ERBAA’DA YAŞAYAN 2.VE 3. KUŞAK MÜBADİLLERİN MÜBADELEYE DAİR METAFORİK ALGILARI

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 126 - 136, 30.03.2021

Hüseyin Mertol Murat Tez Kübra Duran Gamze Mertol

Öz

Bu çalışma, kırsal ve kentsel kesimde yaşayan mübadillerin göç kavramının alt başlığı olan mübadelenin zihinlerinde nasıl bir yer edindiğini öğrenmek amacıyla yapılmış bir çalışmadır. Lozan Barış Antlaşmasıyla Anadolu’daki Rum Ortodoks ile Yunanistan’daki Müslüman halkın zorunlu olarak mübadele yapılmasına karar verilmiştir. Mübadele ile Yunanistan’dan yaklaşık 400 bin Türk Anadolu’ya göç etmek zorunda kalmıştır. Her mübadele bir yaradır izleri kalır. Bu cümleye bağlı olarak mübadelenin boyutları ve etkisi bakımından incelendiğinde yüz binlerce insanın hayatı değişmiş, yeni geldikleri vatana uyum sağlamaya çalışırken bir yandan da kimlik ve kültürlerini Anadolu’da yaşatmak istemişlerdir.

Çalışmanın temel amacı ikinci ve üçüncü kuşak mübadillerin, mübadeleye dair algılarını metafor yöntemiyle belirlemektir. Çalışmada mübadillerin mübadele olgusuna nasıl anlamlar yüklediği, bu anlamları hangi metafor ile betimledikleri ve oluşan metaforların hangi kategorilere yerleştirildiği araştırılmıştır. Bu çalışmada mübadillere “Mübadele……gibidir. Çünkü…” gibi soru sözlü olarak aktarılmış bu yolla mübadillerin mübadeleye hangi metafor üzerinden anlam yüklediği anlaşılmaya çalışılmıştır. Çalışmada yöntem olarak nitel araştırma desenlerinden olgu bilim (fenomenoloji) kullanılmıştır. Çalışma grubu amaçlı örnekleme yönteminden olan ölçüt örnekleme yöntemine göre belirlenmiştir. Araştırma Tokat’ın Erbaa ilçesindeki mübadiller ile yürütülmüş olup 50 kişilik bir örneklem grubu belirlenmiştir. 22 tanesi 2.kuşak mübadil, diğer 28 tanesi 3.kuşak mübadildir. Verilerin analizinde içerik analizinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda mübadele kavramı ile alakalı 22 tane metafor oluşturulmuştur. Oluşturulan metaforlar toplam 4 tema altında toplanmıştır. En fazla oluşturulan metafor sırasıyla; üzüntü (5), korku (5) ve savaş (4) metaforları olmuştur. Mübadillerin mübadeleye dair algıları genel anlamı ile olumsuz metaforlar ile ifade edilmektedir.

Anahtar Sözcükler: Mübadele, Mübadil, Metafor, Göç

Anahtar Kelimeler

mübadele, mübadil, metafor, göç

Kaynakça

• Arslan, M. M. ve Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 35(171), 100–108.
• Aubusson, P. (2002). Using metaphor to make sense and build theory in qualitative analysis, The Qualitative Report, 7(4), 24-37.
• Çepni, O. (2013). Sosyal bilgiler öğretimi programında yer alan coğrafi kavramlara ilişkin öğrenci algılarının İncelenmesi. (Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Çetin, T., Kılcan, B., Güneş, C. ve Çepni, O., (2015). Examining Secondary School Students Perceptions of the Concept of Migration A Qualitative Study. International Journal of Education, 7(3), 97-120
• Draaisma, D. (2007). Bellek metaforları: zihinle ilgili fikirlerin tarihi (Çev. G. Koca). Metis.
• Geçit, Y. ve Gencer, G. (2011). Sınıf öğretmenliği 1. sınıf öğrencilerinin coğrafya algılarının metafor yoluyla belirlenmesi (Rize Üniversitesi örneği). Marmara Coğrafya Dergisi, 23, 1-19.
• Girmen, P. (2007). İlköğretim öğrencilerinin konuşma yazma sürecinde metaforlardan yararlanma durumları (Yayımlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi.
• Oxford, R. L., Tomlinson, S., Barcelos, A., Harrington, C., Lavine, R. Z., Saleh, A. ve Longhini, A. (1998). Clashing metaphors about classroom teachers: Toward a systematic typology for the language teaching field. System, 26, 3-50.
• Saban, A., Koçbeker, B. N. ve Saban, A. (2006).Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2), 461-522.
• Sterenberg, G. (2008). Investigating teachers‟ images of mathematics. Journal of MathematicsTeacher Education, 11(2), 89- 105
• Tuna, F. (2013). What do students have in their mental maps about the concept of migration an analysis from Turkey. The International of Social Sciences, 9(1), 62-70.
• Yıldırım, A., H. Şimşek (2016) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık.