ANNALES’TEN TARİHSEL SOSYOLOJİYE BİR KÖPRÜ: HALİL İNALCIK

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 382 - 399, 30.06.2021

Utku Aybudak

https://doi.org/10.52835/19maysbd.895298

Öz

Bu çalışmanın amacı, Osmanlı araştırmaları siyasi tarihçilik perspektifinden sosyal ve iktisadi tarihçilik perspektifine kayarken İnalcık’ın tarih anlayışının ve eserlerinin bu değişim sürecindeki konumunu ve işlevini tayin etmektir. Annales ekolü Türk tarihçiliğini giderek daha fazla etkilerken İnalcık bu etkilenmenin baş aktörlerinden birisi olarak kabul edilebilir. Ancak genelde İnalcık üzerindeki Annales etkilerinden bahsedilirken tarihsel akış devam ettirilmemektedir. Hâlbuki dünyada ve Türkiye’de yeni akımlar ve yaklaşımlar ortaya çıkmaktadır. Dünya-sistemleri analizi de bunlardan birisidir. İnalcık’ın dünya-sistemleri analizi ile irtibatı pek fazla ele alınmamıştır. Osmanlı’ya dünya-sistemleri analizi çerçevesinde yaklaşan öncü araştırmacılar için bunu mümkün kılan isim İnalcık’tır. Tarihsel olarak İnalcık, Osmanlı araştırmalarının Annales etkisine girdiği bir dönemde eserler vermiş ve verdiği eserler sayesinde Osmanlı’yı tarihsel sosyoloji ve dünya-sistemleri analizi çerçevesinde ele almak mümkün hale gelmiştir.

Anahtar Kelimeler

Halil İnalcık, Annales, Dünya-Sistemleri Analizi, Osmanlı Araştırmaları, Ekonomik ve Sosyal Tarih

FROM ANNALES TO HISTORICAL SOCIOLOGY A BRIDGE: HALİL İNALCIK

Öz

Turkish historiography has long been loyal to the narrative of political history. With the early period of the Republic, it can be said that there has been a change from political historiography to social and economic historiography. The aim of this study is to determine the position of İnalcık on this change in Ottoman studies. While the school of Annales is increasingly influencing Turkish historiography, İnalcık is seen as one of the main actors of this influence. However, the effects of Annales on İnalcık are often mentioned and the historical flow is not maintained. However, new approaches in the field of social sciences are emerging all over the world. World-systems analysis is one of them. İnalcık's contact with world-systems analysis has not been discussed enough in the literature. İnalcik is the name that made this possible for the leading researchers who approached the Ottoman Empire within the framework of world-systems analysis. Historically, İnalcık produced works in a period when Ottoman studies were under the influence of Annales, and thanks to the works he gave, it became possible to examine the Ottoman Empire within the framework of world-systems analysis.

Anahtar Kelimeler

Halil İnalcık, Annales, World-System Analysis, Ottoman Researches, Social and Economic History

Kaynakça

• Akkaya, T. (2003). Money and its use in the Ottoman Empire during the sixteenth and seventeenth centuries. Ankara: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Altuğ, U. (2010). II. Murad Dönemine ait Tahrir Defterlerinin yayına hazırlanması ve bu malzemeye göre tımar sistemi, demografi, yerleşme ve topoğrafya üzerinde araştırmalar. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Ayan, E. (2011). TÜRK TARİHYAZIMININ EVRİMİNDE ANNALES KURAMININ YORUMU. Tarih Okulu(11), 75-101.
• BOYKOV, G. (2013). Mastering the conquered space: Resurrection of urban life in Ottoman Upper Thrace (14th-17th C.). Ankara: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Braudel, F. (1972). The Mediterranean and the Mediterranean World in the Age of Philip II. New York: Harper and Row.
• Braudel, F. (1992). Tarih Üzerine Yazılar. (M. A. Kılıçbay, Çev.) Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Burke, P. (2014). Fransız Tarih Devrimi Annales Okulu. (M. Küçük, Çev.) Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Erefe, O. İ. (1997). Bread and provisioning in the Ottoman Empire 1750-1860. Ankara: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Forster, R. (1978). Achievements of the Annales School. The Journal of Economic History, 38(1), 58-76.
• Huppert, G. (1978). The Annales School Before the Annales. Review, 1(3), 215-224.
• Iggers, G. G. (2005). Historiography in the Twentieth Century. Connecticut: Wesleyan University Press.
• İnalcık, H. (1978). Impact of the Annales School on Ottoman Studies and New Findings. Review, 1(3), 69-96.
• İnalcık, H. (1987). Hicrî 835 tarihli Sûret-i defter-i sancak-i Arvanid. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• İnalcık, H. (2000). Osmanlı İmparatorluğu'nun ekonomik ve sosyal tarihi : 1300-1600. Eren Yayıncılık: İstanbul.
• İnalcık, H. (2003). Şair ve Patron. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• İnalcık, H. (2008). Osmanlı İmparatorluğu klasik çağ (1300-1600). (R. Sezer, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.
• İnalcık, H. (2009). Fransız Annales Ekolü ve Türk Tarihçiliği. Doğu Batı , 311-324.
• İnalcık, H. (2012b). Devlet-i 'Aliyye Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar - I. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Özlem, D. (2010). Tarih Felsefesi. İstanbul: Say Yayınları.
• Robinson, J. H. (1911). The New History. Proceedings of the American Philosophical Society, 50(199), 179-190.
• Sönmez, S. E. (2008). Annales Okulu'nun Türkiye'deki tarih yazımına etkisi: Başlangıçtan 1980'e. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Şahin, C. (1996). A Comparative study of sharecropping system throughout the ages in the Ottoman Empire. Ankara: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Şenkaya, E. (2005). Tarihçilerin Kutbu: Halil İnalcık Kitabı . İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Şulul, K. (2001). İslam Düşüncesinde Tarih Felsefesi. Divan, 91-127.
• Tosh, J. (2002). The Pursuit of History: Aims, Methods and New Directions in the Study of Modern History. Essex: Pearson Education.
• Turna, B. B. (2000). The Everyday life in the Ottoman Empire: An interpretation. Ankara: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Wallerstein, I. (1976). A World-System Perspective on the Social Sciences. The British Journal of Sociology, 27(3), 343-352.
• Wallerstein, I. (1979). The Ottoman Empire and the Capitalist World-Economy: Some Questions for Research. Review, 2(3), 389-398.
• Wallerstein, I. (1991). Beyond Annales. Radical History Review(49), 7-15.
• Wallerstein, I. (2003). Anthropology, Sociology, and Other Dubious Disciplines. Current Anthropology, 44(4), 453-465.
• Wallerstein, I. (2011). Dünya-Sistemleri Analizi Bir Giriş. (E. Abadoğlu, & N. Ersoy, Çev.) İstanbul: BGST Yayınları.
• Yapıcı, M. İ. (2015). Annales Okulu’nun Siyasi Tarih Disiplinine Etkileri: Türkiye Örnegi. Alternatif Politika, 7(1), 87-117.
• Yeğen, C. (2016). Annales Okulu, Marc Bloch ve “Tarih Savunusu: Veya Tarihçilik Mesleği” Yapıtı Üzerinden Bloch’un Tarih Anlayışı. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 1(1), 25-39.