Obsesif Kompulsif Bozukluğa Sahip Hastalarda Sigara Kullanımı ile İz Sürme Testi’nden Alınan Puanlar Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 2, 1 - 11, 02.08.2025

Afranur Şentürk , Oğuz Tan

https://doi.org/10.52835/19maysbd.1499827

Öz

Bu çalışmada Obsesif Kompulsif Bozukluğa sahip hastalarda sigara kullanımı ile İz Sürme Testi’nden alınan puanlar arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya İstanbul ilinde bulunun Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi’nde tedavi görmekte olan 19-66 yaş aralığında 23 kadın ve 33 erkek olmak üzere toplamda 56 katılımcı katılmıştır. Katılımcılardan 23 kişi sigara kullanmakta, 33 kişi ise sigara kullanmamaktadır. Verilerin toplanması için; Sosyodemografik Bilgi Formu, Yale Brown Obsesyon ve Kompulsiyon Ölçeği (Y-BOCS), İz Sürme Testi (İST) ve sigara kullanan katılımcılar için Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi (FNBT) kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizi için IBM SPSS Statistics (Statistical Package for Social Sciences) 22 Programı kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre; sigara içen ve sigara içmeyen katılımcıların İSAS puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gözlenirken; İSBS, İSAHS, İSBHS, İSADS ve İSBDS puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gözlenmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Obsesif Kompulsif Bozukluk , Sigara Kullanımı , İz Sürme Testi , Yürütücü İşlevler

Kaynakça

• Altınöz, A. E., Köşger, F., & Eşsizoğlu, A. (2019). Obsesif kompulsif bozuklukta seçici dikkat, bilişsel esneklik, yanıt inhibisyonu ve zihin kuramı işlevleri arasındaki ilişki. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 20(1), 47-53.
• Aydın, P. Ç., & Güleç Öyekçin, D. (2013). Obsesif kompulsif bozuklukta bilişsel işlevler. Türk Psikiyatri Dergisi, 24(4), 266-274.
• Büyükkaymaz, M., & Yıldız Bıçakçı, M. (2021). Yürütücü İşlevler. Nobel Akademi Yayıncılık.
• Cangöz, B., Karakoç, E., & Selekler, K. (2007). “İz Sürme Testi”nin 50 yaş ve üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi için standardizasyon çalışması. Türk Geriatri Dergisi, 10(2), 78-82.
• Campos, M.W., Serebrisky, D., & Mauricio Castaldelli-Maia, J. (2016). Smoking and cognition. Current drug abuse reviews, 9(2), 76-79.
• Cerhan, J. R., Folsom, A. R., Mortimer, J. A., Shahar, E., Knopman, D. S., McGovern, P. G., Hays, M. A., Crum, L. D., & Heiss, G. (1998). Correlates of cognitive function in middle-aged adults. Atherosclerosis Risk in Communities (ARIC) Study Investigators. Gerontology, 44(2), 95–105.
• Dani, J. A., & Bertrand, D. (2007). Nicotinic acetylcholine receptors and nicotinic cholinergic mechanisms of the central nervous system. Annual Review of Pharmacology. Toxicology, 47, 699-729.
• Davidson, G.C., & Neale, J.M. (2011). Anormal Psikolojisi (7. Baskı). (Çev. Dağ, İ). Türk Psikologlar Derneği Yayınları. Domino, E. F., Ni, L., Thompson, M., Zhang, H., Shikata, H., Fukai, H., Sakaki, T., & Ohya, I. (2009). Tobacco smoking produces widespread dominant brain wave alpha frequency increases. International Journal of Psychophysiology, 74(3), 192-198.
• Durazzo, T. C., Meyerhoff, D. J., & Nixon, S. J. (2010). Chronic cigarette smoking: implications for neurocognition and brain neurobiology. International journal of environmental research and public health, 7(10), 3760-3791.
• Güleç, G., Akarsu, Ö., Şahin, F. M., Eşsizoğlu, A., Köşger, F., Sezer, E. & Sonkurt, H. O. (2017). Kronik sigara kullanımının bilişsel işlevler üzerine etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 29(3), 154-161.
• Hudepohl, N., MacLean, J. V., & Osborne, L. M. (2022). Perinatal Obsessive-Compulsive Disorder: Epidemiology, Phenomenology, Etiology, and Treatment. Current psychiatry reports, 24(4), 229–237.
• Kalmijn, S., Van Boxtel, M. P., Verschuren, M. W., Jolles, J., & Launer, L. J. (2002). Cigarette smoking and alcohol consumption in relation to cognitive performance in middle age. American journal of epidemiology, 156(10), 936-944.
• Karaca, P., Oktay, S., Koçak, M., & Erden, G. (2020). Obsesif kompulsif bozukluğun tedavisinde güncel psikoterapi yaklaşımları. Yeni Symposium, 58 (2), 26-38.
• Karamustafalıoğlu, K.O. (2010). Obsesif Kompulsif Bozukluk. The Journal of Turkish Family Physician, 1(1), 1-10.
• Kuelz, A. K., Hohagen, F., & Voderholzer, U. (2004). Neuropsychological performance in obsessive-compulsive disorder: a critical review. Biological psychology, 65(3), 185-236.
• Kurt, E., Yıldırım, E., & Topçuoğlu, V. (2017). Obsesif Kompulsif Bozukluk ve Panik Bozukluk Hastalarında Yürütücü İşlevlerin Sağlıklı Kontrollerle Karşılaştırılması. Nöropsikiyatri Arşivi.
• Levin, E. D., McClernon, F. J., & Rezvani, A. H. (2006). Nicotinic effects on cognitive function: behavioral characterization, pharmacological specification, and anatomic localization. Psychopharmacology, 184, 523-539.
• Lezak, M. D. (2004). Neuropsychological assessment. Oxford University Press.
• Morrison, J. (2019). DSM-5’i kolaylaştıran klinisyenler için tanı rehberi. (Çev. Uğur Kural, H). Nobel Tıp Kitabevleri. Nurmedov, S., & Tarhan, N. (2011). Bağımlılık Sanal veya Gerçek Bağımlılıkla Başa Çıkma (4. Baskı). Timaş Yayınları.
• Öznur, T., Erdem, M. & Akarsu, S. (2013). Obsesif kompulsif bozuklukta nöropsikolojik defisitlerin beyin bölgeleri ile ilişkisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 5(3), 343-354.
• Oltmanns, T.F., Neale, J.M., & Davidson G.C. (2003). Anormal davranışlar psikolojisinde vaka çalışmaları. (Çev. Dağ, İ). Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Öktem, Ö. (2006). Davranışsal Nörofizyolojiye Giriş. (4. Baskı). Nobel Tıp Kitabevleri.
• Öztürk, M.O., & Uluşahin, N.A. (2020). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları (16. Baskı). Nobel Tıp Kitapevleri.
• Park, S., Knopick, C., McGurk, S., & Meltzer, H. Y. (2000). Nicotine impairs spatial working memory while leaving spatial attention intact. Neuropsychopharmacology, 22(2), 200-209.
• Parmar, A., & Sarkar, S. (2016). Neuroimaging Studies in Obsessive Compulsive Disorder: A Narrative Review. Indian journal of psychological medicine, 38(5), 386–394.
• Penades, R., Catalán, R., Andrés, S., Salamero, M., & Gastó, C. (2005). Executive function and nonverbal memory in obsessive-compulsive disorder. Psychiatry research, 133(1), 81-90.
• Purcell, R., Maruff, P., Kyrios, M., & Pantelis, C. (1998). Neuropsychological deficits in obsessive-compulsive disorder: a comparison with unipolar depression, panic disorder, and normal controls. Archives of General Psychiatry, 55(5), 415-423.
• Reitan, R.M. (1958) Validity of the Trail Making Test as an Indicator of Organic Brain Damage. Perceptual and Motor Skills, 8, 271-276.
• Richards, M., Jarvis, M.J., Thompson N., & Wadsworth, M.E. (2003). Cigarette smoking and cognitive decline in midlife: evidence from a prospective birth cohort study. American journal of public health, 93(6), 994–998.
• Schinka, J. A., Vanderploeg, R. D., Rogish, M., Graves, A. B., Mortimer, J. A., & Ordorica, P. I. (2002). Effects of the use of alcohol and cigarettes on cognition in elderly adults. Journal of the International Neuropsychological Society, 8(6), 811-818.
• Swan, G. E., & Lessov-Schlaggar, C. N. (2007). The effects of tobacco smoke and nicotine on cognition and the brain. Neuropsychology review, 17, 259-273.
• Şişman Bal, S., Ayçiçeği-Dinn, A., & Dinn, W. M. (2018). Sigara kullanımı, nöropsikolojik performans ve kişilik özellikleri. Nesne, 6(13), 367-406.
• Ulukoca, N., Gökgöz, Ş., & Karakoç, A. (2013). Kırklareli üniversitesi öğrencileri arasında sigara, alkol ve madde kullanım sıklığı. Fırat Tıp Dergisi, 18(4), 230-234.
• Vardar, E. (2000). Obsesif Kompulsif Bozukluğun genetiği. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 10, 153-159.
• Wagner, M., Schulze-Rauschenbach, S., Petrovsky, N., Brinkmeyer, J., von der Goltz, C., Gründer, G., Spreckelmeyer, K. N., Wienker, T., Diaz-Lacava, A., Mobascher, A., Dahmen, N., Clepce, M., Thuerauf, N., Kiefer, F., de Millas, J. W., Gallinat, J., & Winterer, G. (2013). Neurocognitive impairments in non-deprived smokers--results from a population-based multi-center study on smoking-related behavior. Addiction biology, 18(4), 752–761.
• Weiser, M., Zarka, S., Werbeloff, N., Kravitz, E., & Lubin, G. (2010). Cognitive test scores in male adolescent cigarette smokers compared to non‐smokers: a population‐based study. Addiction, 105(2), 358-363.