ORTA ÇAĞ YAHUDİ KARŞITLIĞINA BİR ÖRNEK OLARAK TALMUD’UN YARGILANMASI VE YAKILMASI

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 432 - 461, 30.06.2021

Seda Özmen

https://doi.org/10.52835/19maysbd.908147

Öz

Yahudilikten Hristiyanlığa geçen Nicholas Donin 1236 yılında Talmud’a karşı formüle ettiği otuz beş suçlamayı Papa IX. Gregory’e sunmuştur. Üç yıl sonra, Avrupa'daki başpiskoposlara ve krallara Yahudi kitaplarına el koymaları istenen papalık mektupları gönderilmiştir. Papa'nın talebini yerine getiren tek kişi Fransa Kralı IX. Louis olmuştur. Kral IX. Louis 1240 yılında bir dini komisyon atamış ve bir dizi önde gelen rabbinin resmi olarak yargılamaya katılmasını emretmiştir. Ünlü rabbinik alim Jehiel ben Joseph'in Talmud'u savunmasına rağmen, komisyon Talmud'u suçlu bularak yakılmasına karar vermiştir. Hüküm yaklaşık olarak 1242'de uygulanmış ve Paris’in önemli bir meydanında halkın huzurunda binlerce Talmud metni yakılmıştır. Avrupa Yahudi tarihinde yaşanan bu trajik olay ardından benzer yargılama ve yakılma süreçlerini beraberinde getirmiş, ortaya atılan argümanlar Yahudi ve Hristiyan çatışmasının temel taşları haline gelmiştir. Makale, Talmud'un yargılama sürecinin ayrıntılarını, Talmud'a karşı öne sürülen suçlamaları ve bu suçlamalar karşısında Yahudi tarafın getirdiği açıklamaları dönemin İbranice ve Latince belgelerin çevirileri ile güncel araştırmaların ışığında incelemeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Talmud, Nicholas Donin, Rabbi Jehiel, 1240, Paris

Kaynakça

• Capelli, P. (2016). Jewish Converts in Jewish-Christian Intellectual Polemics in the Middle Ages. Ephraim Shoham-Steiner (Ed.). Intricate Interfaith Networks in the Middle Ages içinde (ss. 33-83). Belgium: Brepols.
• Chazan, R. (1988). The Condemnation of the Talmud Reconsidered (1239-1248). Proceedings of the American Academy for Jewish Research, (55), 11-30.
• Chazan, R. (1992). The Letter of R. Jacob Ben Elijah to Friar Paul. Jewish History, No. 1/2, The Frank Talmage Memorial Volume, (6), 51- 63.
• Chazan, R. (2006). The Jews of Medieval Western Christendom, 1000–1500. Cambridge University Press.
• Chazan, R. (2011). The Trial and Condemnation of the Talmud. New York University School of Law, Tikvah Working Paper 01/11. Erişim http://www.law.nyu.edu/sites/default/files/TikvahWorkingPapersArchive/WP1Chazan.pdf
• Cohen, J. (1999). Living Letters of the Law: Ideas of the Jew in Medieval Christianity. University of California Press.
• Cohen, M. R. (2013). Haç ve Hilal Altında Ortaçağda Yahudiler. Ahmet Fethi (Çev.). İstanbul: Köprü.
• Eidelberg, S. ve Derovan, D. (2007). “Gershom Ben Judah Me’or Ha-Golah”, F. Skolnik (Ed.), Encyclopaedia Judaica içinde (2. Baskı. Cilt VII. 551-552). Thomson Gale.
• Einbinder, L. S. (2002). Beautıful Death Jewish Poetry and Martyrdom in Medieval France. Princeton University Press.
• Eisenberg, R. S. (2008). Reading Medieval Religious Disputation: The 1240 “Debate” Between Rabbi Yeḥiel of Paris and Friar Nicholas Donin. (Yayımlanmamış doktora tezi). The University of Michigan.
• Friedman, J. ve Hoff C. ve Chazan R. (2012). The Trial of the Talmud Paris 1240. Toronto: Pontifical Institute of Medieval Studies.
• Galinsky, J. (2012). The Different Hebrew Versions of The Talmud Trial of 1240 in Paris. Elisheva Carlebach & Jacob J. Schacter (Ed.), New Perspectives on Jewish-Christian Relations içinde (ss. 109-140). Leiden-Boston: Brill.
• Graetz H. (1892). History of Jews (Cilt III). London: David Nutt.
• Grayzel, S. (1933). The Church and the Jewish in the XIIIth Century (Cilt I). Philadelphia: The Dropsie College.
• Gürkan, Salime L. (2010). “Talmud”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt XXXIX, Ankara: 550-552.
• Has, K., Cebe, A. (2020). Talmud Geleneğinde İsa’nın İz Düşümleri. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 11 (24), 240-259.
• Johnson, P. (2000). Yahudi Tarihi. Filiz Orman (Çev.). İstanbul: Pozitif.
• Kisch, A. (1874). Die Aufklageartikel gegen den Talmud. Monatsschrift für Geschichte und Wissenschaft des Judenthums, Heft 3, (23), 123-130.
• Le Goff, J. (2009). Saint Louis, Translated by Gareth Evan Gollrad, Notre Dame: University of Notre Dame Press.
• Lewin, A. (1869). Die Religionsdisputation des R. Jechiel von Paris 1240 am Hofe Ludwigs des Heiligen, ihre Veranlassung und ihre Folge. Monatsschrift für Geschichte und Wissenschaft des Judenthums, Heft 3, (18), 97-110.
• Maccoby, H. (1982). Judasim on Trial Jewish-Christian Disputations in the Middle Ages. Associated University Press.
• Marcus, J. R. ve Saperstein, M. (2015). The Jews in Christian Europe. Pittsburgh: Hebrew Union College Press.
• Meral, Y. (2017). Yahudi Hıristiyan Müslüman Reddiye Geleneği. A. İ. Güngör (Ed.), Dinler Arası İlişkiler içinde (ss. 161-176). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Moşe ben Nahman, (2019). Barselona Münazarası, (Büşra Şahin, Çev.). Oksident, 1 (2), 237-272.
• Müller, D. (2009). Die Pariser Verfahren Gegen den Talmud von 1240 und 1248 im Kontext Von Papsttum und Französischem Königtum. Marcel Poorthuis ve Joshua Schwartz ve Joseph Turner (Ed.), Interaction between Judaism and Christianity in History, Religion, Art and Literature içinde (s. 181-199). Leiden-Boston: Brill.
• Pick, B. (1913). Jesus in the Talmud. Chicago-London: The Open Court Publishing Company.
• Polastron, L. X.(2015). Kitap Yakmanın Tarihi. Aziz Ufuk Kılış (Çev.). İstanbul: Everest Yayınları.
• Ragacs, U. (2015). Paris 1240: Christians and Jews Defining the Talmudic Aggadot. Henoch, 37(1), 53-65.
• Ragacs, U. (2019). Paris 1240: Further Pieces of the Puzzle. Fidora Alexander ve Hasselhoff K. Görge (Ed.), The Talmud in Dispute During the High Middle Ages içinde (ss. 9-27). Barcelona: Servei de Publicacions Bellaterra.
• Rist, R. (2016). Popes and Jews 1095–1291. Oxford: Oxford University Press.
• Rosenthal, M. J. (1956a). The Talmud on Trial: The Disputation at Paris in the Year 1240. The Jewish Quarterly Review, 1, (47), 58-76.
• Rosenthal, M. J. (1956b). The Talmud on Trial: The Disputation at Paris in the Year 1240 (Continued). The Jewish Quarterly Review, 2, (47), 145-169.
• Schama, S. (2019). Yahudilerin Tarihi. Leyla Tonguç Basmacı (Çev.) İstanbul: Alfa Yayınları.
• Seidman, N. (2006). Faithful Renderings Jewish–Christian Difference and the Politics of Translation. Chicago: The University of Chicago Press.
• Shipley, A. (2016). Peter Alfonsi and the Trial of the Talmud. Haberdashers’ Aske’s Occasional Paper Number Seven. Erişim https://resources.finalsite.net/images/v1581066553/habsboysorguk/ircjbntev8jhbyddqpvb/OP-7-Shipley---Peter-Alfonsi-and-the-Trial-of-the-Talmud.pdf
• Wald, S. G. (2007). “Aggadah or Haggadah”. F. Skolnik (Ed.), Encyclopaedia Judaica içinde (2. Baskı. Cilt. I, s. 545-563). Thomson Gale.