LEGAL STATUS OF THE ORGANS OF THE ASSOCIATIONS IN INTERNAL RELATIONS

Yıl 2020, Cilt: 78 Sayı: 1, 155 - 190, 15.04.2020

Burak Sabuncu

https://doi.org/10.30915/abd.742403

Cited By: 1

Öz

According to the Turkish Civil Code, it is possible for associations to establish optional organs besides mandatory organs. Although the duties and the powers of the mandatory organs cannot be transferred to the optional ones, there is no obstacle for the transfer of authority amongst mandatory organs. The transfer of powers to the optional organs, despite the prohibitory decree against it, brings about many problems. Despite being the highest authority, General Assembly has to use its powers in accordance with bylaws and imperative provisions. Thus, it is not to eliminate other mandatory organs. The administrative and supervisory boards, as the other mandatory organs, have no hierarchical superiority over each other. Conflicts amongst organs can be resolved by comprehensive bylaws and secondary regulations. Finally, administrative problems that may be experienced within the association should be solved within.

Anahtar Kelimeler

Association, organ, internal relations, power, conflict

Dernek Organlarının İç İlişkide Birbirlerine Karşı Hukuki Durumları

Öz

Türk Medeni Kanunu’nun 72/2. maddesine göre derneklerin, zorunlu organlarının yanında, ihtiyaçlarına göre tüzüklerinde belirleyeceği ihtiyari organları oluşturabilmesi mümkündür. Dernek zorunlu organlarının görev ve yetkilerinin ihtiyari organlara devrinin mümkün olmadığına yer verilmekle birlikte zorunlu organların kendi arasında yetki devrine ise engel bulunmadığını belirtmek gerekir. İhtiyari organlara yetki devri yasağına rağmen devrin yapılması, çok sayıda sorunu da beraberinde getirmektedir.
Genel kurul, derneğin en üst nitelikte yetkili organı olsa da bu yetkilerini kanunun emredici hükümleri ve tüzüğe uygun kullanması gerekecektir. Bu bakımdan diğer zorunlu organları bertaraf edemez. Diğer zorunlu organlar olan yönetim ve denetim kurulunun ise hiyerarşik bir üstünlükleri söz konusu değildir. Organlar arasında yaşanan çatışma ve tereddütlerin kapsamlı tüzük ve ikincil düzenlemelerle giderilmesi mümkündür. En nihayetinde ise dernek içinde yaşanabilecek yönetimsel sorunların yine derneğin kendi iradesi doğrultusunda dernek özerkliği kapsamında çözülmesi esastır.

Anahtar Kelimeler

Dernek, organ, iç ilişki, yetki, çatışma

Kaynakça

• AKİPEK, Jale. Türk Medeni Hukuku, 1. Cilt, Başlangıç Hükümleri-Şahsın Hukuku, Ankara, 1973.
• AKİPEK, Jale G. / AKINTÜRK, Turgut / ATEŞ, Derya. Türk Medeni Hukuku Başlangıç Hükümleri – Kişiler Hukuku, Birinci Cilt, 13. Bası İstanbul, 2016.
• AKÜNAL, Teoman. Türk Medeni Hukukunda Tüzel Kişiler, İstanbul, 1995.
• AKÜNAL, Teoman. “Ceza Hukuku İlkeleri Işığında Dernek Cezaları”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Köksal BAYRAKTAR’a Armağan, Cilt I, İstanbul, 2010, s. 91-109.
• ANSAY, Tuğrul. Adi Şirket, Dernek ve Ticaret Şirketleri, Ankara, 1967.
• ARSEBÜK, Esat. Medeni Hukuk I. Başlangıç ve Şahsın Hukuku, İstanbul, 1938.
• BALLAR, Suat. Türk Dernekler Hukuku, 6. Bası, Ankara, 2019.
• BELGESAY, M. Reşit. Türk Kanunu Medenisi Şerhi, I. Umumi Esaslar-Şahsın Hukuku, İstanbul, 1945.
• DOĞANAY, Y. Ümit. Hükmi Şahıslar (Ders Notları), Gözden Geçirilmiş 2. Bası, İstanbul, 1969.
• DURAL, Mustafa / ÖĞÜZ, Tufan. Türk Özel Hukuku, Cilt II, Kişiler Hukuku, İstanbul, 2017.
• EGGER, August. İsviçre Medeni Kanunu Şerhi, Kişinin Hukuku, İkinci Kısım, Tüzel Kişiler, Mad. 52-89, Ankara, 1948. (Çev. Çernis, Volf )
• ENGİN, B. İlkay. “Dernek Disiplin Kurulu Tarafından Verilen Geçici İhraç Kararı”, İÜHFM, C. LXI, S. 1-2, 2003, s. 286-291.
• GÖNENSAY, A. Samim. Medeni Hukuk (Hukuk Hakkında Umumi Malumat-Başlangıç, Şahsın Hukuku) Cilt 1, İstanbul, 1936.
• GÜNAY, Cevdet İlhan. Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu Şerhi, Ankara, 2017.
• HATEMİ, Hüseyin. Kişiler Hukuku, 6.Bası, İstanbul, 2017.
• İKİZLER, Metin. Tüzel Kişilerin İlkeli Kişiliği Bu Uğurda Ana Statünün Anlamı ve İşlevi, Ankara, 2012.
• KILIÇOĞLU, Ahmet M.. Medeni Hukuk, Ankara, 2016.
• KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip. “Azınlığın Dernek Genel Kurulunun Olağanüstü Toplantıya Çağrılması İsteme Hakkının Kötüye Kullanılması”, Hıfzı Timur’un Anısına Armağan, İstanbul, 1979, s. 384-417.
• KÖPRÜLÜ, Bülent. Medeni Hukuk, Genel Prensipler, Kişinin Hukuku, (Gerçek Kişiler-Tüzel Kişiler), İstanbul, 1979.
• MOROĞLU, Erdoğan. Anonim Ortaklıkta Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü, 8.Baskı, İstanbul, 2017.
• NARMANLIOĞLU, Ünal. İş Hukuku II -Toplu İş İlişkileri, 3.Bası, İstanbul, 2016.
• NOMER, Haluk. Kişi Birliklerinde Genel Kurul Kararlarının Geçersizliğine İlişkin Temel Esaslar, 1.Baskı, İstanbul, 2008.
• OĞUZMAN, Kemal / SELİÇİ, Özer / OKTAY ÖZDEMİR, Saibe. Kişiler Hukuku, Gerçek ve Tüzel Kişiler, 16. Bası, İstanbul, 2016.
• OĞUZOĞLU, H. Cahit. Medeni Hukuk I. Şahsın Hukuku, 3. Bası, Ankara, 1956.
• ÖZDAMAR, Demet / TÜRK, Ahmet / İKİZLER, Metin / ÇAĞIRGAN, Senar. Yeni Dernekler Hukuku Mevzuatımızın Karşılaştırmalı Olarak Değerlendirilmesi, Ankara, 2008.
• ÖZSUNAY, Ergun. Medeni Hukukumuzda Tüzel Kişiler, Tüzel Kişilerin Genel Teorisi / Dernekler / Vakıflar, 5.Bası, İstanbul, 1982.
• ÖZTAN, Bilge. Medeni Hukuk Tüzel Kişilerinde Organ Kavramı ve Organın Fiillerinden Doğan Sorumluluk, Ankara, 1970.
• ÖZTAN, Bilge. Tüzel Kişiler, Ders Notları, Ankara, 1994.
• SAKA, Zafer. Dernekler Hukuku, Teoride ve Uygulamada, İstanbul, 2010.
• SEROZAN, Rona. Tüzel Kişiler, Özellikle Dernekler ve Vakıflar, 2. Bası, İstanbul, 1990.
• SUNGURBEY, İsmet. Medeni Hukuk Eleştirileri, C. 2, İstanbul, 1970.
• ŞAHLANAN, Fevzi. Sendikaların İşleyişinin Demokratik İlkelere Uygunluğu, İstanbul, 1980.
• VELİDEDEOĞLU, H. Veldet. Türk Medeni Hukuku, 3. Bası, İstanbul, 1963.
• VELİDEDEOĞLU, H. Veldet / ATAAY, Aytekin M.. Türk Cemiyetler Hukuku, İstanbul, 1956.
• YOKUŞ, Sevtap. “Dernek Özgürlüğü Çerçevesinde Türkiye’de Değişen Hukuksal Düzenlemeler”, Erdoğan TEZİÇ’e Armağan, İstanbul, 2007, s. 257-267.
• ZEVKLİLER, Aydın / HAVUTÇU, Ayşe. Medeni Hukuk Temel Bilgiler, Ankara, 2005.