TÜRKİYE’DE KENTSEL DÖNÜŞÜM ÇALIŞMALARININ HUKUKİ BOYUTU VE UYGULAMADA KARŞILAŞILAN YASAL SORUNLAR

Yıl 2021, Cilt: 79 Sayı: 1, 75 - 110, 01.06.2021

Şaban İnam Vuslat Salalı

https://doi.org/10.30915/abd.931342

Cited By: 2

Öz

İkinci Dünya Savaşı sonrası tüm dünya ile birlikte ülkemizde de kentleşme anlamında fiziksel, sosyal ve ekonomik olarak hızlı bir dönüşüm yaşanmaya başlamıştır. Bu süreç içerisinde ortaya çıkan ekonomik gelişmenin bir sonucu olarak göçün neden olduğu düzensiz ve kaçak yapılaşma, hukuki müdahaleyi zorunlu kılmıştır. 2004 sonrasında kentlerimizi etkisi altına alan dönüşüm kavramı, hukuki olarak çıkarılan kanun, tasarı ve yönetmelikler ile hayatımıza girmiştir. Dünya genelinde kentsel dönüşüm içerikli yapılan uygulamalar ile karşılaştırıldığında, ülkemizde yapılan uygulamalarda beklentiye dayalı, anlık ve geçici düzenlemeler ile çözüme gidildiği, görülmektedir. Bu çalışma ile dönüşüm kavramından beklenen hedefler ve yaşanan temel sorunlar göz önünde tutularak, kentsel dönüşüm kapsamında arsa düzenlemelerini de ilgilendiren yasalar incelenmiş; uygulamada görülen aksaklıklar belirlenerek çözüm önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kentsel Dönüşüm, Yasal Sorunlar, Eşdeğerlik, Kent, Kentleşme

Kaynakça

• Aydınlı, Halil İbrahim/Turan, Hilal: Kuramsal ve Yasal Çerçevede Türkiye'de Kentsel Dönüşüm, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28, 2012, s. 61-70.
• Aydınlı, Halil İbrahim/ Kaya, Adem: Yargı Kararları Örnekleri İle Türkiye’de Kentsel Dönüşüm Uygulamalarının Sorun Alanları, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 2, 2013, s. 449-468.
• Ayhan, Fatma: Kentsel Dönüşüm Kavramı ve Tarihsel Gelişimi, Oniki Levha Yayınları, İstanbul 2015, 584s,s, 119-147.
• Balkır, Z. Gönül: Konut Hakkı Ve İhlalleri: Kentli Haklarının Doğuşu, II. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu Bildiri Kitabı, II. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu, 4-6 Kasım 2010, Denizli, s. 339-358.
• Cameron, Stuart/ Coaffee, Jon: Art, Gentrification and Regeneration - From Artist as Pioneer to Public Arts, European Journal of Housing Policy, 2005, Vol. 5, No. 1, s. 39–58.
• Cavalcanti, Maria De Betania Uchoa: Urban Reconstruction Andautocratic Regimes: Ceausescu's Bucharest İn İts Historic Context, Planning Perspectives, 1997, 12:1, s. 71-109.
• Ceylan Çaçtas, Eda / Kutlu, Canan: Yerel Yönetim Kavramı ve Kentsel Dönüşüm Projelerinde Yetki Karmaşası, TMMOB Yerel Yönetimlerde Dönüşüm Sempozyumu, 18-20 Ekim, İstanbul2007, s. 113– 122.
• Çağla, Hasan/ İnam Şaban: Yerel Yönetimler Öncülüğünde Yapılan Kentsel Yenilenme Proje Uygulamaları Üzerine Bir İnceleme, TMMBO Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 12. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 11-15 Mayıs 2009, Ankara.
• Daşkıran, Filiz/ Ak, Duygu: 6306 Sayılı Kanun Kapsamında Kentsel Dönüşüm, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 2015, Cilt:13, Sayı:3, s. 264-288.
• Demir, N. Özgür/ Nurhan, Ali Rıza/ Ölkebaş, Aytaç/ Özden, Pelin Pınar/ Saraçlı, Cem/ Turgut, Ahmet/ Turgut, Sırma/ Yakar, Hülya: Gündemdeki Yasa Taslakları Üzerine Görüşlerimiz, TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi, İstanbul, 2004.
• Dündar, Özlem: Kentsel Dönüşüm Uygulamalarının Sonuçları Üzerine Kavramsal Bir Araştırma, Kentsel Dönüşüm Sempozyumu, TMMOB İstanbul Şubesi, 11–13 Haziran, İstanbul, 2003, s. 65–74.
• Ertürk, Hasan/ Sam, Neslihan: Kent Ekonomisi, Ekin Basın Yayın Dağıtım, 323s, Bursa, 2011.
• Fenster, Tovi: Gender and space-Aspects of planning and developing the Negev Bedouin settlements, Environment and Planning , Society and Space, 1998, v. 17, p. 227- 246.
• Fenster, Tovi: Gender, Planning and Human Rights (Routledge International Studies of Women and Place), Routledge Publisher (January 31, 1999), 192, Newyork, 1999.
• Genç, Fatma Neval: Türkiye’de Kentsel Dönüşüm: Mevzuat ve Uygulamaların Genel Görünümü, Celal Bayar Üniversitesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 2008, 15, s. 115-130.
• İslam, Tolga: Devlet Eksenli Soylulaşma Ve Yerel Halk: Neslişah Ve Hatice Sultan Mahalleleri (Sulukule) Örneği, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Dok. Tezi, 189s, İstanbul, 2009,
• Karaman, Aykut: Dönüşüm Projelerinde Kentsel Tasarımın Rolü, 14. Kentsel Tasarı ve Uygulamalar Sempozyumu, 28-30 Mayıs, MSÜ, İstanbul, 2003.
• Keleş, Ruşen: Kentbilim Terimleri Sözlüğü, İmge Kitapevi, 224s, Ankara, 1998.
• Keleş, Ruşen: Kent ve Kültür Üzerine, Mülkiye Dergisi, , 29, s. 9-18, 2005.
• Keleş, Ruşen: Kentleşme Politikası, İmge Yayınevi, 780s, Ankara, 2006.
• Kentleşme Şurası: Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Komisyon Raporları, 4-7 Mayıs, Ankara, 2009, 1324s.
• Köktürk Erol/ Köktürk, Erdal: Türkiye'de Kentsel Dönüşüm Ve Almanya Deneyimi, 11. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, TMMOB Harita Mühendisleri Odası, 2-6 Nisan, Ankara, 2007, s. 305-327.
• Lam, Kara: Revitalisation From The Inside Out: The Attempts To Move Towards An Urban Renaıssance In The Cıtıes Of The United States And The United Kingdom, Connecticut Journal of International Law, 2003, 19, s.159-164.
• Mumford, Lewis: Tarih Boyunca Kent Kökenleri, Geçirdiği Dönüşümler ve Geleceği, Çev. Koca, G., Tosun, T., Ayrıntı, 763s, İstanbul, 2007.
• Mutlu, Ahmet: Eski "Kent Hava"larına Kavuşmak...., Şehir ve Medeniyet Dergisi, 2009, 1, s.14-17.
• Mutlu, Ahmet: Kentli Hakları ve Türkiye, Çizgi, 344s, Konya, 2010.
• Mutlu, Ahmet/ Batmaz, Nazlı Yücel: Türkiye'de Kent Hakkı, Orion, 351s, Ankara, 2013.
• Özdemir, Serkan: 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu İle Yetki Alanı Genişletilen Büyükşehir Belediyelerinin İmar Planı Değişiklikleri Açısından İrdelenmesi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Y.L., 115s, Konya, 2008.
• Özden, Pelin Pınar: Kentsel Yenileme-Yasal-Yönetsel Boyut Planlama Uygulama, İmge Yayınevi, 422s, İstanbul, 2008.
• Özer, Yunus Emre/ Yönten, Aslı/ Yılmaz, Feriştah: Afet Riski Taşıyan Bölgelerdeki Kentsel Dönüşüm Uygulamalarında Sosyo Beşeri Faktörlerin İncelenmesi Üzerine Bir Çalışma: Uzundere TOKİ Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği Örneği. <E.A.: http://kisi.deu.edu.tr/yunusemre.ozer/KENTSEL%20DONUSUM.pdf>, < E.T: 12.11.2016>.
• Polat, Sibel/ Dostoğlu, Neslihan: Kentsel Dönüşüm Kavramı Üzerine: Bursa'da Kükürtlü ve Mudanya Örnekleri, Uludağ Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 2007, 1, s. 61-76.
• Roberts, Peter/ Sykes, Hugh: Urban Regeneration: A Handbook, Sage Publications Ltd., 338s, London, 2008.
• Seydioğulları, Hatice Selcen: Yeni Yasal Düzenlemelerle Kentsel Dönüşüm, Planlama Dergisi, 2016, 26, s. 51-64.
• Şahin, Zafer Savaş: İmar Planı Değişiklikleri ve İmar Hakları Aracılığıyla Yanıltıcı (pseudo) Kentsel Dönüşüm Senaryoları: Ankara Altındağ İlçesi Örneği, Kentsel Dönüşüm Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 11-13 Haziran 2003, İstanbul, s. 89-101.
• Şişman, Aziz/ Kibaroğlu, Didem: Dünyada ve Türkiye’de Kentsel Dönüşüm Uygulamaları, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 12. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 11-15 Mayıs 2009, Ankara.
• Tekeli, İlhan: Kent, Kentli Hakları, Kentleşme ve Kentsel Dönüşüm Yazıları, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 315s, İstanbul, 2015.
• Ülger, Nihat Enver: Türkiye’de Arsa Düzenlemeleri ve Kentsel Dönüşüm, Nobel Yayınları, 372 sayfa, Ankara, 2010.
• Üstün, Gül: Kentsel Dönüşüm Hukuku, Levha Yayınları, 349s, İstanbul, 2014.
• Yasin, Melikşah: Kentsel Dönüşüm Uygulamalarının Hukuki Boyutu, TBB Dergisi, 2005, 60, s. 105-137.
• Yıldız, Ferruh: İmar Bilgisi Planlama Uygulama Mevzuat, Nobel Yayınları, 677 s, Ankara, 2011.
• Yılmaz, Evrim: 2016, Kentsel Dönüşüm Politikaları Ve TOKİ’nin Önlenemez Yükselişi. <E.A.: https://tr.boell.org/tr/2014/06/16/kentsel-doenuesuem-politikalari-ve-tokinin-oenlenemez-yukselisi>, <E.T.: 18.04.2019>.
• Yomralıoğlu, Tahsin: Kentsel Dönüşüm Faaliyetlerinde Harita Mühendisliği’nin Yasal Görevlerine Dair Temel Hükümler. <E.A.: http://web.itu.edu.tr/tahsin/tahsin/GuncelBlog/Entries/2015/12/15_Kentsel_Donusum_Faaliyetlerinde_Harita_Muhendisliginin_Yeri..._files/Kentsel%20donusum%20ve%20Harita%20Muh.pdf>, <E.T.: 18.07.2017>.