II. Meşrutiyet Dönemi Kadın Algısının Sanata Yansıması: Girişimci Kişiliğiyle İlk Türk Kadın Ressam Mihri Rasim

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 186 - 193, 30.06.2022

Ceylan Sebik Gündüz

https://doi.org/10.52835/19maysbd.1126749

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma avangard kişiliğiyle Türk resim sanatı adına birçok konuda cesaret temsili olmuş ilk Türk kadın ressamlarımızdan Mihri Rasim’in girişimci kişiliğiyle, Osmanlı’da ilk kız sanat okulu olan İnas Sanayi-i Nefise Mektebini kurma sürecinin girişimcilik ruhu bağlamında ele alınmasını amaçlamaktadır. Nitel araştırma yöntemi kapsamında tarama modeli kullanılarak toplanan veriler güncel literatür ışığında girişimcilik kavramıyla ilişkilendirilerek bulgular saptanmıştır. Beliren bulgular doğrultusunda, sanatçının doğuştan gelen girişimci mizacı, yetiştiği ortam ve imkanlar doğrultusunda betimlenmiştir. Avangard edimlerini bireysel varlığının her aşamasında girişimci ruhuyla birleştiren sanatçının İnas Sanayi-i Nefise Mektebini kurma sürecinde gösterdiği cesaret, azim ve kararlılığının yanı sıra, sanatının icrasında resmini yaptığı kişilerin seçiminden, resmin kompoze edilişine kadar her done onun girişimsel liderlik özelliğini işaret etmektedir. Osmanlı’nın geçiş sürecinde olmasının yarattığı koşullar dahilinde sanata ve sanat eğitimine olan bağlılığı uğruna birçok zorlukla karşılaşmış ve yılmadan mücadele etmeye devam etmiştir. Mihri Rasim, uğraşları, zevkleri ve yaşam tarzıyla çizdiği kadın imajıyla toplum tarafından kabul görülmekte zorlanmasına rağmen, erkek egemen toplum yapısında Türk kadının çağdaşlaşması bağlamında girişimleri oldukça önemlidir. Nihai olarak Mihri Rasim’in, seçtiği yol ve rotasına bakıldığında, maceralı ve zor bir sanat hayatı olduğu söylenebilir. Türk resim sanatına bıraktığı kültürel mirası ile sanatçının girişimci yönünün işlendiği bu çalışmanın yeni akademik araştırmalara kaynak teşkil etmesi umulur.

Anahtar Kelimeler

Mihri Rasim, Türk Kadın Ressamlar, Resim, İnas Sanayi-i Nefise Mektebi, Girişimci Kadınlar.

Kaynakça

• Alp, S. (1999). II.Meşrutiyet Döneminde Kadın Sanatçılar ve Kadın Resimleri. https://earsiv.anadolu.edu.tr/xmlui/handle/11421/1193, Erişim tarihi: 12 Nisan 2022.
• Arıkan, S. (2004). Girişimcilik, Temel Kavramlar ve Bazı Güncel Konular (Ge- nişletilmiş 2. Baskı). Siyasal Kitabevi.
• Aslan, Ş. & Atabey, A. (2007). Küresel Rekabette Kadın Gı̇rı̇şı̇mcı̇lerı̇n Rolü ve Türk Kadın Gı̇rı̇şı̇mcı̇ Tı̇polojı̇sı̇, Journal of Azerbaijani Studies, Vol. 10, No:3-4.
• Bayrak, C., & Terzi, Ç. (2004). Okul Yöneticilerinin Girişimcilik Özelliklerinin Okullara Yansımalar”, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İnönü Üni- versitesi, Eğitim Fakültesi, ss.1-14.
• Başbuğ, F. (2009). 1914 Çallı Kuşağı'nın Türk resim sanatı ve eğitimine etkisi.
• Başkan, Seyfi. 1990. Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye’de Resim. T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Bolat, Tamer ve diğ (2009) Yönetim ve Organizasyon,(2. Baskı)Detay Yayıncılık.
• Cezar, M. (1990). Osman Hamdi Çok Yönlü Bir Kültür ve Sanat Adamıydı. Hürriyet Gösteri, 119, 7.
• Çaha, M. (2016). Türk Resminin Kadın Öncüsü Mihri Müşfik. İsmek El Sanatl- rı Dergisi, 21, 102-107.
• Duben, İ.(2007). Türk Resmi ve Eleştirisi 1880-1950. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Durak, İ., (2011).Girişimciliği Etkileyen Çevresel Faktörlerle İlgili Girişimcilerin Tutumları: Bir Alan Araştırması. Yönetim Bilimleri Dergisi (9: 2) SS. 191- 213 .
• Eroğlu,F., Çoban, H., & Koç, M. (2015). Toplumsal Kalkınma ve Kadın Girişim- ciliği Üzerine Bir Araştırma, Internatıonal Conference On Eurasıan Econo mıes Sessıon 7c: Girişimcilik, s. 534-543.
• Ereş, F. (2006). “Türkiye’de Kadının Statüsü ve Yansımaları”, Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, s.40-52.
• Eryeşil, K. (2012). Liderlik Tarzları ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Alan Araştırması, Yayınlanmamış Yüksek Lisan Tezi, Selçuk Üniversitesi.
• Erişti, Ö. C. (2015). Geç Dönem Osmanlı Resı̇m Sanatında Kadın İmgesı̇nı̇n Temsı̇lı̇ Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmalar Dergisi 2015, 2(2): 59-79.
• Fidan, F. & Yılmaz, T. (2006). Kadın Girişimciliğine Alternatif Bakış Serüven mi? Macera mı?, Doğu Akdeniz Üniversitesi 2. Uluslararası Kadın Araştırmaları Konferansı.
• Glesne, C. (2013). Nitel Araştırmaya Giriş (Çev. A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu). Anı Yayıncılık.
• Güdek, R. & C. (2016). Kadın Gı̇rı̇şı̇mcı̇lerı̇n Lı̇derlı̇k Özellı̇klerı̇nı̇n İncelenmesı̇: Ankara İlı̇ Uygulaması, Yüksek Lı̇sans Tezi, Ufuk Ünı̇versı̇tesı̇ Sosyal Bı̇lı̇mler Enstı̇tüsü.
• Gümüşoğlu & Karaöz, (2014). Tarihsel Süreçte Girişimcilik: Muğla Örneği. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi. 3(1): 97-116.
• Karadağ, E.(2008).Cumhurı̇yet Dönemı̇ Kadın Sanatçıların Resı̇m Öğretı̇mı̇ndekı̇ Rolü, Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı.
• Kaya, A. (2004). Bilişim ve İletişim Işığında Girişimcilik ve KOBİ Yönetimi, Eğitim Kitabevi.
• Kılıçkaya, F. (2015). Kaplumbağa Terbı̇yecı̇sı̇ ve Mı̇hrı̇ Müşfı̇k Hanım'ın İzı̇nde Adlı Romanlarda Kültür ve Bı̇lı̇m Tarı̇hı̇, Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, Sayı:5 Sayfa:168-205.
• Özaydınlık, K. (2014). Toplumsal Cı̇nsı̇yet Temelı̇nde Türkı̇ye’de Kadın ve Eğı̇tı̇m, Sosyal Polı̇tı̇ka Çalışmaları Dergisi, Sayı: 33, Ss: 93-112.
• Özkan, Ş., Özkan, F., Gündoğdu, S., Emsen, Ö., & Aksu, H. (2008). “Türkiye'de Girişimcilik ve Belirleyicileri: Marmara ve Doğu Anadolu Bölgesi Üzerine Bir Uygulama”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58 (4), s.148.
• Sönmez, A., Arıker, Ç. & Toksoy, A. (2016). Dünya’da ve Türkiye’de Sosyal Girişimciliğin Gelişimi, Journal Of Socıal Scıences And Humanıtıes Researches Gı̇rı̇şı̇mcı̇lı̇k Özel Sayısı, Cilt/Volume 17-Sayı/Issue 37.
• Tansuğ, S. (2008). Çağdaş Türk Sanatı. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Tekin, M. (2000). Girişimcilik ve Küçük İşletme Yöneticiliği, Yenilenmiş 4. Baskı, Ankara, 2000.
• TUNÇ, U. (2018). Osmanlı Modernleşmesı̇nde Eğı̇tı̇m, Sanat ve Kadın: İnas Sanayı̇-İ Nefı̇se Mekteb-İ Âlı̇sı̇ Örneğı̇, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknı̇k Ünı̇versı̇tesı̇, Sosyal Bı̇lı̇mler Enstı̇tüsü.
• Yavuz, A. (2021). Modernleşme ve Çağdaş Sanatta Kültürel İletişimin İlk Türk Kadın Ressamı: Mihri Müşfik, Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, Vol 3(2).
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntem- leri (8. Baskı). Seçkin Yayınevi.