ADRİYATİK-İYONYA GİRİŞİMİ-KARADENİZ EKONOMİK İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ: BİR KARŞILAŞTIRMA

Yıl 2021, , 511 - 534, 31.12.2021

Emre Kalay

https://doi.org/10.32450/aacd.1050086

Öz

Adriyatik-İyonya Girişimi (AII) Türkçe alanyazında yeterince dikkat çekememiştir. AII ile benzerlikler gösteren Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİ) ise Türkiye’ de oldukça bilinen bir uluslararası örgüttür. AII hakkında değerlendirme yapabilmek adına her iki örgütün de deniz havzaları ile tanımlanması, benzer amaçlara sahip olması, her iki örgüte de mensup bazı ortak üyelerin olması ve bu örgütlerin kimi üyeleri arasında birtakım siyasi sorunlar bulunması gibi nedenlerden dolayı Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü bir kıyaslama aracı olarak kullanılmıştır. Kıyaslamada örgütlerin kurucu belgelerindeki amaçlarına ne ölçüde yaklaştıklarına bakılarak AII’ nin başarılı bir örgüt olarak değerlendirilebilirken, KEİ için başarısızlığın söz konusu olduğu belirtilmiştir. Bu noktada Medeniyetler Çatışması tezindeki kültürel ve ekonomik işbirliği açıklamasına başvurulmuş ve benzer iki örgütten birinin başarılı diğerinin başarısız oluşunda Avrupalılaşma kavramının etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Adriyatik-İyonya, Karadeniz, Medeniyetler Çatışması, Avrupalılaşma, AB’lileşme

Adriatic- Ionia Initiative- Organization of the Black Sea Economic Cooperation: A Comparison

Öz

Adriatic- Ionian Initiative (AII) did not draw attention in Turkish literature. Unlike AII, Black Sea Economic Cooperation (BSEC) is a well-known organization in Turkey. Thus BSEC is used as a tool to make a comparison to AII for having similar features like being defined on sea basins, having similar objectives, having some mutual members and witnessing political problems. AII can
be considered as a successful organization in terms of reaching the goals that were set out in the founding documents, while BSEC is unsuccessful regarding the same issue. The interpretation of cultural and economic cooperation in thesis of Clash of Civilizations was applied and it has been concluded that Europeanization is the key for success of one of these organizations and failure of other.

Anahtar Kelimeler

Adriatic- Ionia, Black Sea, Clash of Civilizations, Europeanization, EU-ization

Kaynakça

• “ADRION Programme,” Erişim Tarihi: Ağustos 29, 2020, https://www.adrioninterreg.eu/index.php/about-program/ Adriatic-Ionian Initiative, “About” Erişim Tarihi: Ağustos 11, 2020, https://www.aii-ps.org/about
• Anastasakis, Othon. “The Europeanization of the Balkans.” Brown Journal of World Affairs, Volume 12 Issue 1 (2005): 77-88.
• Ancona Declaration, Erişim Tarihi: Ağustos 20, 2020, https://www.esteri.it/ mae/resource/doc/2019/03/the_ancona_declaration.pdf
• Arnavutluk Cumhuriyeti Avrupa ve Dış İlişkiler Bakanlığı. “EU Accession.” Erişim Tarihi: Temmuz 15, 2020, https://punetejashtme.gov.al/en/ Association of Universities of the Adriatic- Ionian Area- UniAdrion, Erişim Tarihi: Ağustos 30, 2020, http://www.uniadrion.net/?q=organization
• Avrupa Komisyonu. An Economic and Investment Plan for the Western Balkans. Erişim Tarihi: Ekim 25, 2020, https://ec.europa.eu/neighbourhoodenlargement/ sites/near/files/communication_on_wb_economic_and_investment_plan_octob er_2020_en.pdf
• Avrupa Komisyonu. “Public Opinion.” Erişim Tarihi: Ağustos 28, 2020, https://ec.europa.eu/commfrontoffice/publicopinion/index.cfm/Chart/getChart/t hemeKy/3/groupKy/312
• Aydın, Mustafa. “Kafkasya Orta Asya’yla İlişkiler.” İçinde Türk Dış Politikası Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar Cilt II: 1980-2001, ed. Baskın Oran, 366-439. İstanbul: İletişim Yayınları, 2004.
• Aydın, Mustafa.“Kafkasya ve Orta Asya’yla İlişkiler.” İçinde Türk Dış Politikası Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar Cilt III: 2001-2012 ed. Baskın Oran, 463-531. İstanbul: İletişim Yayınları, 2013.
• Aydın, Mustafa, Akgül Açıkmeşe, Sinem. “Europeanization through EU conditionality: understanding the new era in Turkish foreign policy.” Journal of Southern Europe and the Balkans, Volume 9, Number 3, (December 2007): 263-274.
• Black Sea Trade and Development Bank, “Projects by Sector,” Erişim Tarihi: Eylül 1, 2020, https://www.bstdb.org/projects-by-sector
• Black Sea Trade and Development Bank, “BSTDB at a glance,” Erişim Tarihi: Eylül 1, 2020, https://www.bstdb.org/who-we-are/bstdb-at-a-glance Black Sea Universities Network, Erişim Tarihi: Eylül 2, 2020, https://bsun.org/pages/about/bsun.php
• Bosna Hersek Dışişleri Bakanlığı. “Basic Directions of BiH Foreign Policy,” Erişim Tarihi: Temmuz 15, 2020, http://www.mvp.gov.ba/vanjska_politika_bih/ osnovni_pravci_vanjske_politike_bih/default.aspx?id=2
• Börzel, Tanja. “When Europeanization Hits Limited Statehood: The Western Balkans as a Test Case for Transformative Power of Europe.” içinde European Integration and Transformation in the Western Balkans, ed. Arolda Elbasani, 173-185. London: Routledge, 2013.
• Council of the European Union, 7002/20, 25 Mart 2020, Erişim tarihi: Eylül 2, 2021, https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-7002-2020-INIT/en/pdf
• Çelikpala, Mitat. “Rusya Federasyonu ile İlişkiler.” içinde Türk Dış Politikası Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar Cilt III: 2001-2012, ed. Baskın Oran, 532-559. İstanbul: İletişim Yayınları, 2013.
• Dağdemir, Elif Uçkan. “Batı Balkan Ülkeleri İle Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne Tam Üyelik Olasılıkları Üzerine Bir Değerlendirme.” Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 59/1 (2004): 89-117.
• Declaration of the Adriatic Ionian Council on the support to the EU Strategy for the Adriatic Ionian Region, Erişim Tarihi: Ağustos 27, 2020, https://www.esteri.it/mae/resource/doc/2019/03/12_declaration_of_the_aic_on _the_support_to_the_eu_strategy_final.pdf
• Dzanic, Jelena, Soeren Keil, Marko Kmezıć. “Introduction: The Europeanisation of the Western Balkans: a failure of EU conditionality?.” İçinde The Europeanisation of the Western Balkans: a failure of EU conditionality?, eds. Jelena Dzankıc, Soeren Keil, Marko Kmezıć, 1-14. Palgrave Macmillan, 2018.
• Erkan, Birol, Batbaylı, Şule. “Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİ) Üyesi Ülkelerin Küresel Pazarlardaki Karşılaştırmalı Üstünlükleri.” Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi Cilt 5, Özel Sayı, (Nisan 2017): 31-49.
• “EU Strategy for the Adriatic- Ionian Region (EUSAIR),” Erişim Tarihi: Ağustos 30, 2020, https://www.adriatic-ionian.eu/about-eusair/institutions-andorganisations-in-the-adriatic-ionianregion/#:~:text=The%20Forum%20of%20 Adriatic%20and,of%20the%20Adriatic%2DIonian%20basin.&text=Today%20 it%20represents%20a%20tool,Adriatic%20Ionian%20Region%20(EUSAIR).
• Flockhart, Trine. “Europeanization or EU-ization? The Transfer of European Norms across Time and Space.” Journal of Common Market Studies, Volume 48 Issue 4 (2010): 787- 810.
• Forum of the Adriatic and Ionian Chambers of Commerce, Erişim Tarihi: Ağustos 30, 2020, https://www.forumaic.org/che-cose-il-forum/?lang=en
• Huntington, Samuel P. Medeniyetler Çatışması ve Dünya Düzenin Yeniden Kurulması (17. Basım). çeviren Mehmet Turhan, Y.Z. Cem Soydemir. İstanbul: Okuyan Us, 2019. Karadağ Dışişleri Bakanlığı.
• “Foreign Policy.” Erişim Tarihi: Temmuz 15, 2020, http://www.mvp.gov.me/en/ministry/Foreign-Policy/Keil, Soeren.
• “Europeanization, state-building and democratization in the Western Balkans.” Nationalities Papers Vol. 41, No. 3, (2013): 343-353.
• Manoli, Panagiota. “The Black Sea Economic Cooperation: what contribution to regionalsecurity?.” içinde Limiting institutions? The challenge of Eurasian security Governance, eds. James Sperling, Sean Kayand S. Victor Papacosma, 208-225. UK: Manchester University Press, 2003.
• National Democratic Institute, Public Opinion Poll Bosnia and Herzegovina April 2019, Erişim Tarihi: Temmuz 18, 2020, https://www.ndi.org/sites/default/ files/BiH%202019%20Poll.pdf
• OECD, EUSAIR Synthesis Report: Multi-level Governance and Cross Sector Practices Supporting the European Union Strategy for the Adriatic and Ionian Region, Erişim Tarihi: Ağustos 29, 2020, https://www.adriatic-ionian.eu/wpcontent/uploads/2019/07/OECD-EUSAIR-Synthesis-Report_FINAL.pdf
• Popovska, Agneza Rusi, “The EU Strategy for the Adriatic and Ionian Region welcomes North Macedonia,” Erişim Tarihi: Ağustos 30, 2020, https://ec.europa.eu/regional_policy/en/policy/cooperation/macro-regionalstrategies/adriatic-ionian/#1
• Radaelli, Claudio M. "Europeanization: Solution or Problem?.” içinde Palgrave Advances in European Union Studies, eds. Michelle Cini & Angela K. Bourne, 56-76. New York: Palgrave Macmillan, 2006.
• Said, Edward, “The Clash of Ignorance”, 04.10.2011, Erişim Tarihi: Eylül 1, 2021, https://www.thenation.com/article/archive/clash-ignorance/
• Shahi, Deepshikha , “The Clash of Civilizations Thesis: A Critical Appraisal”, 02.04.2017, Erişim Tarihi: Eylül 1, 2021, https://www.e-ir.info/ 2017/04/02/the-clash-of-civilizations-thesis-a-critical-appraisal/
• Sırbistan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, “Process of EU integration and regional Cooperation,” Erişim Tarihi: Temmuz 15, 2020, http://www.mfa.gov.rs/ en/foreign-policy/eu
• Sırbistan Cumhuriyeti Avrupa Entegrasyonu Bakanlığı. “Support to Serbia’s EU membership 55 percent.” Erişim Tarihi: Temmuz 18, 2020, https://www.mei.gov.rs/eng/news/733/189/335/details/support-to-serbia-s-eumembership-55-percent/
• “Towards The New ADRION: A View Ahead On The Next Programming Period 2021-2027,” Erişim Tarihi: Ağustos 29, 2020, https://www.adrioninterreg.eu/ index.php/about-program/programme/towards-the-new-adrion-a-view-aheadon-the-next-programming-period-2021-2027/
• Tsardanidis, Charalambos, “Güneydoğu Avrupa İstikrar Paktı’ndan Bölgesel İşbirliği Konseyi’ne,” içinde 3. Uluslararası Balkan Kongresi, ed. Caner Sancaktar, 143-159. İstanbul: TASAM Yayınları, 2010.
• Uzgel, İlhan. “Balkanlarla İlişkiler.” içinde Türk Dış Politikası Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar Cilt II: 1980-2001, ed. Baskın Oran, 481- 523. İstanbul: İletişim Yayınları, 2004.
• Yalçınkaya, Alaeddin. “Avrasyacı Bölgeselleşme Girişimleri.” Uluslararası Siyaset Bilimi ve Kentsel Araştırmalar Dergisi Cilt 7 Özel Sayı (Temmuz 2019): 85- 100.
• Zhelev, Paskal. “Challenges of economic integration in the Black Sea.” Eylül 27, 2020, Erişim Tarihi: Ekim 25, 2020, https://www.mei.edu/publications/ challenges-economic-integration-black-sea#:~:text=Countries%20in%20the %20Black%20Sea,one%2Dthird%20of%20regional%20GDP.