Öz
Ekoeleştiri yirminci yüzyılın sonlarına doğru ortaya çıkan çevre
sorunlarına karşı edebiyatın bir tepkisi olarak ortaya çıkmış ve edebiyatın
insanlar üzerindeki etkisini ön plana çıkarıp çevre bilincini oluşturarak
doğanın zarar görmesini engellemeyi amaçlar. Doğayı ve doğada bulunan canlıları
edebiyat yoluyla inceleyen ekoeleştiri, edebi eserlerde geleneksel doğa
kavramını yıkarak bilimsel bir çevre görüşünün kabul edilmesini sağlar. Doğa,
doğanın ele alınış biçimi, doğa tasvirleri ve insanın çevresinde var olan her
şey ekoeleştirinin araştırma alanına girer ve böylelikle doğa, eserlerde arka
plan olarak kalmaktan çıkar ve özne durumuna yerleşir. İnsanın fiziksel çevresiyle olan ilişkilerini
ve doğaya olan bakışını değiştirme amacı güden ekoeleştiri, insan eliyle oluşan
doğa katliamını oluşan yeni bilinçle önlemeyi bekler.
Çalışmamızda yarattıkları eserde doğayı nesneden çok özne yerine koyan,
Yaşar Kemal’in “Hüyükteki Nar Ağacı” ve Cengiz Aytmatov’un “Beyaz Gemi”
eserlerine ekoeleştiri perspektifinden bakmaya çalışacağız.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Alpaslan Gökalp Gonca, “Cengiz Aytmatov’un Elveda Gülsarı, Dişi Kurdun Rüyaları, Ebedi Gelin: Dağlar Yıkıldığı Zaman Romanlarında Hayvan Zihni”, TÜBAR: Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, XIX, Güz (2014) ss.11-26.
- Arıkoğlu Ülkü, “Yaşar Kemal’in Romanlarında Şahıslar Kadrosu”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa 2004.
- Ayaz Hüseyin, “Çevreci Eleştiri Üzerine Genel Bir Değerlendirme”, International Journal of Turkish Literature Culture Education, Volume 3/1. (2014), ss, 278-292.
- Aytmatov Cengiz, Beyaz Gemi, Ötüken Yayınları, İstanbul 2012.
- Bayraktar Betül, “Birey-Doğa İlişkisi Temelinde Kendisi Ol(Ama)Ma: Mustafa Kutlu Öykülerini Ekoeleştirel Okumak”, Turkısh Studıes, (2015), ss, 137-154.
- Ergül Selim Temo, “Yaşar Kemal’in Bir Denemeci Olarak Portresi” Folklor/edebiyat, cilt:20, sayı:80, (2014), ss, 179-191.
- Göz Mehmet, “Yaşar Kemal’in Çukurovası ya da Köylü Bir Ses”, Fraktal Dergisi. Sayı 2, (2014), ss. 32-36.
- Gürsel Nedim, Yaşar Kemal Bir Geçiş Dönemi Romancısı, Doğan Kitap, İstanbul 2008.
- Kefeli Emel, “Coğrafya Merkezli Okuma”, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 4., (2009), ss. 423-433.
- Kemal Yaşar, Hüyükteki Nar Ağacı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2011.
- Meliz Ergin, Özen Nergis Dolcerocca, “Edebiyata Ekoeleştirel Yaklaşımlar: Ekoşiir Ve Elif Sofya”, Sefad Dergisi: 36, (2016), ss. 297-314.
- Nemutlu Özlem, “Cengiz Aytmatov’un Hikâye Ve Romanlarında Çevre Duyarlılığı” Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , Cilt: 16, sy. 1/2, (2018) ss. 237-254.
- Saltık Eylem, “Buket Uzuner’in ‘Uyumsuz Defne Kaman’ın Maceraları Su’ Romanında Ötekileştirilemeyen Doğa”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 17(1), (2016), ss. 111-129.
- Topal Coşkun, “Soğuk Savaşın İlk Yıllarında Türkiye-Abd İlişkilerinde Ekonomik Yardımların Etkisi”, Erişim Adresi: http://www.ktu.edu.tr/dosyalar/sbedergisi_7decc.pdf
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 12 Ekim 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 12 Temmuz 2018 |
| Kabul Tarihi | 25 Eylül 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 |