AİHM’nin Kürtajla İlgili Kararlarındaki Etkililik İradesi ve Toplumsal Cinsiyet İlişkisi

Yıl 2018, Cilt: 76 Sayı: 3, 223 - 249, 15.10.2018

Muhammet Koçakgöl

https://doi.org/10.30915/abd.470793

Cited By: 1

Öz

Kürtaj etik, hukuk ve toplumsal cinsiyet gibi birçok bağlamda uzun yıllardır

üzerinde tartışılan bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu tartışmalar

kadının hakları ve ceninin yaşamı ikileminde ele alınabilen bir konu olarak

görülebilmektedir. AİHM’in de kürtajla ilgili Yaşama Hakkı ve Özel Hayata

ve Aile Hayatına Saygı Hakkı çerçevesinde verdiği kararlar bulunmaktadır.

Bu çalışmada mahkemenin kürtajı hak olarak mı, yasaklanması gereken bir

fiil olarak mı yoksa gereksinim olarak mı gördüğü tartışılmıştır. Mahkemenin

tutumu ise toplumsal cinsiyet eşitsizliğiyle ilişkili olarak değerlendirilmiştir. Bu

kapsamda AİHM’in kürtajı nereye konumlandırdığı ele alınmış, bu konuda

toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlılık çerçevesinde etkili olma iradesine sahip

olup olmadığıyla ilgili ulaşılan sonuca yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

AİHM, Kürtaj, Etkililik İradesi, Toplumsal Cinsiyet, Kadın

ECHR’S EFFICIENCY WILL ON DECISIONS ABOUT ABORTION AND ITS RELATIONS WITH GENDER

Öz

Abortion is a topic which has been discussed for years in different contexts

such as ethics, law and gender. These discussions are made within the scope

of women rights and life of the foetus. There are decisions of ECHR about

abortion within the frame of Right to Life and Right to Respect for Private and

Family Life. In this study, it has discussed whether it is a right or should it be

considered as a forbidden act or is abortion a necessity. Attitude of the court

toward abortion has been evaluated in the light of gender inequalities. In this

context, how ECHR approaches to abortion is handled. The results achieved

about court’s efficiency will on abortion in the context of sensibility for gender

equality have been shared.

Anahtar Kelimeler

ECHR, Abortion, Efficiency Will, Gender, Woman

Kaynakça

• ALBAYRAK Gökhan / ÖZDEMİR Didem: ‘Fetüs v. Kadın Hakları İnsan Hakları ve Karşılaştırmalı Hukuk Açısından Kürtaj Sorunu’ Güncel Hukuk Dergisi içinde, S. 7-103, 2012, ss. 44-46. ALTIPARMAK Saliha / ÇİÇEKLİOĞLU Meltem / YILDIRIM Gülay: ‘Abortus ve Etik’, Cumhuriyet Tıp Dergisi içinde, S. 31, 2009, ss. 84-90. BECKWITH Francis J.: ‘Thomson’s “Equal Reasonableness” Argument for Abortion Rights: A Critique’, American Journal of Jurisprudence içinde S. 49, 2004, ss. 185-198. CEVİZCİ Ahmet: Uygulamalı Etik, Say Yay, İstanbul 2013. HALDANE John / LEE Patrick:‘Aquinas on Human Ensoulment Abortion and the Value of Life’ Philosophy içinde S. 78/2, 2003, ss. 255-278. HOLOWKA Jacek: “Abortion”, 20 JRE içinde, 2012, ss. 285-310. HURST Palmer E. / HURST Christina A.: ‘Baby Steps: The European Court Of Human Rights Moves Closer to Protecting the Unborn in Parrillo v. Italy’ Journal of Global Justice and Public Policy içinde, S. 2/155, 2015, ss. 155-163. KACZOR Christopher: The Ethics of Abortion: Women’s Rights, Human Life, and the Question of Justice, Routledge Press, 2011. KARACAN Olcay: İhtimam Etiği Bağlamında Hukuk Eğitimi, AÜSBE Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara 2017. KAYA Funda: Peter Singer’ın Faydacı Etik Görüşü Çerçevesinde Kürtajın Değerlendirilmesi, AÜSBE Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2014. KUÇURADİ İoanna: “Yaşama Hakkı ve Yirmi Birinci Yüzyılda Bazı Gerektirdikleri”, İnsan Hakları Kavramları ve Sorunları içinde, Türkiye Felsefe Kurumu Yay, Ankara 2011, ss. 113-125. LAW Stephen: Büyük Filozoflar (Çev. Feza Çakır), İnkılap Yay, İstanbul 2011, s. 247. MACKINNON Catharine: Feminist Bir Devlet Kuramına Doğru, Metis Yay, İstanbul 2003. MACKINNON Catharine: Toward a Feminist Theory of The State, Harvard University Press, 1989. MARGOLIN Tatyana A.: ‘Abortion as a Human Right’, Women’s Rights Law Reporter içinde, S. 29, C. 2-3, 2007-2008, ss. 77-97. MCCOURT K. Mark: ‘Abortion’, Legal Medical Quarterly içinde, S. 12-16, 1988, s. 1-15. METİN Sevtap: Biyo-tıp Etiği ve Hukuk, On İki Levha Yay, İstanbul 2010. ORBAY YÜCEL Seda: “Kürtaj Tartışmalarının Görünmez Kıldığı Adaletsizliği Görmek”, Gaile içinde, S. 410, 2017. SINGER Peter: Pratik Etik (Çev. Nedim Çatlı), İthaki Yay, İstanbul 2015. STEINBOCK Bonnie: “Mother-Fetus Conflict”, A Companion to Bioethics (Ed. Helga KUHSE and Peter SINGER) içinde, Blackwell Publishing, 2009, s. 151. THOMSON Judith Jarvis: ‘A Defense of Abortion’, Philosophy and Public Affairs içinde, S. 1, C. 1, 1971, ss. 47-66. UYGUR Gülriz: ‘Toplumsal Cinsiyet ve Adalet: Hukuk Adaletsizdir’ Ankara Barosu Dergisi içinde, S. 4, 2015, ss. 121-132. UYGUR Gülriz: Hukukta Adaletsizliği Görmek, Türkiye Felsefe Kurumu Yay, Ankara 2013. WARREN Mary Anne: “Abortion”, A Companion to Bioethics (Ed. Helga KUHSE and Peter SINGER) içinde, Blackwell Publishing, 2009, ss. 140-148. AİHM KARARLARI Case of A,B and C v. Ireland, Application no. 25579/05, 16.12.2010. Case of Evans v. The United Kingdom, Application no. 6339/05, 10.04.2007. Case of Parrillo v. Italy, Application no. 46470/11, 27.08.2015. Case of Vo v. France, Application no. 53924/00, 08.07.2004. İNTERNET KAYNAKLARI http://abortion-clinics.eu/abortion-europe/ (Erişim Tarihi: 24.03.2018). http:/ abortion-clinics.eu/abortion-europe/abortion-prohibited/ (Erişim Tarihi: 24.03.2018). http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK. GTS.5aa6ed54445d30.13129057 (Erişim Tarihi: 12/03/2018).