7-9 Yaş Aralığındaki Çocukların Covid-19 Pandemi Döneminde İyi-Kötü Kavramlarına İlişkin Çizimlerinin Sosyal Hizmet Kapsamında Betimsel Analizi

Yıl 2023, , 35 - 47, 05.07.2023

Yasemin Alkaç

https://doi.org/10.52835/19maysbd.1271377

Öz

Çocuğun zihnindeki iyi ve kötü kavramları ve bunu dışa vurumu; çocukların iyi ve kötü ayrımının anlayışı ve bu anlayışın çocukların yaptıkları çizimlere yansıması gelişimsel ve sanatsal çalışmalarda araştırma konusu oluşturmuştur. Bu araştırma ile şematik dönemdeki çocukların gelişimi ve öğrenme deneyimleriyle ilgili önemli belirtilen veren çizimlerinin incelenmesiyle, resimlerindeki “iyi” ve “kötü” kavramlarına ilişkin düşüncelerinin ve iç dünyalarının kullandıkları çizim, figür ve renk kapsamında değerlendirilmesini amaçlayan nitel bir çalışmadır. Veriler 2021 yılının Mayıs ayında Ankara’da bulunan şematik dönemdeki (7-9 yaş) 8 çocuk ile görüşme sağlanarak elde edilmiştir. Araştırmada kolay ulaşılabilir durum örneklem yöntemi kullanılmıştır. Çocukların özellikle ‘’kötü’’ kavramını içeren çizimlerinde daha fazla duyguya yer verdikleri; ‘’iyi’’ ile ilgili resimlerde ise daha fazla detay kullandıkları ve daha özenerek çizdikleri; ‘’kötü’’ kavramını ‘’korku, üzüntü, hastalık, doğaya zarar verme’’ kavramlarıyla ilişkilendirdikleri saptanırken; ‘’iyi’’ kavramını ‘’aile ile vakit geçirmek, doğa sevgisi’’ ile ilişkilendirdikleri saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Resim Analizi, Ahlaki Gelişim, Şematik Dönem, Zihinsel Şema

Kaynakça

• Akman, İ. (2014). Okul Öncesi Dönem Çocuğunun Kendini İfade Etmesinde Resmin Önemi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Artut, K. (2004). Sanat Eğitimi Kuramları ve Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ayaydın, A. (2011). Çocuk gelişiminde bir oyun olarak sanat ve resim. Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(37).
• Batı, D. (2012). (4-12 Yaş) Çocuk Resimleri ve Onların İç Dünyalarının Resimlerine Yansıması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Buyurgan, S. ve Buyurgan, U. (2012). Sanat Eğitimi ve Öğretimi (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Can, G. (2002). Kişilik gelişimi. B. Yeşilyaprak (Ed.). Gelişim ve öğrenme psikolojisi (109-140) içinde. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Corbin, J. & Strauss, A. (2008). Basics of qualitative research: Techniques And Procedures For Developing Grounded Theory. ThousandOaks: Sage.
• Eren, N. (2016). Psikodinamik sanat psikoterapisi: Aktarım ve karşı aktarım. Türkiye Klinikleri Journal of Psychiatric Nursing-Special Topics, 2(3), 46-53.
• Gander, M. J. &Gardiner, H. W. (2016). Çocuk ve ergen gelişimi. A. Dönmez ve N. Çelen (Çev.) Ankara: İmge Kitabevi.
• Göktaş, G. M. (2014). Aile İçi Şiddeti Algılama Biçimlerinin Çocuk Resimlerine Yansımaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Güven, G. (2009). Okul Öncesi Çocuklarının İnsan ve Aile Resmi Çizimlerinin Değerlendirilmesi.
• Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• İnan, B. (2006). Ana Sınıfı Çocuklarının Duygu ve Düşüncelerini İfade Etmelerinde Çocuk Resimlerinin Önemi (6 Yaş Grubu). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kantoğlu, Ş.(2016). 9-12 Yaş Çocuk Resimlerinin Figüratif, Sanatsal Kültürel Değerler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Kellogg, R. (1970). Analyzing Children Art. Myfield Publishing Company, California.
• Kıral, B. (2020). Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
• Koçer, H., ve Çetin, M. (2017). Erken çocukluk döneminde toplumsal cinsiyet kalıp yargılarına ilişkin göstergeler. 5. Uluslararası Okul Öncesi Eğitim Kongresi Özet Kitabı. 18-21 Ekim, s. 337, Ankara.
• Kuşat, A. (2012). İbadetlerde niyetin ahlâki gelişim düzeyi ile ilişkisi. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12(2), 157-183.
• Mert, V. (2007). Rönesans’tan Günümüze, Resim Sanatında Mekan, Mekan Algılayışı ve Bakış. Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi. Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İstanbul.
• Morgan, T. C. (1995). Psikolojiye Giriş. (Çev. Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü). (11. Baskı) Ankara: Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Yayınları.
• Mutlu, N. (2015). Okul Öncesi Çağdaki Çocukların “İyi” ve “Kötü” Kavram Algılarının Resim Analizi Yöntemiyle İncelenmesi. Değerleriyle Eğitim Dergisi. (13;29). 271-3030.
• Okaylı, M. (2015). Okul Öncesi Dönem (5-6 yaş) ve İlkokul Dönemi (7-9 Yaş) Çocuklarında İnsan Figürü Çizimindeki Gelişimin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özönder Aydın (2017). Okul öncesi resim eğitiminde çocuğun çizgisel gelişimi (2-7 yaş). Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(6), 2215-2228.
• Savaş, İ. (2014). Çocuk Resmi ve Bilinçaltı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Selçuk, Z. (2000). Gelişim ve öğrenme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Senemoğlu, N. (2001). Gelişim, öğrenme ve öğretim. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Tepecik, A. ve Oğuzoğlu, D. (2002). “Erken Çocukluk Eğitiminde Resim Eğitiminin Yeri ve Önemi”. Erken Çocukluk Gelişimi ve Eğitimi Sempozyumu. 17-18 Ekim, s. 204-210. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Yavuzer, H. (2016). Resimleriyle Çocuk: Resimleriyle Çocuğu Tanıma. (20.Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yazgan İnanç, B., Bilgin, M. ve Kılıç Atıcı, M. (2004). Gelişim Psikolojisi: Çocuk ve Ergen Gelişimi. Adana: Nobel Kitabevi.