Üniversitede Öğrenim Gören Kadın Öğrencilerin İlişki Bağımlılığı Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 14 - 27, 30.03.2024

Derya Yörük Derya Sasman Kaylı

https://doi.org/10.52835/19maysbd.1370525

Öz

Araştırmanın amacı üniversitede öğrenim gören kadın öğrencilerin ilişki bağımlılığı düzeyleri ile bazı sosyodemografik değişkenler arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma ilişkisel tarama modeline dayalı olarak nicel araştırma şeklinde yapılmıştır. Bağımlı değişken ilişki bağımlılığı düzeyi, bağımsız değişkenler ise sosyodemografik değişkenlerdir. Araştırmanın verileri 284 öğrenciye Spann Fisher İlişki Bağımlılığı Ölçeği ve Sosyodemografik Bilgi Formu uygulanarak toplanmıştır. Veriler SPSS 15.0 programına işlenerek Pearson Korelasyon, T-testi ve Tek Yönlü Anova testleri uygulanarak analiz edilmiştir. Yaş, ekonomik düzey, aile içi yakın ilişki durumu, içe kapanık ve asosyal kişilik özelliği, kaygılı ve depresif olma durumu, romantik ilişkiden sonraki ayrılık sürecinde psikolojik desteğe ihtiyaç duyma ve maddeye kullanma ile öğrencilerin madde kullanma durumlarının ilişki bağımlılığı düzeyleri arasında anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonucuna göre yaşın artması, aile içi yakın ilişkiler ilişki bağımlılığı geliştirmede koruyucu faktörken, düşük ekonomik düzey, içe kapanık ve asosyal kişilik özelliği, kaygılı ve depresif ruh hali ile madde kullanımı risk faktörleridir.

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kelimler: Bağımlılık, Davranışsal Bağımlılık, İlişki Bağımlılığı

Kaynakça

• Arslan, R. (2017). Algılanan Ebeveynlik Biçimleri, Erken Dönem Uyumsuz Şemalar ve Kişiler Arası Bağimlılık Eğilimi Arasındaki İlişkiler: Şema Terapi Modeli Çerçevesinde Bir İnceleme. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Psikoloji Anabilim Dalı. Ankara
• Arnett, J.J. (2000) Emerging Adulthood: A Theory of Development from The Late Teens Through the Twenties. Am Psychologist 55:469-480.
• Atak, H., ve Çok, F. (2010). İnsan Yaşamında Yeni Bir Dönem: Beliren Yetişkinlik. Çocuk ve Gençlik Ruh Saǧlıǧı Dergisi. 17(1), 39-50.
• Barak, T. (2018). Üniversite Öğrencilerinde Çocukluk Çağı Örselenme Yaşantıları ile Kişiler Arası Bağımlılık Düzeyi Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi, (Bir Vakıf Üniversitesi Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Psikoloji Anabilim Dalı. Mersin
• Bowlby, E. (2008). Loss-sadness and depression: Attachment and loss volume 3. Random House.
• Cengiz, N. (2019). Üniversite Öğrencilerinde İlişki Bağımlılığının Bağlanma Stilleri Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Psikoloji Anabilim Dalı.İstanbul
• Costa, S., Barberis N., Griffiths, M.D., Benedetto L. ve Ingrassia M. (2021). The Love Addiction İnventory: Preliminary Findings Of The Development Process And Psychometric Characteristics. International Journal of Mental Health and Addiction. 19(3), 651-668.
• Cowan, G. ve Warren L. W. (1994). Codependency And Gender-Stereotyped Traits. Sex Roles. 30(9), 631-645.
• Delgado, D. ve Gomez A. (2004). Codependency In Families Of Drug Users And Non-Users: Phase II. Psıcothema. 16(4), 632-638.
• Duyan, V. ve R. Gövebakan (2021). Madde Bağımlılığı ve Aile. Yeni İnsan Yayınevi.
• Dündar, S. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Kişilik Özellikleri ile Problem Çözme Becerileri Arasindaki İlişkinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 24(2), 139-150.
• Fischer, J. L. ve Spann L. (1991). Measuring Codependency. Alcoholism Treatment Quarterly. 8(1), 87-100.
• Fisher, H. E., Xu, X., Aron, A., ve Brown, L. L. (2016). Intense, Passionate, Romantic Love: A Natural Addiction? How The Fields That İnvestigate Romance And Substance Abuse Can İnform Each Other. Frontiers in Psychology. 7, 687.
• Gori, A., Russo, S., ve Topino, E. (2023). Love Addiction, Adult Attachment Patterns And Self-Esteem: Testing for Mediation Using Path Analysis. Journal of Personalized Medicine. 13(2), 247.
• Griffiths, M. (1996). Behavioural Addiction: an Issue for Everybody? Employee Councelling Today. 8(3), 19-25.
• Gürek, M. (2022). Romantik İlişkilerde Psikolojik Şiddetin Ilişki Bağımlılığı ve Nesne İlişkileri Çerçevesinde İncelenmesi. Yüksek Lisan Tezi. Aydın Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Psikoloji Ana Bilim Dalı. İstanbul
• Havaçeliği, D. (2003). Partner İlişkilerindeki İlişki Bağımlılığının, Ebeveyn Bağlanma Stilleri ve Madde Kullanımı ile İlişkisi. Doktora Tezi. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Madde Bağımlılığı Anabilim Dalı. İzmir
• Karim, R. ve P. Chaudhri (2012). Behavioral Addictions: An Overview. Journal of Psychoactive Drugs. 44(1), 5-17.
• Küçükyıldız, A. (2022). Yetişkinlerde Çocukluk Çağı Travması ve Benlik Saygısının İlişki Bağımlılığı Üzerindeki Yordayıcı Rolü. Yüksek Lisans Tezi. Işık Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. İstanbul
• Lancer, D. (2017). Codependency Addiction: Stages of Disease and Recovery. Global Journal of Addiction & Rehabilitation Medicine. 2(2), 21-22.
• Maglia, M. G., Lanzafame, I., Quattropani, M. C., ve Caponnetto, P. (2023). Love Addiction-Current Diagnostic and Therapeutic Paradigms in Clinical Psychology. Health Psychology Research. 11.
• Mashuri, M. F., ve Patriasih, A. I. (2023). Bucin (Budak Cinta): The Other Side of Love Addiction in Romantic Relationships in Indonesia. Journal An-Nafs: Kajian Penelitian Psikologi. 8(1), 1-19.
• Mearns, J. (1991). Coping With a Breakup: Negative Mood Regulation Expectancies and Depression Following the End of a Romantic Relationship. Journal of Personality and Social Psychology. 60(2), 327.
• Mohammadkhani, S., Rasouli, S. S., Hasani, J., ve Akbari, M.. (2019). Conceptualization of Addiction to Romantic Relationships: A Conceptual Model. International Journal of Applied Behavioral Sciences. 6(4), 29-38.
• Mukba, G. (2013). Üniversite Öğrencilerinde İlişki Bağımlılığının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü. Psikolojik Danışmanlık Ve Rehberlik Anabilim Dalı. Van
• Mukba, G. ve Tanhan F. (2014). Spann-Fischer İlişki Bağımlılığı Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlama Çalışmasına İlişkin Psikometrik Bir Analiz. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 36(36), 179-190.
• Muz, E. (2021). Evli Bireylerde Erken Dönem Uyum Bozucu Şemaların İlişki Bağımlılığı ve Aldatma Eğilimi ile İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Arel Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Psikoloji Anabilim Dalı. İstanbul
• Ögel, K., Evren, C., Karadağ, F., ve Gürol, T. (2012). Bağımlılık Profil İndeksi’nin (BAPİ) Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi. 23(4), 264-273.
• Peabody, S. (2011). Addiction to love: Overcoming obsession and dependency in relationships. Celestial Arts.
• Petry, N. M. (2015). İntroduction to Behavioral Addictions. Petry, N. M. (Eds). Behavioral addictions: DSM-5® and beyond (ss. 1-5). Oxford University Press.
• Raba, S. (2019). Üniveriste Öğrencilerinde Kişiler Arası Bağımlılık ile Utandırılma Korkusu Aidiyet Duygusu ve Sosyal Onay İhtiyacı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı. Sakarya
• Rubinstein, G. (2007). Two Behavioural İndicators of Dependency and The Five‐Factor Model of Personality. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice. 80(3), 333-342.
• Sanches, M., ve John, V. P. (2019). Treatment of Love Addiction: Current Status and Perspectives. The European Journal of Psychiatry. 33(1), 38-44.
• Schaeffer, B. (2011). Sevgi mi? Bağımlılık ı? G. Akyüz (Çev. Eds.). Yakamoz Kitap.
• Sheldon, K. M., Houser-Marko, L., ve Kasser, T. (2006). Does Autonomy İncrease with Age? Comparing the Goal Motivations of College Students and Their Parents. Journal of Research in Personality. 40(2), 168-178.
• Sussman, S. (2010). Love addiction: Definition, etiology, treatment. Sexual Addiction & Compulsivity. 17(1), 31-45.
• Uğurlu, T. T., Şengül, C. B., ve Şengül, C. (2012). Bağımlılık Psikofarmakolojisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 4(1), 37-50.
• Yanardağ, M. Z., Bilge, M., ve Yanardağ, U. (2020). Davranış Bağımlılığına Sahip Müracaatçılara Yönelik Sosyal Hizmet Uygulamaları Üzerine Bir Tartışma. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 7(4), 551-560.
• Yapabaş, S. İ. (2018). Fazla Kilolu ve Obez Yetişkin Bireylerde Yeme Davranışlarının Öfke ve İlişki Bağımlılığı ile Olan İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul
• Yıldızhan, Y. (2019). Madde Bağımlısı Bireylerde Bağlanma Stilleri ve İlişki Bağımlılığı. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Ruh Sağlığı Ve Psikiyatri Hemşireliği Anabilim Dalı. İstanbul
• Young, K. S., Yue, X. D., ve Ying, L. (2007). Prevalence Estimates and Etiologic Models of Internet Addiction. Young K. S. ve Abreu C. N. (Eds.) Internet Addiction: A Handbook and Guide to Evaluation and Treatment (ss. 1-17). Wiley Online Library.
• Yüksel, B. N. (2021). Üniversite Öğrencilerinde İlişki Bağımlılığı ile Allah Merkezlilik ve Başkası Merkezli Dışsallık Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı. İstanbul