Doğu Karadeniz Bölgesi Arıcılığına Genel Bakış

Yıl 2017, Cilt: 9 Sayı: 2, 47 - 55, 01.12.2017

Ahmet Kuvancı Fatih Yılmaz , S.Hasan Öztürk Feyzullah Konak Mücahit Buldağ

Öz

Bu çalışma 2014 yılında Doğu
Karadeniz Bölgesi arıcılarının, ana arı kullanımı, ek besleme, verim, ürün
çeşitliliği, kışlatma dönemindeki koloni kayıpları, koloni artırımları ve göçer
arıcılık durumlarını değerlendirmek amacıyla yapılmıştır.

Doğu Karadeniz Bölgesinde 2012
yılı Arıcılık Kayıt Sistemine göre 50 ve üzeri koloniye sahip 6270 arıcılık
işletmesi belirlenmiştir. Bu işletmelerin basit tesadüfi örnekleme metodu ile
209’u ile yüz yüze anket yapılmıştır.

Bölge arıcıları ortalama olarak
52.34 yaşında, 24.28 yıl deneyimli ve 101,56 koloniye sahiptirler. Arıcılar
genel olarak koloni performanslarından memnundurlar. Bal dışında diğer arı ürün
çeşitliliği sınırlı sayıda arıcı tarafından ve çok az miktarda üretim
yapılmaktadır. Arıcılarımız genel olarak ana arılarını kendi işletmelerinde
üretmekte ve 2 yılda bir değiştirmektedir. %9 oranında arıcımızda hala ana arı
değişimini koloninin kendi isteğine bırakmaktadır. Bölge arıcılarının %24.5’i
Ticari ana arı kullanmalarına rağmen koloni başı ana arı kullanımı oldukça
düşüktür. Genel olarak Ordu ili hariç çoğunlukla Bölgede arıcılık yan gelir
kaynağı olarak yapılmaktadır.

Ordu, Giresun, Trabzon, Rize,
Artvin, Gümüşhane ve Bayburt illerinin sırasıyla bal verimi, 38.54, 16.32,
14.36, 11.45, 17.01, 16.82, 15.00 kg/koloni. Kışlatma kaybı %9, %10, %10, %9, %3,
%15, %6. Kolonilerde oğul eğilimi % 5, %6, %9, %9, %5, %7, %7. Koloni bölerek
çoğaltım durumları %14, %31, %22, %12, %30, %13, %3. Ticari işletmeden ana arı
kullanım oranları %25, %14, %17, %37, %8, %0, %70. Balın yanında başka ürün
çeşitliliğine yönelme %6, %7, %33, %0, %17, %61, %10. Ek beslemede (ilkbahar ve
sonbahar)  kullandıkları şeker
miktarları: 7.67, 10.8, 9.08, 7.83, 8.29, 15.0, 6.04 kg/koloni olarak
belirlenmiştir.  Bölgede göçer arıcılık
hakim olup(%95), Göçer arıcılıkta en çok Erzurum ili tercih edilmiştir. Bölge
arıcılarının % 5’i iki ve üzeri yerlere üretim amaçlı kolonilerini
nakletmektedirler.

Anahtar Kelimeler

Anket, Arıcı, Bal arısı, Doğu Karadeniz

Kaynakça

• Akkaya, H., 2010. Son Yıllarda sıklıkla karşılanan nedeni Bilinmeyen Arı Ölümleri ve Bunlara Karşı Çözüm önerileri. Uluslararası Muğla arıcılık ve Çam balı Kongresi bildiriler Kitabı, s103-105.
• Anonim, 2015. TÜİK 2014 yılı arıcılık verileri
• Fıratlı Ç, Karacaoğlu M, Gençer H.V, Koç, A., ,2005. Türkiye arıcılığına ilişkin değerlendirmeler ve öneriler. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi, , 03-07 Ocak Ankara.
• Genç, F., Kaftanoglu, O. (1993). Erzurum kosullarında balarısı (Apis mellifera L.) kolonilerinde en uygun kıslatma yönteminin saptanması. Tübitak Proje No: VHAG– 868, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Erzurum.
• Güler,A.,Durmuş,İ.,1999.Bal Arısı (Apis mellifera L.) 'ında Şekerin Beslemedeki Yeri ve Önemi. “Türkiye'de Arıcılık Sorunları ve 1.Ulusal Arıcılık Sempozyumu 28-30 Eylül 1999 Kemaliye-Erzincan”.Yayın No:1.Örnek Ofset Ltd.Şti.162-170 s.Kemaliye-Erzincan.
• Karacaoğlu, M., Gençer, H.V., Koç, A.U., 2003. Ege Bölgesi Koşullarında Ek Beslemenin Bal Arısı(Apis mellifera L.) Kolonilerinin Yavru Üretimi ve Bal Verimi Üzerine Etkileri. Hayvansal Üretim 44(2): 47-54
• Kaya, N., 2007 . Arıcılıkta Üstte Boş Ballıkla Kışlatmanın Kovan İçi Bağıl Nem Sıcaklık Ve Koloninin Yasama Gücü üzerine Olan Etkileri. Yüksek Lisans Tezi Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara,76 s.
• Yemane, T. 1967. Elemantary Sampling Theory, Prentice-Hall, Inc. Englewood Cliffs, NS. US.