Yapay Zekâ ve Sinema: Film Yapımında Olanaklar ve Fırsatlar

Yıl 2024, , 399 - 425, 28.10.2024

Burak Türten

https://doi.org/10.32953/abad.1539736

Öz

apay zekâ, insan zekâsı gerektiren karmaşık görevleri makineler aracılığıyla gerçekleştirmeyi amaçlamaktadır. Yapay zeka araçları birçok farklı alanda yenilikçi olanaklar sunmaktadır. Bu alanlardan biri de film yapım süreçleridir. 2023 yılından itibaren görüntü üretimi ve film yapımına ilişkin yapay zeka araçlarının önemli gelişmeler katettiği görülmektedir. Yapay zeka araçlarında yaşanan hızlı gelişim, bu yeni teknolojiye uyum sorunlarını beraberinde getirmektedir. Bu çalışmada film üretim süreçlerinin yapım (prodüksiyon) ve yapım sonrası (post-prodüksiyon) aşamalarında kullanılabilecek yapay zeka araçlarını ortaya koymak ve sınıflandırmak amaçlanmaktadır. Bu amaçla keşfedici araştırma prensiplerini benimseyen bu çalışmada döküman analizi tekniği kullanılarak yapay zeka araçlarının sınıflandırması yapılmıştır. Bu sınıflandırma yapım aşamasında metin tabanlı araçlar, görsel üretimi araçları ve ses prodüksiyonu araçları başlıkları çerçevesinde, yapım sonrası aşamada ise film düzenleme (kurgu) araçları ve müzik araçları çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında film üretim aşamalarında kullanılabilecek 30 yapay zekâ aracı özellikleri ve olanakları çerçevesinde incelenmiştir. Araştırma sonucunda yapay zeka araçlarının hız, maliyet, iş gücü ve yenilikçilik bağlamlarında film yapımcılarına önemli fırsatlar sunduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yapay Zekâ, Sinema, Film yapımı, YZ, AI.

Etik Beyan

Çalışma etik beyan gerektirmemektedir.

ARTIFICIAL INTELLIGENCE AND CINEMA: OPPORTUNITIES AND POSSIBILITIES IN FILMMAKING

Öz

Artificial intelligence (AI) aims to perform complex tasks that typically require human intelligence through machines. AI tools offer innovative possibilities across various fields, one of which is the film production process. As of 2023, significant advancements have been observed in AI tools related to image generation and film production. However, the rapid development of AI tools has brought challenges related to adapting to this new technology. This study aims to identify and categorize AI tools that can be utilized in the production and post-production stages of film creation. Adopting exploratory research principles, the study employs document analysis to classify these AI tools. The classification is conducted under the headings of text-based tools, visual generation tools, and sound production tools for the production stage, and editing (post-production) tools and music tools for the post-production stage. Within the scope of this study, 30 AI tools that can be used in the various stages of film production have been examined in terms of their features and capabilities. The research findings indicate that AI tools provide significant benefits to filmmakers in terms of speed, cost, labor, and innovation.

Anahtar Kelimeler

Artificial Intelligence, Cinema, Filmmaking, AI, YZ

Kaynakça

• Adobe. Adobe Premiere Pro. Erişim 17 Nisan 2024. https://www.adobe.com/tr/products/premiere.html.
• AIVA. "AIVA." Erişim 17 Nisan 2024. https://www.aiva.ai/.
• ANDERSON, Kayla, ANDREW Roggeman, ve JOSEPH Fuller, "Artificial Intelligence and Film: A Journey in Public Perception from 1960 to the Present Day." (2024).
• AKALIN, Betül ve VERANYURT Ülkü, “Sağlikta Dijitalleşme ve Yapay Zekâ.” SDÜ Sağlık Yönetimi Dergisi 2, no.2 (2020), ss. 128-137.
• ALEXANDRU, Capatina, MAHER Kachour, JESSİCA Lichy, ADRIAN Micu, ANGELA-ELIZA Micu, & FEDERİCA Codignola, "Matching the Future Capabilities of an Artificial Intelligence-Based Software for Social Media Marketing with Potential Users’ Expectations." Technological Forecasting & Social Change, 151(2020).
• Alibaba Cloud. "Alibaba Cloud." Erişim 17 Nisan 2024. https://www.alibabacloud.com/tr.
• Amazon Web Services (AWS). "Amazon Polly." Erişim 17 Nisan 2024. https://aws.amazon.com/tr/polly/.
• Amper Music. "Amper Music." Erişim 17 Nisan 2024. https://welcome.ai/solution/amper.
• ARF, Cahit, "Makine düşünebilir mi ve nasıl düşünebilir." Atatürk Üniversitesi-Üniversite Çalışmalarını Muhite Yayma ve Halk Eğitimi Yayınları Konferanslar Serisi 1 (1959),ss. 91-103.
• ARSLAN, Kürşat, "Eğitimde Yapay Zekâ ve Uygulamaları." Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi 11, no. 1 (2020), ss. 71-88.
• ARTUT, Selçuk, "Yapay Zekâ Olgusunun Güncel Sanat Çalışmalarındaki Açılımları." İnsan ve İnsan 6, no. 22 (2019), ss. 767-783.
• ASLAN, Tamer ve AYDIN Kemal, "Metinden görüntü üretme potansiyeli olan yapay zekâ sistemleri sanat ve tasarım performanslarının incelenmesi." Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty 42.2 (2023), ss. 1049-1198.
• AutoFoley Inc. AutoFoley. Erişim 17 Nisan 2024. https://play.google.com/store/apps/details?id=com.deepworkings.dfstudio
• AYDEMİR, Mustafa ve FETAH Vedat, "Yapay Zekânın Dijital Hikayeleştirme ve Senaryo Tasarımında Kullanımı: Kısa Film Uygulamalı Bir Araştırma." Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi no. 58 (2023), ss. 255-275.
• BARREAU, Pierre, "How AI Could Compose a Personalized Soundtrack to Your Life." TED 2018, 2018. https://www.ted.com/talks/pierre_barreau_how_ai_could_compose_a_personalized_soundtrack_to_your_life?subtitle=en.
• BASHA, Mahabub,"Impact of Artificial Intelligence on Marketing." East Asian Journal of Multidisciplinary Research 2, no. 3 (2023), ss. 993-1004.
• BAYER ÇANGA, Elif, "Yapay Zekâya Ne Öğretiyoruz: Bilim Kurgu Sinemasında Kadın Robot Temsili." Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 11, no. 2 (2021),ss. 603-620.
• BELLMAN, Richard, An Introduction to Artificial Intelligence: Can Computer Think? New York: Boyd & Fraser Pub, 1978.
• BF Productions. "Yapay Zekâ ile Video Kurgusu Yapmak: Geleceğin Sanatı." Erişim Tarihi: 20 Mart 2024.
• https://bf.productions/blog/yapay-zekâ-ile-video-kurgusu-yapmak-gelecegin-sanati.
• BOSKER, Bianca, "A Machine Reviews a Film Made by a Machine." HuffPost. Erişim Tarihi: 26 Mart 2024. https://www.huffpost.com/entry/cleverbot-chris-wilson-do-you-love-me-film_b_2623629.
• CABALLERO, Jorge, "Hacia una nueva dimensión del montaje cinematográfico: explorando las posibilidades de la inteligencia artificial." Hipertext. net 26 (2023), ss. 53-58.
• CÁMARA, Mateo ve BLANCO José Luis, "FOLEY-VAE: Generaci\'on de efectos de audio para cine con inteligencia artificial." arXiv preprint arXiv:2310.15663 (2023).
• CapCut. "CapCut." Erişim 17 Nisan 2024. https://www.capcut.com/tr-tr/.
• CARTWRIGHT, Steaven, Pre-Production Planning for Video, Film, and Multimedia Volume 1. USA: Focal Press, 1996.
• CEVHER, Emrah ve AYDIN Yavuz, "Yapay Zekânın Şafağında Sinema: Morgan Filmi Fragmanı Örneği." Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi 8, no. 1 (2020), ss. 614-642.
• CEVHER, Emrah ve YAĞIZ Aydın, "Yapay Zekânın Şafağında Sinema: Morgan Filmi Fragmanı Örneği." Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi 8, no. 1 (2020), ss. 614-642.
• CHAI, Wenjuan, "AI Animation: Principle and Creative Practice of the Stable Diffusion Model." ICIDC 2023: Proceedings of the 2nd International Conference on Information Economy, Data Modeling and Cloud Computing, ICIDC 2023, June 2–4, 2023, Nanchang, China. European Alliance for Innovation, 2023.
• Colourlab. "Colourlab.ai." Erişim 17 Nisan 2024. https://colourlab.ai/.
• COŞKUNER, Ayça, "Sinemanın Denetimsiz Teknolojiyle Sınavı: Yapay Zekânın Film Endüstrisine Etkisi." Türkiye Film Araştırmaları Derneği 3, no.1 (2023), ss. 32-47.
• ÇELEBİ, Emin ve GÜLTEKİN Abdulrezzak. "Ontolojik Sınırların Belirsizliği: Yapay Zekâ, Mit ve Her (Aşk) Filmi Üzerinden Bir Değerlendirme." İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi 6, no. 1 (2020), ss. 40-46.
• DAMIOLI, Giacomo, ROY Vincent Van ve VERTESY Daniel, "The Impact of Artificial Intelligence on Labor Productivity." Eurasian Business Review 11 (2021), ss. 1-25.
• DAVIES, Aran, "How Actors Will Benefit from Using AI: Artificial Intelligence in Film Industry." Sofy.tv. Erişim Tarihi: 20 Mart 2024. https://sofy.tv/blog/artificial-intelligence-filmindustry/.
• DeepBrain. "AI Studios." Erişim 17 Nisan 2024. https://www.deepbrain.io/aistudios.
• Deepworkings. Foley-VAE. Google Play Store. Erişim 17 Nisan 2024. https://play.google.com/store/apps/details?id=com.deepworkings.dfstudio.
• DEMİREL, Barış, "Yapay Zekâ Sayesinde Artık Kurgu Bilmenize Gerek Yok." Erişim Tarihi: 20 Mart 2024. https://www.barisdemirel.com/single-post/yapay-zekâ-sayesinde-art%C4%B1k-kurgu-bilmenize-gerek-yok.
• DHARIWAL, Prafulla, and ALEXANDER Nichol, "Diffusion models beat gans on image synthesis." Advances in neural information processing systems 34 (2021), ss. 8780-8794.
• Ecrett Music. "Ecrett Music." Erişim 17 Nisan 2024. https://ecrettmusic.com/.
• EInVideoio. "AI Video Editor." Erişim 17 Nisan 2024. https://invideo.io/ai/.
• ElevenLabs. "ElevenLabs." Erişim 17 Nisan 2024. https://elevenlabs.io/.
• EROL, Ece ve EROL Murat, "Film Yapımında Yapay Zekâ Kullanımı." In Yeni Medya Çalışmaları ve Yapay Zekâ–I, edited by Doğan Yengin and Tuğrul Bayrak, 199-230. Ankara: Iksad Publications, 2024.
• FERNANDES, Elizabeth, MORO Sérgio ve CORTEZ Paulo, "Data Science, Machine Learning and Big Data in Digital Journalism: A Survey of State-of-the-Art, Challenges and Opportunities." Expert Systems With Applications, 221 (2023), ss. 1-20.
• Flawless AI. "Flawless AI." Erişim 17 Nisan 2024. https://www.flawlessai.com/.
• FRANGANİLLO, Jorge, "La Inteligencia Artificial Generativa y Su Impacto en La Creación de Contenidos Mediáticos." Methaodos.Revista de Ciencias Sociales 11, no. 2 (2023): m231102a10. http://dx.doi.org/10.17502/mrcs.v11i2.710.
• FRÍAS, Claudia López, "The Paradox of Artificial Intelligence in Cinema." In Comunicação, Artes e Culturas, edited by F.B. Gil and P.F. Alves, 5–25. CDIG, Cultura Digital, 2024. https://doi.org/10.23882/cdig.240999 GEGEZ, A. Ercan, Pazarlama araştırmaları. Beta Basım Yayım Dağıtım AŞ, 2007.s. 37.
• GHOSE, Sanchita ve PREVOST John Jeffrey, "Autofoley: Artificial synthesis of synchronized sound tracks for silent videos with deep learning." IEEE Transactions on Multimedia 23 (2020), ss.1895-1907.
• Google. "Deepfake." Erişim 17 Nisan 2024 https://play.google.com/store/apps/details?id=com.deepworkings.dfstudio
• Google. "Lumiere AI." Erişim 17 Nisan 2024. https://lumiere-video.github.io/
• GÖZÜBÜYÜK, Barış, "Yapay Zekânın Meydana Getirdiği Fikri Ürünlere İlişkin 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundaki Sorunlar ve Çözüm Önerileri." Kırıkkale Hukuk Mecmuası 1, no.1 (2021), ss. 54-81.
• HAUGELAND, John, Artificial intelligence: The very idea. MIT press, 1989.
• HeyGen. "HeyGen." Erişim 17 Nisan 2024. https://www.heygen.com/.
• HONTHANER, Eve Light, The complete film production handbook. Routledge, 2013.
• ILICAK, AYDINALP Şükran Güzin, "Halkla İlişkiler Perspektifiyle Yapay Zekâ (AI)." Turkish Studies-Social Sciences, 15, no.4 (2020), ss. 2283-2300.
• Krotos Audio. Reformer Pro. Erişim 17 Nisan 2024. https://www.krotosaudio.com/reformer-pro/.
• KUŞÇU, Ertan, "Çeviride Yapay Zekâ Uygulamaları." Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi no. 30 (2015), ss. 45-58.
• Lovo. "Lovo AI." Erişim 17 Nisan 2024. https://lovo.ai/text-to-speech
• MABROOK, Mourad, KHALİL Hussein ve HUSSEİN Aziza, "Artificial Intelligence Based Cooperative Spectrum Sensing Algorithm for Cognitive Radio Networks." Procedia Computer Science, 163 (2019), ss. 19-29.
• Magnific AI. "Magnific AI." Erişim 17 Nisan 2024. https://magnific.ai/.
• MANGOLD, James, yönetmen. Indiana Jones and the Dial of Destiny. 2023. https://www.imdb.com/title/tt1462764/.
• Matt Crowford, "What Is Post-Production? Definition, Tutorials & How To Do It Right." Film Lifestyle, 2018. https://filmlifestyle.com/what-is-post-production/.
• MINTZ, Yoav ve RONIT Brodie, "Introduction to artificial intelligence in medicine." Minimally Invasive Therapy & Allied Technologies 28, no. 2 (2019), ss. 73-81.
• Microsoft. "Microsoft Azure." Erişim 17 Nisan 2024. https://azure.microsoft.com/en-us
• MidJourney. "MidJourney." Erişim 17 Nisan 2024. https://www.midjourney.com/home.
• MORRIS, Sophie, "What is a Deepfake? Proposal to Criminalise Fake Pornographic Images." Evening Standard, 2 Şubat 2024. Erişim Tarihi: https://www.standard.co.uk/news/uk/what-is-a-deepfake-proposal-criminalise-fake-pornographic-images-b1011065.html.
• Movavi. “Movavi vs DaVinci Resolve.” Erişim 17 Nisan 2024. https://www.movavi.com/adv/movavi-vs-davinci.html.
• NEWITZ, Annalee, "Movie Written by Algorithm Turns Out to Be Hilarious and Intense." Ars Technica. 30 Mayıs 2021. Erişim Tarihi: 26 Mart 2024. https://arstechnica.com/gaming/2021/05/an-ai-wrote-this-movie-and-its-strangely-moving/.
• OPDAHL, Andreas, TESSEM Bjørnar, DANG-NGUYEN Duc-Tien, MOTTA Enrico, SETTY Vinay, THRONDSEN Eivind, TVERBERG Are ve TRATTNER Christoph, "Data Science, Machine Learning and Big Data in Digital Journalism: A Survey of State-of-the-Art, Challenges and Opportunities." Expert Systems With Applications 221 (2023), ss. 1-21.
• OpenAI. “Sora: Yapay Zeka Araçları ve Kaynaklarının İndeksi.” Erişim 17 Nisan 2024. https://openai.com/index/sora/.
• OpenAI. "DALL-E 3." Erişim 17 Nisan 2024. https://openai.com/index/dall-e-3/.
• ÖZUYAR, Ali. Sessiz Dönem Türk Sinema Tarihi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2017.
• PÉREZ, Jordi, "Los Actores de Voz Se Unen al Ver Peligrar Su Trabajo por la Inteligencia Artificial." El País, 2023. https://is.gd/UzwnED.
• PİRİM, Harun, “Yapay Zekâ” Yaşar Üniversitesi E-Dergisi 1, no.1, (2006), ss. 81-93.
• Podcastle AI. "Podcastle AI." Erişim 17 Nisan 2024. https://podcastle.ai/.
• POWERS, Courtney, DEVARAJ Ashwin, ASHQEEN Kaab, DONTULA Aman, JOSHİ Amit, SHENOY Jayanth, MURTHY Dhiraj, "Using Artificial Intelligence to Identify Emergency Messages on Social Media during a Natural Disaster: A Deep Learning Approach." International Journal of Information Management Data Insights 3, no.1 (2023), ss. 1-11.
• RAJARAMAN, Vaidyeswaran, "JohnMcCarthy—Father of artificial intelligence." Resonance 19 (2014), ss. 198-207.
• Runway. "Introducing Gen-3 Alpha." Erişim 17 Nisan 2024. https://runwayml.com/research/introducing-gen-3-alpha.
• RUSSELL, Stuart ve PETER Norvig, Artificial intelligence: a modern approach. Pearson, 2016.
• RUSSO, Irene, "Creative text-to-image generation: suggestions for a benchmark." Proceedings of the 2nd International Workshop on Natural Language Processing for Digital Humanities. 2022.
• SAHARIA, Chitwan, et al., "Photorealistic text-to-image diffusion models with deep language understanding." Advances in neural information processing systems 35 (2022), ss. 36479-36494.
• SCORSESE, Martin, yönetmen. The Irishman. 2019. https://www.imdb.com/title/tt1302006/
• SCOTT, Ridley, yönetmen. Blade Runner. 1982. https://www.imdb.com/title/tt0083658/.
• SONG, Junrong ve DAVİD Yip, "Exploring the Intersection of AI Art and Film: A Case Study of Giant." 2023 IEEE International Conference on Multimedia and Expo Workshops (ICMEW). IEEE, 2023.
• Soundraw. "Soundraw." Erişim 17 Nisan 2024.https://soundraw.io/.
• SOYKAN, Behti, "Türk Girişim Şirketi DeepZen, Yapay Zekâya Dublaj Yaptırıyor!" TeknoTalk. Erişim Tarihi: 20 Nisan 2024. https://www.teknotalk.com/turk-girisim-sirketi-deepzen-yapay-zekâya-dublaj-yaptiriyor-134696/.
• Stability AI. "Stability AI." Erişim 17 Nisan 2024. https://stability.ai/.
• SUCU, İpek, "Yapay zekânın toplum üzerindeki etkisi ve yapay zekâ (AI) filmi bağlamında yapay zekâya bakış." Uluslararası Ders Kitapları ve Eğitim Materyalleri Dergisi 2 no. 2 (2019), ss. 203-215.
• TURAN, Nefise Sinem, "Bilim Kurgu Sinemasında Yapay Zekâ-İnsan Etkileşimi: Aşk Temalı Filmlerin Analizi." (Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2018).
• TÜRKGELDİ, Süleyman Kıvanç. "Yapay Zekâ ve Kurgu Üzerine Bir Sorgulama, Yapay Zekâ ve Sinema: Yapay Zekâ Çağında Sinema." In Yapay Zekâ Çağında Sinema, edited by Ferhat Zengin. İstanbul: İstanbul Gelişim Üniversitesi Yayınları, 2022.
• UĞUR, Aybars ve KINACI Ahmet Cumhur, "Yapay Zekâ Teknikleri ve Yapay Sinir Ağları Kullanılarak Web Sayfalarının Sınıflandırılması." In XI. Türkiye'de İnternet Konferansı (inet-tr'06), Ankara, 1(4), 2006.
• Veritone. "Veritone Voice." Erişim 17 Nisan 2024. https://www.veritonevoice.com/.
• VILLENEUVE, Denis, yönetmen. Blade Runner 2049. 2017. https://www.imdb.com/title/tt1856101/.
• WACH, Elise ve RİCHARD Ward, "Learning about qualitative document analysis." (2013).
• WOLFF, Justus, PAULİNG Josch, KECK Andreas ve BAUMBACH Jan. “The Economic Impact of Artificial Intelligence in Health Care: Systematic Review. “Jounal of Medical Internet Research 22, no.2 (2020), ss. 1-8. XIONG, Wayne, et al., "The Microsoft 2017 conversational speech recognition system." 2018 IEEE international conference on acoustics, speech and signal processing (ICASSP). IEEE, 2018.
• YALÇIN KAYIKÇI, Meltem ve KUTLUK BOZKURT, Ayşegül, "Dijital Çağda Z ve Alpha Kuşağı, Yapay Zekâ Uygulamaları ve Turizme Yansımaları." Sosyal Bilimler Metinleri 1, no.1 (2018), ss. 54-64.
• YENGİN, Deniz ve BAYRAK Tamer, Yeni Medya Çalışmaları ve Yapay Zekâ–I. Ankara: Iksad Publications, 2024. YILDIZ, Engincan, “İletişim Alanındaki Yapay Zekâ Konulu Tezlerin İncelenmesi.” İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 13, no. 3 (2021), ss. 606.
• YILMAZ, Mehmet ve TURAN Nefise Sinem, “Zekâ Yapay Ama Aşk Doğal: Bilim Kurgu Sinemasında Yapay Zekâ- İnsan Aşkının Temsili.” Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (AKİL) 30 (2018), ss. 281-300.
• ZENG, Shenglai, et al, "Hfedms: Heterogeneous federated learning with memorable data semantics in industrial metaverse." IEEE Transactions on Cloud Computing 11, no.3 (2023), ss. 3055-3069.
• ZENGİN, Ferhat, “Akıllı Makine Çağı Sinemasına Giriş: Sinema Sanatında Yapay Zekâ Teknolojilerinin Kullanımı” İletişim Çalışmaları Dergisi 6, no.2 (2020), ss. 151-177.
• ZHANG, Caiming ve YANG Lu, “Study on artificial intelligence: The state of the art and future prospects.” Journal of Industrial Information Integration 23 (2021) ss. 100-124.