TOPLUMSAL CİNSİYET ALGISI VE SİNEMANIN İÇİÇELİĞİ: YEŞİLÇAM FİLMLERİNDEKİ KADIN KARAKTERLER ÜZERİNE BİR ANALİZ

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 4, 284 - 298, 30.12.2020

Cansu Kaymal

Öz

Bu çalışmada temel olarak toplumsal kültürün sinemaya yansımalarından biri olarak toplumsal cinsiyet rollerinin Yeşilçam sinemasında nasıl işlendiği üzerinde durulmuştur. Çalışmanın temel hipotezlerinden biri topluma ait toplumsal cinsiyet algısının sinemaya net bir biçimde yansıdığıdır. Çalışmanın diğer hipotezi ise, Yeşilçam sinemasının çizdiği iyi kadın algısının iffetli ve itaatkar olmakla sıkı sıkıya bağlı olduğudur. Çalışmada, “iyi kadın” algısının Yeşilçam’da nasıl bir karşılık bulduğu, filmlere başvurarak gösterilmeye çalışılmıştır. Yöntem olarak, filmler üzerinden içerik ve söylem analizine başvurulmuştur. Seçilen altı adet Yeşilçam dönemi Türk filmlerinin her birinde “iyi kadın”ın nasıl kategorileştirildiği, filmlerin içeriklerine göre tartışılmıştır. Buna göre Yeşilçam sinemasında iyi kadınlar; geleneklere bağlı, iffetli, itaatkar ve yumuşak huylu iken; kötü kadınlar Batılı hayat tarzına özenen, asi, cinselliğini ön plana çıkaran, sigara ve alkol kullanan tiplerdir. Filmlerde, kadınların, kurtarılmaya muhtaç, sahip çıkılması gereken ve en büyük hayali evlilik olan özelliklerinin, kültürel olarak ataerkinin yeniden üretiminin hem sebeplerinden biri hem de bir sonucu olduğu kanısına varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

toplumsal cinsiyet, yeşilçam sineması, iyi kadın, kötü kadın

Kaynakça

• Akbulut, H. (2008). Kadına Melodram Yakışır: Türk Melodram Sinemasında Kadın İmgeleri. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Ayça, E. (1996). Yeşilçam’a Bakış. Türk Sineması Üzerine Düşünceler. S.M. Dinçer (Der). Ankara: Doruk Yayınları.
• Gedik, E. ve Kadayıfçı, E. (2016). Türkiye Sinemasında Kadınların Ataerkillikle Pazarlığı. Almıla Fikir ve Kültür Dergi, 24. Sayı. 126-135.
• Kaplan, G. (2003). Yeşilçam Melodramları ve Kadın. http://bianet.org/kadin/kultur/21103-yesilcam-melodramlari-vekadin (Erişim: 04.01.2020).
• Onaran, O. (1994). Türk Sinemasında Demokrasi Kavramının Gelişmesi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Scognamillo, G. (1998). Türk sinema Tarihi (1896-1997). İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.