak üzere dört boyutlu bir yapı oluşturmuştur. Ayrıca yapılan analizler sonucunda öğrencilerin SMB düzeylerinin demografik özelliklere göre farklılaşmadığı bulgulanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ALTUNBAŞ, F., ve KUL, M. (2015), “Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanımlarına Yönelik Bir Araştırma: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Örneği”, Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Vol 51, 414-423.
- ANDREASSEN, C. S. (2015), “Online Social Network Site Addiction: A Comprehensive Review. Current Addiction Reports, Vol 2(2), 175-184.
- ANDREASSEN, C. S., TORSHEİM, T., ve PALLESEN, S. (2014), “Use Of Online Social Network Sites For Personal Purposes At Work: Does It İmpair Self-Reported Performance?” Comprehensive Psychology, Vol 3, 1-11.
- AMERİKAN PSİKİYATRİ BİRLİĞİ (APA).2000, Psikiyatride Hastalıkların Tanımlanması ve Sınıflandırılması El Kitabı. Gözden Geçirilmiş Dördüncü Baskı (DSM-IV-TR). Amerikan Psikiyatri Birliği, Washinton.
- ARISOY, Ö. (2009), “İnternet Bağımlılığı Ve Tedavisi, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar”, Current Approaches in Psychiatry, Vol 1(1), 55-67.
- AYKAN, Ş. B., ALTINDİŞ, M., EKERBİÇER, H., ASLAN, F. G., ve ALTINDİŞ, S. (2017), “Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanımı Ve Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklarla İlgili Farkındalıkları, Kocaeli Üniversites Sağlık Bilimleri Dergisi, Vol 3(1), 1-5.
- BABAOĞLU, A. N. (1997), Uyuşturucu Tarihi, Kaynak Yayınları, Ankara.
- BALCI, Ş. ve GÖLCÜ, A. (2013). Facebook Addiction Among University Students in Turkey: Selçuk University Example. Türkiye Araştırmaları Dergisi, 34, 255-278.
- BALTA, Ç., ve HORZUM, M. B. (2008), “The Factor Of That Affect İnternet Addiction Of Students İn A Web Basal Learning Environment” , Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Vol 41(1), 187-205.
- BARKER, D. A. ve ALGORTA, G. P. (2016), “The Relationship Between Online Social Networking And Depression: A Systematic Review Of Quantitative Studies”. Cyberpsychology, Behaviour, and Social Networking, Vol 19(11), 638-648.
- BİNARK, M., BAYRAKTUTAN-SÜTÇÜ, G., ve BUÇAKÇI, F. (2009), İnternet Kafelerde Gençlerin Oyun Oynama Pratikleri: Ankara Mikro Ölçeğinde Etnografik Alan Çalışmasının Bulgularının Değerlendirilmesi Ve Yeni Medya Okuryazarlığı Önerisi, Dijital Oyun Rehberi: Oyun Tasarımı, Türler Ve Oyuncu, Kalkedon,İstanbul:
- BOYD, D. M., ve ELLİSON, N. B. (2007), “Social Network Sites: Definition, History, And Scholarship. Journal Of Computer-Mediated Communication”, Vol 13(1), 210-230.
- BROOKS, S. (2015), “Does Personal Social Media Usage Affect Efficiency And Well-Being?”, Computers in Human Behaviour, Vol 46, 26-37.
- BYUN, S., RUFFİNİ, C., MİLLS, J. E., DOUGLAS, A. C., NİANG, M., STEPCHENKOVA, S., ve BLANTON, M. (2009),” Internet Addiction: Metasynthesis Of 1996-2006 Quantitative Research, Cyberpsycholohy ve Behavior, Vol 12(2), 203-207.
- CAPLAN, S. E. (2005), “A Social Skill Account Of Problematic İnternet Use”, Journal of Communication, Vol 55(4), 721-736.
- DEMİR TÜRKDOĞAN, R. (2019), Sosyal Medya Bağımlılığı Ve Gençlik: Cumhuriyet Üniversitesi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
- DUYGUN, A. (2018), “Sosyal Medya Bağımlılığının Tüketici Satın Alma Karar Sürecine Etkisi” Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, Vol 6(2), 1351-1375.
- ECHEBURUA, E., ve CORRAL, P. (2010), “Addiction To New Technologies And To Online Social Networking İn Young People: A Newchallenge”, Adicciones, Vol 22, 91-95.
- ERKUL, R. E. (2009), “Sosyal Medya Araçlarının (Web 2.0) Kamu Hizmetleri Ve Uygulamalarında Kullanılabilirliği”, Türkiye Bilişim Derneği Bilişim Dergisi, Vol 11(6), 96-101.
- ESEN, E. (2010), Ergenlerde İnternet Bağımlılığını Yordayan Psiko-Sosyal Değişkenlerin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
- FOX, J. ve MORELAND, J. J. (2015), “The Dark Side Of Social Networking Sites: An Exploration Of The Relational And Psychological Stressors Associated With Facebook Use And Affordances”, Computers in Human Behaviour, Vol 45(1), 168-176.
- GRİFFİTHS, M. D. (1995), “Technological Addictions”, Clinical Psychology Forum, Vol 76, 14.19.
- GRİFFİTHS, M. D. (1996), “Behavioral Addictions: An İssue For Everybody?”, Journal of Workplace Learning, Vol 8, 19-25.
- GRİFFİTHS, M. D., PONTES, H. M., ve KUSS, D. J. (2016), “Online Addictions: Conceptualizations, Debates And Controversies”, Addicta: The Turkish Journal on Addictions, Vol 3(2), 151-164.
- GÜNÜÇ, S. (2009), İnternet Bağımlılık Ölçeğinin Geliştirilmesi Ve Bazı Demografik Değişkenler İle İnternet Bağımlılığı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
- HAZAR, M. (2011), “Sosyal Medya Bağımlılığı: Bir Alan Araştırması”, İletişim, Kuram ve Araştırma Dergisi, Vol 32, 151-175.
- HORMES, J. M., KEARNS, B., ve TİMKO, C. A. (2014), “Craving Facebook? Behavioral Addiction To Online Social Networking And Its Association With Emotion Regulation Deficits”, Addiction, Vol 109(12), 2079-2088.
- KANDELL, J. J. (1998), “Internet Addiction On Campus: The Vulnerability Of College Students”, Cyber Psychology ve Behaviour, Vol 1, 11-17.
- KAPLAN, A. M., ve HAENLEİN, M. (2009), “Users Of The World, Unite! The Challenges And Opportunities Of Social Media”, Business Horizons, Vol 53(1), 59-68.
- KARAİSKOS, D., TZAVELLAS, E., BALTA, G., ve PAPARRİGOPOULOS, T. (2010). “Social Network Addiction : A New Clinical Disorder?” European Psychiatry, Vol 25, 855.
- KİRSCHNER, P. A., ve KARPİNSKi, A. C. (2010), “Facebook And Academic Performance”, Computers in Human Behavior, Vol 26(6), 1237-1245.
- KOÇ, M., ve KARABATAK, M. (2011), Sosyal ağların öğrenciler üzerindeki etkisinin veri madenciliği kullanılarak incelenmesi, V. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumu, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
- KROSS, E., VERDUYN, P., DEMİRALP, E., PARK, J., LEE, D. S., LİN, N., ve YBARRA, O. (2013), “Facebook Use Predicts Declines İn Subjective Well-Being İn Young Adults”, Plos One, Vol 8(8), 698-741.
- KUSS, D. J., ve GRİFFİTHS, M. D. (2011), “Online Social Networking and Addiction-A Review of the Psychological Literature”, International Journal of Environmental Research and Public Health, 8(9), 3528-3552.
- KÜÇÜKALİ, A. (2016), “Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanımı: Atatürk Üniversitesi Örneği”, Bartın Üniversite İ.İ.B.F. Dergisi, Vol 7(13), 531-546.
- LAM, L. T., PENG, Z., ve MAİ, J. (2009), “The Association Between İnternet Addiction And Self-Injurious Behaviour Among Adolescents”, Injury Prevention, Vol 15, 403-408.
- LİN, L. Y., SİDANİ, J. E., SHENSA, A., RADOVİC, A., MİLLER, E., COLDİTZ, J. B., ve PRİMACK, B. A. (2016), “Association Between Social Media Use And Depression Among U.S. Young Adults”, Depression and Anxiety, Vol 33(4), 323-331.
- MASUR, P. K., REİNECKE, L., ZİEGELE, M., ve QUİRİNG, O. (2014), “The Interplay Of Intrinsic Need Satisfaction And Facebook Specific Motives, Computers in Human Behavior, Vol 39, 376-386.
- MİŞÇİ, S. (2006), Yeni Medya Kullanımının Organizasyon Yapısı Üzerindeki Etkisi, Yeni İletişim Ortamları ve Etkileşim Uluslararası Konferansı Bildiriler Kitabı., (s. 128-137). İstanbul.
- OBERST, U., RENAU, V., CHAMARRO, A., ve CARBONELL, X. (2016), “Gender Stereotypes İn Facebook Profiles: Are Women More Female Online?”, Computers in Human Behaviour, Vol 60, 559-564.
- ÖZKAN, P. (2013), Sosyal Ağ Kullanıcılarının E-Sosyalleşme Sürecindeki Kimlik Yapılandırma Süreçleri, II. International Conference on Communication, Media, Technology and Design. Famagusta, North Cyprus.
- ROGERS, E. (1986), Communication Technology: The New Media In Society, Free Publishing,New York.
- SAMPASA-KANYİNGA, H., ve LEWİS, R. F. (2015), “Frequent Use Of Social Networking Sites Is Associated With Poor Psychological Functioning Among Children And Adolescents”, Cyberpsychology, Behaviour and, Social Networking, Vol 18(7), 380-385.
- SAVCI, M., ve AYSAN, F. (2017), “Teknolojik Bağımlılıklar Ve Sosyal Bağımlılık: İnternet Bağımlılığı, Sosyal Medya Bağımlılığı, Dijital Oyun Bağımlılığı Ve Akıllı Telefon Bağımlılığının Sosyal Bağlılığı Yordayıcı Etkisi”, Düşüne Adam, Vol 30, 202-216.
- ŞAHİN, C., ve YAĞCI, M. (2017), “Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği-Yetişkin Formu: Geçerlilik Ve Güvenirlik Çalışması”, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), Vol 18(1), 523-53.
- TAŞ, İ. (2017), “Ergenler İçin Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği Kısa Formunun (SMBÖ-KF) Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması”, Online Journal of Technology Addiction ve Cyberbullying, Vol 4(1), 27-40.
- TOPRAK, A., YILDIRIM, A., AYGÜL, E., BİNARK, M., BÖREKÇİ, S., ve ÇOMU, T. (2009). Toplumsal paylaşım ağı Facebook: "Görülüyorum öyleyse varım". İstanbul: Kalkedon Yayınları.
- TUREL, O., ve SERENKO, A. (2012), “The Benefits And Dangers Of Enjoyment With Social Networking Websites”, European Journal of ınformation Systems, Vol 21(5), 512-528.
- TUREL, O., SERENKO, A., ve GİLES, P. (2011), “Integrating Technology Addiction And Use: An Empirical İnvestigation Of Online Auction Users”, Mis Quarterly, Vol 35(4), 1043-1061.
- TUTKUN-ÜNAL, A. (2015), Sosyal Medya Bağımlılığı: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- TUTKUN-ÜNAL, A., ve KÖROĞLU, O. (2013), “ A Comparative Study Of Social Network Usage And Adoption Among Turkish Prospective Teachers, Mevlana International Journal of Education (MIJE), Vol 3(4), 24-42.
- VURAL, Z. B., ve BAT, M. (2010), “Yeni Bir İletişim Ortamı Olarak Sosyal Medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine Yönelik Bir Araştırma”, Journal of Yaşar Universtiy, Vol 5(20), 3348-3382.
- WANG, C. W., HO, R. T., CHAN, C. L., ve TSE, S. (2015), “ Exploring Personality Characteristics Of Chinese Adolescents With İnternet-Related Addictive Behaviors: Trait Differences For Gaming Addiction And Social Networking Addiction”, Addictive Behaviors, Vol 42, 32-35.
- WOLNİCZAK, I., CA'CERES-DELAGUİLA, J., PALMA-ARDİLES, G., ARROYO, K., ve SOLI'S VİSSCHER, R. (2013), “Association Between Facebook Dependence And Poor Sleep Quality: A Study In A Sample Of Undergraduate Students In Peru”, PLoS ONE, Vol 8(3).
- YEŞİM, G. (2017), Sosyal Medya Halkla İlişkiler, Reklam ve Pazarlama, Derin Yayınlar, İstanbul.
- YOUNG, K. S. (1998), Cought İn The Net: How To Recognize The Signs Of İnternet Addiction-And A Winnig Strategy For Recovery, Wiley Publishing, New York.
- YOUNG, K. S. (1999), Internet Addiction: Symptoms, Evaluation And Treatment. İnternet Adresi: http://v2.netaddiction.com/articles/symptoms.pdf. Erişim tarihi: 18 Nisan 2019.
- ZENELAJ, B. (2014), Pazarlama Stratejisi Olarak Sosyal Medya İletişimi İle Kurumsal İtibarı Oluşturmak: İletişim Sektöründe Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Toplam 58 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2020 |
| Kabul Tarihi | 3 Haziran 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 2 Sayı: 1 |
