Ortaçağ Arap Tarihçiliği

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 1, 59 - 69, 26.07.2024

Murat Ağarı Çevirmen: Murat Ağarı

Öz

Araplar ve kültürleri hakkındaki mevcut fikirlerimiz hemen hemen oldukça kolay bir şekilde belirli bir resimden türetilmiştir. Söz konusu bu resim Batı’da bir ideoloji ve siyasi fenomen olarak İslâm’ı hatırlatmaktadır. Arapça üzerine yapılan son çalışmalar, bu fikirlerin kapsamlı bir şekilde gözden geçirilmesi gerektiğini göstermektedir. Dinler tarihi çalışmaları, İslâm öncesi Arabistan üzerine yapılan araştırmalardan çok değerli bilgiler edinmiştir. İslâm'ın ilk dönemlerindeki toplumsal çatışmalar ve entelektüel akımların bütünü incelendiğinde, eski Arap paganizminin kalıntıları hemen açığa çıkmaktadır. Dolayısıyla Araplardan söz ettiğimizde aklımıza mutlaka İslâm gelmemelidir. Hz. Muhammed'in gelişinden önceki Arap tarihinin net bir taslağına sahip olmasak da Arapların kültürel seviyesi, entelektüel ilgileri ve sosyo-politik yaşam tarzları hakkında bize oldukça kıymetli görüntüler veren o döneme ait bir Arap edebiyatı mevcuttur. Bu edebiyatın neredeyse tamamı şiirdir; oldukça gelişmiş ve son derece parlaktır. Sıklıkla inatçı ve fevri olsa da bir bütün olarak ele alındığında, asil bir zihniyetin kültürlü ifadesini temsil etmektedir. Bu haliyle, gevşek şekilde birbirine bağlı bedevi kabileleri arasında ilk birleştirici ulusal bağı oluşturmuş olabilir.

Anahtar Kelimeler

Arap Tarihçiliği,, Ya'kûbî, Taberî, Belâzürî