Anonim Şirkette Özen ve Bağlılık Yükümlülüğünün Kişi Bakımından Kapsamına İlişkin Bazı Değerlendirmeler

Yıl 2022, , 77 - 105, 02.01.2022

Cafer Eminoğlu

https://doi.org/10.30915/abd.1118331

Öz

TTK m. 369 hükmü “yönetim kurulu üyeleri” ve “yönetimle görevli üçüncü kişilerin” özen ve bağlılık yükümlülüğünü düzenlemektedir. İlgili hükme göre bu kişiler görevlerini tedbirli bir yöneticinin özeniyle yerine getirmek ve şirketin menfaatlerini dürüstlük kurallarına uyarak gözetme yükümlülüğü altındadırlar. TTK’nın temsil ve yönetime ilişkin hükümleri incelendiğinde ifade olunan “yükümlü kılınanlar çevresinin” eksik olduğu, en azından lafzi olarak, “kendilerine sadece temsil yetkisi devredilen kişilerin” hükmün kapsamı dışında kaldığı görülmektedir. Diğer taraftan TTK m. 369/2 hükmü nedeniyle tam hâkimiyet altında bulunan bağlı şirket yönetim kurulu üyeleri ile “yönetimle görevli üçüncü kişilerin” özen ve bağlılık yükümlülüğünün ne ölçüde ortadan kalktığı tartışmalıdır. İfade olunan hususların yanında özen ve bağlılık yükümlülüğünün kişi bakımından kapsamı fiili organ kavramı bağlamında da bu çalışmada ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

özen yükümlülüğü, bağlılık yükümlülüğü, tedbirli bir yöneticinin özeni, bağlı şirket yönetim kurulu üyeleri, fiili organ

Kaynakça

• Akdağ Güney, Necla. Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu. İstanbul: Vedat, 2008.
• Akın, İrfan. Şirketler Topluluğu Sorumluluk Hukuku. Ankara: Seçkin, 2014.
• Altınok Ormancı, Pınar. “Tüzel Kişilerde Fiili Organ Kavramı ve Fiili Organın Hukuka Aykırı Fiilleri ile Hukuki İşlemlerinin Doğurduğu Sonuçlar.” İstanbul Hukuk Mecmuası 79, no. 4 (2021): 1261-83.
• Aytaç, Zühtü. “Yönetim Kurulu Üyelerinin Hâkimiyetin Hukuka Aykırı Kullanılmasından Doğan Sorumluluğu.” Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 29, no. 4 (2013).
• Çamoğlu, Ersin. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu, Değerlendirmeler ve Öneriler. 8. Baskı, İstanbul: Onikilevha, 2016.
• Çamoğlu, Ersin, Poroy Reha ve Tekinalp Ünal. Ortaklıklar Hukuku. 13. Bası, İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2014.
• Eminoğlu, Cafer. “Kuram - Uygulama İkileminde Şirketler Topluluğu Hukuku ve (Normatif) Şirketler Topluluğu Meydana Getirmeyen Hâkimiyet İlişkileri.” XXXI. Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları
• Sempozyumu, 9-55. Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, 2018.
• Eminoğlu, Cafer. Türk Ticaret Kanununda Kurumsal Yönetim. Ankara: Onikilevha, 2014.
• Göktürk, Kürşat. “Anonim Şirket Yönetim Kurulunun Özellikle Yetki Devri Halinde Gözetim Sorumluluğu ve Hukuku Belirlilik Sorunu.” TBB Dergisi 114, (2014): 179- 200.
• Göktürk, Kürşat. Şirketler Topluluğunda Sorumluluk Esasları. Ankara: Adalet, 2015.
• Hacımahmutoğlu, Sibel. “Anonim Ortaklığın Yönetim Kurulu Üyelerinin Özen Yükümlülüğü: Fonksiyonel Bir Yaklaşım”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 31, no. 3 (2015): 23-56.
• Kaya, Mustafa İsmail. “Anonim Şirket Yönetim Kurulunun Denetim ve Gözetim Görevi.” Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 16. (Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan 2014): 3261-86.
• Kendigelen, Abuzer. Türk Ticaret Kanunu; Değişiklikler, Yenilikler ve İlk Tespitler. 3. Baskı. İstanbul: Onikilevha, 2016.
• Kırca, İsmail. “Anonim Şirket Yönetim Kurulu Kararlarında Takdir Yetkisi – Özen Borcu.” Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 22, no. 3 (2004): 85-98.
• Kırca, İsmail, Feyzan Hayal Şehirali Çelik ve Çağlar Manavgat. Anonim Şirketler Hukuku I. Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırmaları Enstitüsü Yayınları, 2013.
• Lieder, Jan. “Die Treupflicht der Vorstandmitglieder.” TFM 6, no. 1 (2016): 41-50.
• Okutan, Nilsson Gül. Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Şirketler Topluluğu Hukuku. İstanbul: Oniki Levha, 2009.
• Korkut, Ömer. “Anonim Şirketlerde İnançlı Yönetim Kurulu Üyeliği.” Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006.
• Paslı, Ali. Anonim Ortaklıkta Kontrol Sahibinin Özel Durumu. İÜHFM 66, no. 2 (2008): 345-58.
• Pulaşlı, Hasan. Şirketler Hukuku Şerhi 2. Ankara: Adalet, 2015.
• Pulaşlı, Hasan. “Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin Özen ve Müteselsil Sorumluluğu.”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 25, no. 1 (Mart 2009): 27-63.
• Pulaşlı, Hasan. Şirketler Hukuku Şerhi I. 2. Baskı. Ankara: Adalet, 2014.
• Sulu, Muhammed. Anonim Ortaklıklarda Şirket Menfaati Kavramı. İstanbul: Oniki Levha, 2019.
• Şener, Oruç Hami. Ortaklıklar Hukuku, 3. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2015.
• Tekinalp, Ünal. Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku. 3. Baskı. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2013.
• Turanlı, Hüsnü. “A Fundamental Change of Perspective in The Liability of The Board of Managers in The New Turkish, Corporate Law: Transformation From Prudent.” TFM Dergisi 2, no. 1 (2016).
• Yasaman, Hamdi. “Yönetim Kurulu Üyelerine Karşı Açılabilecek Sorumluluk Davaları.” Galatasaray ÜHFD 2, (2013).
• Yaşar, Tuğçe Nimet. Anonim Şirketler Hukukunda “Uyum” (Compliance). İstanbul: Onikilevha, 2020.