Gümrük İşlemlerinde Düzenlenen Kağıtlarda Damga Vergisi ve Özellikli Konumu

Yıl 2024, , 195 - 222, 12.02.2024

Tuğçe Akdemir

https://doi.org/10.30915/abd.1326545

Öz

Çalışmanın amacı, gümrük işlemlerine konu olan kağıtlardan alınan; ancak, dahili bir vergi olan damga vergisinin, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 3. maddesinde yapılan gümrük vergileri tanımı içerisinde değerlendirilip değerlendirilemeyeceğini araştırmaktır. Bu kapsamda gümrük işlemleri, damga vergisi ve gümrük işlemlerine konu olan kağıtlardan alınan damga vergisi uygulamaları açıklanacaktır. Uluslararası ticaretin belkemiğini oluşturan ve devletin önemli gelir kaynaklarından biri olan gümrük vergilerinin oldukça kapsamlı oluşu ve bunun içinde bir de gümrük işlemlerine konu olan kağıtlardan alınan damga vergisinin niteliğinin belirlenmesi ile hangi gümrük işlemlerinde düzenlenen kağıtlardan damga vergisi alınması gerektiği bazen sorunlara yol açabilmektedir. Çalışma ile bu durum da ortaya konularak; hangi gümrük işlemlerine konu olan kağıtlardan damga vergisi alınacağına dair kriterlerin neden kapsamlı bir şekilde düzenlenmesi gerektiği incelenecektir. Uygulamaya bakıldığında ortaya çıkan uyuşmazlıkların giderilmesinde bir çok açıklama ve yorum yapıldığı için bu hususta kanunilik ilkesi gereğince çeşitli yasal düzenlemelere ihtiyaç bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

gümrük, gümrük işlemleri, vergi, gümrük vergileri, damga vergisi

Stamp Duty and Its Specific Position on Papers Issued in Customs Procedures

Öz

The study aims to determine whether the stamp duty, which is an inland duty despite being collected on papers subject to customs procedures, can be categorized in the framework of customs duties defined in Article 3 of the Customs Law No. 4458. Customs procedures, stamp duty and stamp duty practices on papers subject to customs procedures will be explained in this framework. In addition to the broad scope of customs duties, which form the backbone of international trade and are one of the substantial sources of income for the state, determining the nature of the stamp duty collected from papers subject to customs transactions and deciding which papers should be charged for customs transactions could, at times, lead to issues. These issues will also be examined in the study, along with exploring why the criteria for which papers subject to customs procedures are to be charged for stamp duty should be comprehensively regulated. A review of current practices reveals that many clarifications and remarks are made in resolving the complications that are encountered and that a variety of legal regulations are required on this subject under the principle of legality.

Anahtar Kelimeler

duty, customs procedures, tax, customs duties, stamp duty

Kaynakça

• Aslan, Tuğba. “Gümrük İşlemlerinde Damga Vergisi Uygulamaları.” Ernst&Young, Nisan 2013, Erişim 04 Kasım 2023. https://www.vergidegundem.com/documents/10156/1164388/vegunisan2013_makale3.pdf/d0fd7da9-e92a-418e-80b4-6f8e869385ea.
• Bilici, Nurettin ve Ümit Süleyman Üstün. Damga Vergisi ve Harçlar. 2. Baskı, Ankara: Savaş Yayınevi, 2018.
• Canıtez, Murat. Uygulamalı Gümrük Mevzuatı. 3. Baskı, Bursa: Ekin Yayınevi, 2021.
• Değer, Nuri. Damga Vergisi Uygulaması. 4. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2016.
• Deliçay, Murat. Gümrük İşlemlerinde Bilgiye Erişim. Ankara: İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürülüğü, 2016.
• Ercan, Tayfun. Gümrük Hukuku. Bursa: Ekin Yayınevi, 2019.
• Furtun, İdris Hakan. “Damga Vergisi ‘Makul Bir Vergi’ Midir?.” Ankara Barosu Dergisi 75, no. 2 (Temmuz, 2017): 89-98. https://doi.org/10.30915/abd.463642
• Gelir İdaresi Başkanlığı İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğünün 28.12.2017 tarihli ve 66813766-155[1-2015/47]-189053 sayılı Özelgesi.
• Gelir İdaresi Başkanlığı İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları Diğer Vergiler Grup Müdürlüğünün 11.07.2019 tarihli ve 97895701-155[2018/95]-E.569167 sayılı Özelgesi.
• Gelir İdaresi Başkanlığı. “67 Seri No’lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği.” Erişim 24 Haziran 2023. https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/user_upload/Tebligler/Damga_Vergisi/serno67DVK_ek.pdf.
• Gerçek, Adnan. Dış Ticaret İşlemleri ve Vergilendirilmesi. Bursa: Ekin Yayınevi, 2020.
• Gök, Özgecan. “Gümrük Vergisinden Kaynaklanan Uyuşmazlıklar.” Doktora tezi, İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi, 2018.
• Öncel, Mualla, Nami Çağan, Ahmet Kumrulu ve Cenker Göker. Vergi Hukuku. 31. Baskı, Ankara: Turhan Kitabevi, 2022.
• Öner, Erdoğan ve Cenker Değirmenci. Damga Vergisi ve Harçlar Bilgisi. 3. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2017.
• Öz, Ersan. Dış Ticarette Ulusal ve Uluslararası Vergilendirme. Ankara: Nobel Kitapevi, 2008.
• Selen, Ufuk. Gümrük İşlemleri ve Vergilendirilmesi. 10. Baskı, Bursa: Ekin Yayınevi, 2020.
• Şahin, Mustafa. “Gümrük Vergileri ve Uygulamada Karşılaşılan Bazı Sorunlar.” Vergi Dünyası, no. 414 (Şubat, 2016):152-157.
• Şahin, Mustafa. “Gümrük Vergileri Tanımı ve 6455 Sayılı Kanunla Gümrük Kanununun 234 üncü Maddesinde Yapılan Değişiklik.” Gümrük ve Ticaret Dergisi, no. 36 (Ekim-Kasım-Aralık, 2013): 32-37.
• Tekin, Abdülkadir ve Ümit Engin Tekin. Gümrük İşlemleri. 2. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2018.
• Ticaret Bakanlığı. “Ortak Transit Rejimi ve NCTS.” Erişim 24 Haziran 2023. https://ticaret.gov.tr/gumruk-islemleri/sikca-sorulan-sorular/ticari/ortak-transit-rejimi-ve-ncts.
• Tuncer, Selahattin. Gümrükler ve Gümrük Vergileri. Ankara: Yaklaşım Yayınları, 2001.
• Uylukcu, Mehmet ve Umut Şedele. Ortak Transit ve NCTS Cep Kitabı Sık Karşılaşılan Sorular ve Cevapları. Ticaret Bakanlığı, Erişim 25 Haziran 2023. https://ticaret.gov.tr/data/5d4835c513b8762b40ceae4a/3641086be9ab596313caf57eb15daca7.pdf.
• Yayla, Sefa. “Damga Vergisi ve Gümrük Vergi Sistemi İçindeki Yeri.” Gümrük ve Ticaret Dünyası, no. 95 (Aralık, 2017): 38-52.
• Yayla, Sefa. “Vergi Usul Kanunu Açısından Gümrük İdareleri Tarafından Alınan Vergiler ve Resimler”, İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği, Erişim 24 Haziran 2023. https://www.igmd.org.tr/vergi-usul-kanunu-acisindan-gumruk-idareleri-tarafindan-alinan-vergiler-ve-resimler_haberi.
• Yerci, Cahit. Gümrük Hukuku ve Davaları. 2. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2020.
• Yumuk, Hamit. Gümrük Vergilerinin Geri Verilmesi ve Kaldırılması. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2020.
• Yüce, Mehmet ve Ali Çelikkaya. Örnek Uygulamalarla Gümrük Uyuşmazlıkları ve Çözüm Yolları. Bursa: Dora Basım Yayın, 2016.