GETİRİ FARKI İLE SANAYİ ÜRETİMİ ARASINDA NEDENSELLİK ANALİZİ

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 107 - 125, 30.03.2021

Sibel Fettahoğlu , Aydın Ateş

Öz

Sanayi üretimi, bir ülkenin gelişmesinde ve uluslararası alanda o ülkeye güç katan önemli bir faaliyettir. Ayrıca GSYH’nın bir birleşeni olup milli gelir büyümesine katkı sağlamakta ve diğer sektörleri de önemli ölçüde etkilemektedir. Getiri farkı veya getiri eğrisi olarak ifade edilen kavram uzun dönem ve kısa dönem faiz oranları arasındaki farktır. Getiri farkı, ekonomik performansın gelecekte nasıl olacağını tahmin etmek için kullanılır. Genel olarak ifade edildiğinde uzun vadede bir varlığın getirisinin, kısa vadeli varlığın getirisinin üstünde yer aldığı, başka bir ifade ile pozitif getiri eğrisinin olduğu durumlarda bir sonraki döneme ilişkin milli gelirde bir artış beklenilmekte, negatif getiri eğrisi olduğunda ise sonraki dönemlerde milli gelirde bir daralma yaşanabileceği beklenilmektedir. Çalışmadaki amaç, getiri farkının, sanayi üretimini etkileyip etkilemediğini, etkilemişse ne yönde etkilediğini test etmektir. Analiz verileri, Mart 2006- Ağustos 2020 dönemine ilişkin olup aylık bazda 174 adet veriden oluşmaktadır. Getiri farkını hesaplamak için uzun dönemde 5 yıllık tahvil faizi alınmış olup, kısa dönem olarak da 2 yıllık tahvil faizi kullanılmıştır. Sanayi üretimi verisi, mevsimsel arındırılmış sanayi üretimi alınarak analize dahil edilmiştir. Oluşturulan analizde ilk önce VAR modeli kurulmuş olup daha sonra Granger Nedelsellik Analizi yapılmıştır. Analizde, etki tepki grafiklerine bakılmıştır. Yapılan analizler sonucunda getiri farkıyla sanayi üretimi arasında tek yönlü nedensellik sonucuna varılmıştır. Getiri farkından sanayi üretimine doğru tek yönlü nedenselliğin olması sanayi üretiminin uzun vadede ve kısa vadede tahvil faizlerinden etkilendiğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Getiri farkı, Sanayi üretimi, VAR analizi

CAUSALITY ANALYSIS BETWEEN YIELD CURVE AND INDUSTRIAL PRODUCTION

Öz

Industrial production is an important activity that strengthens a country in its development and in the international arena. It is also a component of GDP and contributes to the growth of national income and affects other sectors significantly. The concept expressed as a yield differential or yield curve is the difference between long-run and short-run interest rates. The yield difference is used to predict how economic performance will be in the future. Generally expressed that a positive yield curve in other words the return of an asset in the long term is above the return of the short term assets causes an increase in the national income for the next period. Additionally it is expected that there may be a contraction in the national income in the following periods when there is a negative yield curve. The purpose of the study is to test whether the difference in income affects industrial production, and if so, in what way. The analysis data is for the period of March 2006 - August 2020 and consists of 174 data on a monthly basis. In order to calculate the difference in yield, 5-year bond interest has been taken in the long term and 2-year bond interest has been used in the short term. Industrial production data were included in the analysis by taking seasonally adjusted industrial production. In the created analysis, first the VAR model was established and then Granger causality analysis was performed. Impact response graphs were examined. As a result of the analysis, one-way causality between the difference in return and industrial production has been concluded. The unidirectional causality from the difference in yield to industrial production reveals that industrial production is affected by bond rates in the long and short term.

Anahtar Kelimeler

Yield curve, Industrial production, VAR analysis

Kaynakça

• Akkoç, U. (2020). Getiri Farkı Resesyonu Tahmin Edebilir Mi? Türkiye Sanayi Üretimi Örneği. Journal Of Ekonomi, 16-21.
• Akyıldız, K. (2003). Getiri Farkı Ekonomik Aktivitenin Tahmininde Öncü Gösterge İşlevi Görebilir Mi? Türkiye Örneği. Hazine Dergisi, 16, 1-20.
• Bernard, H. ve Gerlach, S. (1998). Does The Term Structure Predict Recessions? The İnternational Evidence. International Journal Of Finance And Economics, 3 (3), 195-215.
• Bolgün, E. ve Akçay, B. (2003). Risk Yönetimi. İstanbul: Scala Yayıncılık.
• Boukhatem, J. ve Sekouhia, H. (2017). What Does The Bond Yield Curve Tell Us about Tunisian Economic Activity? Research in International Business and Finance, 36, 295- 303.
• Choudhry, M. (2018). Past, Present And Future Principles Of Banking And Finance. USA. Wiley Editorial Offices .
• Davis, E. ve Fagan, P. (1997). Are Financial Spreads Useful İndicators Of Future İnflation And Output Growth İn Eu Countries? Journal Of Applıed Econometrıcs,12(6), 701-714.
• Estrella, A. ve Hardouvelıs, G. (1991). The Term Structure As A Predictor Of Real Economic Activity. The Journal Of Finance, 46(2), 555-576.
• Estrella, A. ve Mishkin, F. (1998). The Predictive Power Of The Term Structure Of İnterest Rates in Europe And The United States: Implications for The European Central Bank. European Economic Review, 41(7), 1375-1401.
• Fettahoğlu, S. (2019). Relationship Between Credit Default Swap Premium and Risk Appetite Accoring To Types Of Investors: Evidence from Turkish Stock Exchange. Muhasebe Ve Finansman Dergisi, 84 , 265-278 .
• Granger, C. W. (1969). Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-Spectral Methods. Econometrica, 37(3), 424-438.
• John, N. (2019). The Yield Curve As A Stock Market Timing Indicator – Empirical Analysis Of International Stock Markets. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). HochschuleFür Wirtschaft und Rech Berlin. Berlin.
• Kalkavan, H. Eti, S. Yüksel, S. (2020). Türkiye’deki Bankacılık Sektörü, Sanayi Gelişimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin VAR Analizi İle İncelenmesi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 12(22), 56-74.
• Kaplan, E. A. ve Dayıoğlu, M. R. (2016). İhracatın Ekonomik Ve Politik Belirleyicileri: Türkiye İçin Var Analizi Uygulaması. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 578 - 597.
• Lee, J. ( 1981). The Pricing Of Corporate Debt: A Note. The Journal Of Finance, 36(5), 1187-1188.
• Martins, F. O. (2020). The Predictive Power Of The Yield Curve: The Portuguese Case. Nova School Of Business And Economics, Proje Çalışması.
• Mehl, A. (2009). The Yield Curve As A Predictor and Emerging Economies. Open Economies Review, 20(5), 683–716.
• Mert Ve Çağlar, M. M. (2019). Eviews ve Gauss Uygulamalı Zaman Serileri Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Møller, S. V. (2014). GDP Growth And The Yield Curvature. Finance Research Letters, 11(1), 1-7.
• Nath, G. C. Dalvi, M. Singh, S. (2012). Predicting Power Of Yield Curve – A Study Of Indian Sovereign Yield Spread. SSRN, 1-24 http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2078920
• Nelson, C. ve Plosser, R. (1982). Trends And Random Walks İn Macroeconomic Time Series: Some Evidence And İmplications. 10 (2), 139-162.
• Öz, E. (2010). Can Relatıve Yıeld Curves Predıct Exchange Rate Movements? Example From Turkısh Fınancıal Market. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Özcan, H. (2011). Getiri Eğrisi Ve Reel Aktivite. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi /Sosyal Bilimler Üniveristesi, Ankara .
• Plosser C. ve Rouwenhorst, I. (1994). International Term Structures And Real Economic Growth. Journal Of Monetary Economics, 33(1), 133-155.
• Sims, C. (1980). Macroeconomics And Reality. Econometrica, 48(1), 1-48.
• Sowmyaa, S. ve Prasannab, K. (2018). Yield Curve İnteractions With The Macroeconomic Factors During Global Financial Crisis Among Asian Markets. International Review Of Economics & Finance, 54, 178- 192.
• Stock, J. ve Watson, M. (1989). New Indexes Of Coincident And Leading Indicators. NBER, 4, 351-93. Teker, S. ve Gümüşsoy, L. (2004). Faiz Oranı Eğrisi Tahmini: T.C. Hazine Bonosu ve Eurobonds Üzerine Uygulama. 8. Ulusal Finans Sempozyumu.
• Turan, T. (2020). Türkiye’de Parasal Aktarım Mekanizması Faiz Kanalının Etkinliğine İlişkin Eşik Var Analizi. (yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi /Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tekirdağ
• Wu, T. (2003). What Makes The Yield Curve Move? Federal Reserve Bank Of San Francisco Economic Letter, 15.
• Yıldırım, D. Ç. (2007). Türkiye’de Parasal Aktarım Mekanizmasının Döviz Kuru Kanalı: Var Modeli Analizi.(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi /Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• https://tr.investing.com/rates-bonds/turkey-5-year-bond-yield: (31/08/2020)
• https://tr.investing.com/rates-bonds/turkey-2-year-bond-yield: (31/08/2020)
• https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Sanayi-114: (31/08/2020)
• http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2078920: (12/06/2020)