Okul Öncesi Çocuğa Sahip Annelerin Sosyal Medya Bağımlılığı ile Aile İşlevselliği Arasındaki İlişki

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 3, 215 - 222, 30.09.2022

Özlem Gözün Kahraman , Nihan Demirbaş

https://doi.org/10.52835/19maysbd.1036496

Öz

Bu çalışmada, okul öncesi çocuğa sahip annelerin sosyal medya bağımlılık düzeyleri ile aile işlevselliği ve anne-çocuk arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla uygun örnekleme yöntemiyle belirlenen çalışma grubunu, çocuğu okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 244 anne oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında Sosyal Medya Bağımlılık Ölçeği-Yetişkin Formu (SMBÖ-YF), Aile Değerlendirme Ölçeği (ADÖ) ve Çocuk-Anababa İlişki Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde verilerin normallik dağılımına göre Mann Whitney U Testi, Kruskal Wallis H Testi ve Ki-Kare Testi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, ADÖ Roller bakımından sağlıklı ve sağlıksız bireylerle annenin çalışma durumu arasında; ADÖ Genel İşlevler bakımından sağlıklı ve sağlıksız bireylerle annenin çocuk sayısı arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0,05). SMBÖ-YF toplam ölçek puanları ile Problem Çözme, Gereken İlgiyi Gösterme ve Davranış Kontrolü alt ölçek puanları arasında pozitif yönlü düşük düzeyde anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0.05). SMBÖ-YF toplam ölçek puanları ile ADÖ İletişim, Duygusal Tepki Verebilme alt ölçek puanları arasında pozitif yönlü düşük düzeyde anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0.05). Çocuk-Anababa İlişki Ölçeği Çatışma alt ölçeği ve toplam puanları ile SMBÖ-YF Sanal Tolerans, Sanal İletişim alt ölçekleri ve toplam puanları arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0.05). Elde edilen bulgular literatür ışığında tartışılıp yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

okul öncesi dönem, sosyal medya bağımlılığı, aile işlevselliği, anne-çocuk ilişkisi

Kaynakça

• American Academy of Pediatrics. (2009). Policy statement--Media violence. Pediatrics, 124(5), 1495-1503.
• Akgün, E. ve Yeşilyaprak, B. (2010). Çocuk Anababa İlişki Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Balikesir University Journal of Social Sciences Institute, 13(24). Aktulun, Ö. U. ve Elmas, R. (2019). 21. yüzyıl okul öncesi öğretmenleri için sosyal medya araçları: Muhtemel faydalar. Temel Eğitim, 1(4), 6-20.
• Armstrong, A., & Casement, C. (2000). The Child and the Machine: How Computers. Robins Lane Press.
• Bayraktar, F. (2001). İnternet Kullanımının Ergen Gelişimindeki Rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bulut, I. (1990). Aile Değerlendirme Ölçeği El Kitabı. Ankara: Özgüzeliş Matbaası, 6-8.
• Bülteni, T. H. (2016). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Araştırması, 03 Mayıs 2017 tarihinde http://www. tuik. gov. tr. PreHaberBultenleri.
• Bölükbaş, K. (2003). İnternet Cafeler ve İnternet Bağımlılığı Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma: Diyarbakır Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. (Genişletilmiş III. Baskı). Trabzon
• Çimen, İ. D. (2018). Ergenlerde Siber Zorbalık, İnternet Aile Tutumu ve Aile İşlevselliğinin Etkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 19(4), 397-404.
• Epstein, N. B., Baldwin, L. M., & Bishop, D. S. (1983). The McMaster Family Assessment Device. Journal of marital and family therapy, 9(2), 171-180.
• Güleç, V. (2018). Aile İlişkilerinin Sosyal Medyayla Birlikte Çöküşü. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 2(2), 105-120.
• Hacıefendioğlu, Ş. (2010). Sosyal Paylaşım Sitelerinde Üye Bağlılığı Üzerine Bir Araştırma. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (20), 56-71.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemi, (11. baskı) Ankara. Nobel Yayınevi.
• Minuchin, S. (2018). Families and Family Therapy. Routledge.
• Navarro, D., Montserrat, C., Malo, S., Gonzàlez, M., Casas, F., & Crous, G. (2017). Subjective Well‐Being: What Do Adolescents Say?. Child & Family Social Work, 22(1), 175-184.
• Nielsen . (2011). 02 22, 2012 tarihinde The State of the Media: The Social Media Report Q3 2011: http://www.nielsen.com/us/en/insights/reports-downloads/2011/social-mediareport- q3.html adresinden alındı.
• Social, W. A. (2017). Digital in 2017 Global Overview. January, Dostupno na: https://www. slideshare. net/wearesocialsg/digital-in-2017-global-overview (24.04. 2017.).
• Şahin, C. ve Yağcı, M. (2017). Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği-Yetişkin Formu: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(1), 523-538.
• Tufan, K. E. (2018). Türkiye’de Sosyal Medya Kullanımı ve Popüler Instagram Annelerinin Etkileri Üzerine Odak Grup Araştırması (Master's thesis, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Özdinç, T. (2014). Okul Öncesi Eğitimde Aile Katılımında Sosyal Medya Kullanımı: Bir Durum Çalışması. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
• Özmen, B. (2012). Sosyal Ağ Destekli Uzaktan Eğitim Uygulamalarının Öğrenci Başarısı ve Görüşlerine Etkisi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Zahra et al. The Relatıonshıp Between The Internet Addıctıon and The Use of Facebook Wıth Marıtal Satısfactıon and Emotıonal Dıvorce Among Marrıed Unıversıty Students. Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences, 2015; 5(3): 709-17.