Üst ve Büro Araması, Postada Elkoyma, İletişimin Denetlenmesi Gibi Çeşitli Koruma Tedbirlerinin Pasif Öznesi Olarak Kuram ve Uygulamada Avukatın Bağımsızlığı

Yıl 2012, Sayı: 1, 43 - 69, 01.01.2012

Serhat Sinan Kocaoğlu

Öz

Avukatlar, mukayeseli hukukta icra ettikleri savunma görevinin ve adil yargılanma
ilkesinin doğal sonucu olarak pek çok ülkede ceza yargılaması işlemlerinde farklı
muameleye tabi tutulmaktadırlar. Türkiye’de 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu
ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nda bu nevi düzenlemeleri hayata geçirmiştir.
Ancak ülkemizde bu hususta hem kuramsal ve hem de uygulama olarak bir takım
sorunlar yaşanmaktadır. 5271 sayılı “Ceza Muhakemesi Kanunu”nun birinci kitabının, dördüncü kısmında düzenlenmiş olan “koruma tedbirleri”, “yakalama ve gözaltı”, “tutuklama”, “adli kontrol”, “arama ve alkoyma”, telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin denetlenmesi”, “gizli soruşturmacı ve teknik araçlarla izleme” gibi alt bölümlere ayrılmış önlemlerdir. Aslında bu önlemler, suçun iz ve delillerine el konulması, el konulan bu iz ve delillerin güvenli bir şekilde saklanması, üzerine suç atılı kişinin kontrol altına alınması maddi gerçeğe ulaşabilmek için gerekli olan ve gecikmesinde sakınca bulunan durumlarda alınan “geçici” tedbirlerdir. [1] Bunlar geçicidirler, çünkü, ceza muhakemesinde gerçeğin bulunulması suçun tekrardan yaşatılabilmesi için konulmaları ve ihtiyaç kalmayınca da ortadan kaldırılmaları gerekir. [2] Devlet aygıtının varlık sebebi adalet ve güvenliği sağlamak ise, ceza muhakemesinin yürüyüşünde, icap eden durumlarda, koruma tedbirlerinin kullanılması eşyanın tabiatı gereğidir. Ancak unutulmamalıdır ki koruma tedbirleri, bireylerin temel hak ve hürriyetleri ile doğrudan ilgilidirler. Bundan dolayı, CMK’da sadece hakim, mahkeme veya gecikmesinde sakınca görülen hallerde cumhuriyet savcısının müteakiben hakimin onayına sunulması gereken kararı ile kullanılmaları öngörülmüş;[3] böylece bu tedbirlerini kullanılmalarında özel bir “hukuki hassasiyet” gösterilmesi normatif olarak sağlanmaya çalışılmıştır. [

Anahtar Kelimeler

Avukat, Koruma Tedbirleri, Arama, El Koyma, İletişimin Denetlenmesi, AİHS, AİHM.

PRECAUTIONARY CRIMINALPR OCEDURAL MEASURES VISA VIS INDEPENDENCE OFADVOCATES’ IN TURKIYE

Öz

It has become an imperative of the comparative law to accept some kind of immunities
for the application of criminal procedural law precautionary measures towards
lawyers. Turkiye being no exception for these regulations vis a vis the Turkish Code
of Lawyers’ and Turkish Criminal Procedural Law. However theoretical and practical
issues are waiting to be solved in the Turkish criminal law enforcement system. It has become an imperative of the comparative law to accept some kind of immunities for the application of criminal procedural law precautionary measures towards lawyers. Turkiye being no exception for these regulations vis a vis the Turkish Code of Lawyers’ and Turkish Criminal Procedural Law. However theoretical and practical issues are waiting to be solved in the Turkish criminal law enforcement system.

Anahtar Kelimeler

Lawyer, Advocate, Criminal Procedural Law, Precautionary Measures, Search, Seizure, Telephone Tapping, Communication Monitoring, European Convetion on Human Rights, European Court of Human Rights.