ANALYSIS OF THE AGREEMENT ON THE READMISSION OF PERSONS RESIDING WITHOUT AUTORISATION IN LIGHT OF EUROPEAN CONVENTION ON HUMAN RIGHTS

Yıl 2020, , 1 - 35, 15.07.2020

Ümit Kılınç

https://doi.org/10.30915/abd.745805

Öz

Coming into force on 1 October 2014, the Agreement between the European Union and Turkey on the readmission of persons residing without authorization provodes for the reciprocal readmission of persons who entered and remained in Turkey or in a European country irregularly under certain conditions. In return for the concessions given by Turkey, the EU has accepted wavering of the visas for Turkish citizens provided certain conditions are met. After the signing of the Agreement on the readmission of illegal residents, Turkey has become part of the EU’s immigration policy that provides for the return of the asylum seeker to the first European country to receive them. However, in certain judgments, the ECtHR considered that this immigration policy could be contrary to the European Convention on Human Rights. The subject of this study is the analysis of the application of this Agreement in light of the case law of the ECHR.

Anahtar Kelimeler

ECHR, Agreement on the readmission, Dublin Regulation, Geneva Convention, Refugee

GERİ KABUL ANLAŞMASI’NIN UYGULANMASININ AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

1 Ekim 2014 tarihinde yürürlüğe giren Avrupa Birliği ile Türkiye arasında kamuoyunda Geri Kabul Anlaşması olarak bilinen yasadışı bir şekilde taraf devlet topraklarında bulunan kişilerin geri gönderilmesi anlaşması karşılıklılık temeline dayanarak, Türkiye’ye veya AB’ye üye ülkelerden birine kaçak olarak giren veya kaçak duruma düşen kişilerin, belirli şartlar ve kurallar çerçevesinde ilk girdiği ülkeye geri gönderilmesini amaçlamaktadır. Bu Anlaşmada Türkiye tarafından verilen tavizlere karşılık olarak AB, bazı şartların gerçekleşmesi durumunda Türkiye vatandaşlarına vize muafiyeti uygulamayı taahhüt etmiştir. Geri Kabul Anlaşması’nın imzalanmasıyla Türkiye, kaçak göçmenin geldiği ülkeye geri gönderilmesi ile ilgili AB göç politikasına dâhil edilmiştir. Ancak AİHM birkaç kararında, bu göç politikasının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine aykırı olabileceğine karar vermiştir. Bu çalışmada ele alınacak konu, bu Anlaşmasının uygulanmasını AİHM içtihatları ışığında değerlendirmektir.

Anahtar Kelimeler

AİHM, Geri Kabul Anlaşması, Dublin yönetmeliği, Cenevre Sözleşmesi, Mülteci

Kaynakça

• AKKARACA KÖSE, Melike : “Geri Kabul Anlaşması ve Vizesiz Avrupa:Türkiye’nin Dış Politika Tercihlerini Anlamak”, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, Cilt 3, Sayı 2, Eylül 2015, s. 195-220.
• BATIR, Kerem : “Avrupa Birliği’nin Geri Kabul Anlaşmaları: Türkiye İle AB Arasında İmzalanan Geri Kabul Anlaşması Çerçevesinde Hukuki Bir Değerlendirme”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 2017, Cilt: 15, Sayı: 30, ss. 585-604.
• BERGER, Vincent : Jurisprudence de la Cour européenne des droits de l’homme, 12. baskı, Sirey, Paris, 2011.
• BOZBEYOĞLU, Eda : “Mülteciler ve İnsan Hakları”, Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmalar Dergisi, 2015, 2(1), s. 60-80.
• BOZKURT, Kutluhan : “Geri Kabul ve Vize Serbestisi Anlaşması”, TBB Dergisi, 2016 (125), s. 387-408.
• ÇETİN, İhsan : “Türkiye’de Suriyeli sığınmacıların sosyal ve kültürel entegrasyonu”, Sosyoloji Dergisi, Yıl: 2016, Sayı 34, s. 197-222.
• DOĞRU, Osman / NALBANT, Atilla : İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi, 2 Cilt, Avrupa Konseyi/Yargıtay, Ankara, 2012.
• GÖÇMEN, İlke : “Türkiye ve Avrupa Birliği arasındaki Geri Kabul Anlaşmasının hukuki yönden analizi“, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, Cilt:13, No:2, 2014, s. 21-86.
• GREZE, Constance : “La dignité de la personne humaine dans la jurisprudence de la Cour européenne des droits de l’homme”, Revue générale du droit, Etudes et réflexions 2014, no 3, s. 1-12.
• HARRIS, David / O'BOYLE, Michael / BATES, Ed / BUCKLEY, Carla : Law of the European Convention on Human Rights, 2. baskı, Oxford University Press, Oxford, 2009.
• MAT, Tülay Yıldırım / ÖZDAN, Selman : “AB ile Türkiye arasındaki Geri Kabul Anlaşması’nın İnsan Hakları Açısından Değerlendirilmesi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt 24, Sayı 1, Haziran 2018, s. 36-49.
• ÖZEL, Sibel : “Geri Kabul Anlaşması karşılığında Türk vatandaşlarının AB üyesi ülkelere vizesiz seyahat edeceği iddiasının açıklamalı yol haritası hükümleri çerçevesinde ele alınması”, İstanbul Barosu Dergisi, Cilt: 90, Sayı: 1, Yıl: 2016, s. 15-27.
• ÖZSÖZ, Melih : “Türk vatandaşlarının vizesiz Avrupa yolculuğu: Geri Kabul ve Sonrası”, Ankara Üniversitesi Jean Monnet Kürsüsü Konferans Dizisi, 2013-2014, s. 131-156.
• ÖZKAN, Işıl : “Türk vatandaşlarının Avrupa ülkelerine giriş hakkı ve vize sorunu”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 9, Özel Sayı, 2007, s. 409-446.
• SUDRE, Frédéric vd, : Les grands arrêts de la Cour européenne des droits de l’homme, 6. baskı, Puf, Paris, 2011.
• UZUN, Özlem : “Uluslararası mülteci hukuku ve Suriye sorunu”, İstanbul Barosu Dergisi, Cilt: 90, Sayı: 1, Yıl: 2016, s. 27-35.
• AİHM KARARLAR
• Esasa İlişkin Kararlar
• - S.D./Yunanistan, n° 53541/07, 11 Haziran 2009 tarihli karar.
• - Abdolkhani ve Karimnia/Türkiye, n° 30471/08, 22 Eylül 2009 tarihli karar.
• - Tabesh/Yunanistan, n° 8256/07, 26 Kasım 2009 tarihli karar.
• - Z.N.S./Türkiye, n° 21896/08, 19 Ocak 2010 tarihli karar.
• - Ranjbar/Türkiye, n° 37040/07, 13 Nisan 2010 tarihli karar.
• - Charahili/Türkiye, n° 46605/07, 10 Nisan 2010 tarihli karar.
• - Tehrani ve diğerleri/Türkiye, n° 32940/08, n° 41626/08, n° 43616/08, 13 Nisan 2010 tarihli karar.
• - Ahmadpour/Türkiye, n° 12717/08, 15 Haziran 2010 tarihli karar.
• - M. B. ve diğerleri/Türkiye, n° 36009/08, 15 Haziran 2010 tarihli karar.
• - Alipour ve Hosseinzadgan/Türkiye, n° 6909/08, n° 12792/08 ve n° 28960/08, 13 Temmuz 2010 tarihli karar.
• - Dbouba/Türkiye, n° 15916/09, 13 Temmuz 2010 tarihli karar.
• - D.B./Türkiye, n° 33526/08, 13 Temmuz 2010 tarihli karar.
• - A.A./Yunanistan, n° 12186/08, 22 Temmuz 2010 tarihli karar.
• - Abdolkhani ve Karimnia/Türkiye (no 2), n° 50213/08, 27 Temmuz 2010 tarihli karar.
• - Kurkaev/Türkiye, n° 10424/05, 19 Ekim 2010 tarihli karar.
• - M.S.S./Belçika ve Yunanistan, n° 30696/09, 21 Ocak 2011 tarihli karar.
• - Moghaddas/Türkiye, n° 46134/08, 15 Şubat 2011 tarihli karar.
• - Keshmiri/Türkiye no 2, n° 22426/10, 17 Ocak 2012 tarihli karar.
• - Athary/Türkiye, n° 50372/09, 11 Aralık 2012 tarihli karar.
• - Mohammed/Avusturya, n° 2283/12, 6 Haziran 2013 tarihli karar.
• - Ghorbanov ve diğerleri/Türkiye, n° 28127/03, 3 Kasım 2013 tarihli karar.
• - Sharifi/Avusturya, n° 60104/08, 5 Aralık 2013 tarihli karar.
• - Asalya/Türkiye, n° 43875/09, 15 Nisan 2014 tarihli karar.
• - Safaii/Avusturya, n° 44689/09, 7 Mayıs 2014 tarihli karar.
• - Yarashonen/Türkiye, n° 72710/11, 24 Haziran 2014 tarihli karar.
• - Mohammadi/Avusturya, n° 71932/12, 3 Temmuz 2014 tarihli karar.
• - A. D. Ve diğerleri/Türkiye, n° 22681/09, 22 Temmuz 2014 tarihli karar.
• - Aliev/Türkiye, n° 30518/11, 21 Ekim 2014 tarihli karar.
• - Musaev/Türkiye, n° 72754/11, 21 Ekim 2014 tarihli karar.
• - T. ve A./Türkiye, n° 47146/11, 21 Ekim 2014 tarihli karar.
• - Sharifi ve diğerleri/İtalya ve Yunanistan, n° 16643/09, 21 Ekim 2014 tarihli karar.
• - Tarakhel/İsviçre, n° 29217/12, 4 Kasım 2014 tarihli karar.
• - A.S./İsviçre, n° 39350/13, 30 Haziran 2015 tarihli karar.
• - Bouyid/Belçika, n° 23380/09, 28 Eylül 2015 tarihli karar.
• - Babajanov/Türkiye, n° 49867/08, 10 Mayıs 2016 tarihli karar.
• - Alimov/Türkiye, n° 14344/13, 6 Eylül 2016 tarihli karar.
• - Erkenov/Türkiye, n° 18152/11, 6 Eylül 2016 tarihli karar.
• - W.D./Belçika, n° 73548/13, 6 Eylül 2016 tarihli karar.
• - D.M.D./Romanya, n° 23022/13, 3 Ekim 2017 tarihli karar.
• - Boudraa/Türkiye, n° 1009/16, 28 Kasım 2017 tarihli karar.
• - Amerkhanov/Türkiye, n° 16026/12, 5 Haziran 2018 tarihli karar.
• - Batyrkhairov/Türkiye, n° 69929/12, 5 Haziran 2018 tarihli karar.
• - Marcello Viola/İtalya (no. 2), n° 77633/16, 13 Haziran 2019 tarihli karar.
• Kabul Edilemezlik Kararları
• - T.I./Birleşik Krallık, n° 43844/98, 3 Temmuz 2000 tarihli kabul edilemezlik kararı.
• - K.R.S./Birleşik Krallık, n° 32733//08, 2 Aralık 2008 tarihli kabul edilemezlik kararı.
• - Mohammed Hussein/Hollanda ve İtalya, n° 27725/10, 2 Nisan 2013 tarihli kabul edilemezlik kararı.
• - Abubeker/Avusturya ve İtalya, n° 73874/11, 18 Haziran 2013 tarihli kabul edilemezlik kararı.
• - Halimi/Avusturya ve İtalya, n° 53852/11, 18 Haziran 2013 tarihli kabul edilemezlik kararı.
• - A.M.E./Hollanda, n° 51428/10, 13 Ocak 2015 tarihli kabul edilemezlik kararı.
• - S.M.H./Hollanda, n° 5868/13, 17 Mayıs 2016 tarihli kabul edilemezlik kararı.
• - Sakkal ve Fares/Türkiye, n° 52902/15, 7 Haziran 2016 tarihli kabul edilemezlik kararı.
• - N.A. ve diğerleri/Danimarka, n° 15636/16, 28 Haziran 2016 tarihli kabul edilemezlik kararı.
• - Z. K. ve diğerleri/Türkiye, n° 60831/15, 7 Kasım 2017 tarihli kabul edilemezlik kararı.
• Kayıttan Düşme Kararları
• - Bakhtiiarova ve Durmuş/Türkiye, n° 74585/12, 13 Eylül 2016 tarihli kayıttan düşme kararı.
• - Cristina/Türkiye, n° 13907/13, 13 Eylül 2016 tarihli kayıttan düşme kararı.
• - Lemghari ve Hajjaj/Türkiye, n° 10641/12, 13 Eylül 2016 tarihli kayıttan düşme kararı.
• - Muhammed/Türkiye, n° 12778/12, 13 Eylül 2016 tarihli kayıttan düşme kararı.
• - Musayev/Türkiye, n° 20295/13, 13 Eylül 2016 tarihli kayıttan düşme kararı.
• - S.B./Türkiye, n° 38287/11, 13 Eylül 2016 tarihli kayıttan düşme kararı.
• - Holmatova ve diğerleri/Türkiye, n° 14355/13, 25 Nisan 2017 tarihli kayıttan düşme kararı.
• - Khasanova/Türkiye, n° 40072/11, 25 Nisan 2017 tarihli kayıttan düşme kararı.
• - Ashirovi/Türkiye, n° 81436/12, 16 Mayıs 2017 tarihli kayıttan düşme kararı.
• - Tanasa/Türkiye, n° 37920/11, 16 Mayıs 2017 tarihli kayıttan düşme kararı.
• - Viskhadziev/Türkiye, n° 34112/12, 16 Mayıs 2017 tarihli kayıttan düşme kararı.
• - Rahmanova/Türkiye, n° 6144/15, 28 Mayıs 2018 tarihli kayıttan düşme kararı.
• - R.M./Türkiye, n° 62450/11, 2 Nisan 2019 tarihli kayıttan düşme kararı.
• AB ADALET DİVANI KARARLARI
• - N. S. ve diğerleri, n° C-411/10 ve n° C-493/10, 21 Aralık 2011 tarihli karar.
• RAPORLAR
• - Avrupa Birliği Bakanlığı, “Türkiye-AB vize muafiyeti süreci ve Geri Kabul Anlaşması Hakkında Temel Sorular ve Yanıtları”, Ankara, 2013, s. 1-23 (https://www.ab.gov.tr/files/pub/turkiye_ab_vize_muafiyeti_sureci_ve_geri_kabul_anlasmasi_hakkinda_temel_sorular_ve_yanitlari.pdf).
• - İnsan Hakları İzleme Komitesi, “‘Geleceğimi Hayal Etmeye Çalıştığımda Hiçbir Şey Göremiyorum’: Türkiye’deki Suriyeli Mülteci Çocukların Eğitime Erişiminin Önündeki Engeller”, 2015, s. 8-58 (https://www.hrw.org/sites/default/files/report_pdf/turkey1115tu_web.pdf).
• - TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu Mülteci Hakları Alt Komisyonu, Göç ve Uyum Raporu, 2018, 6-280 (https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/docs/2018/goc_ve_uyum_raporu.pdf).
• - Türk Kızılayı Göç ve Mülteci Hizmetleri Müdürlüğü, “2017 yılı göç istatistik raporu”, Temmuz 2017, 1-21 (https://www.kizilay.org.tr/Upload/Dokuman/Dosya/38492657_2017-yili-goc-istatistik-raporu-ocak-2018.pdf).
• - Uluslararası Af Örgütü, “Güvenli olmayan sığınak Türkiye’de sığınmacılar ve mülteciler etkili korumaya erişemiyor”, 2016, Londra, s. 3 ve 35 (https://www.amnesty.org/download/Documents/EUR4438252016TURKISH.pdf).