DELİLLERİN TOPLANMASINDA SİLAHLARIN EŞİTLİĞİ İLKESİ

Yıl 2024, Cilt: 82 Sayı: 4, 451 - 474, 31.10.2024

Murat Can Işık

https://doi.org/10.30915/abd.1570324

Öz

Silahların eşitliği ilkesi, birçok konuda iddia makamı ile sanığın (şüphelinin) eşit imkanlardan faydalanmasını gerekli kılmaktadır. Bu çalışmada, delillerin toplanmasında fırsat eşitliğinin hangi alanlarda nasıl sağlandığı ele alınmıştır. Çalışma kapsamında, cezai alanda silahların eşitliği ilkesinin ne olduğu ortaya konarak başlanacak, ilkenin, delillerin toplanması aşamasına etkisi ele alınacaktır. Burada dikkat edilecek husus, cezai alanda adil yargılanma hakkının sağladığı teminatlardan sadece sanığın (şüpheli) faydalanabilecek olmasıdır. Bu sebeple çalışma boyunca, sanığın, iddia makamıyla dengelenmesine dair bir tartışmaya yer verilecektir. Savunma aleyhine toplanılan deliller ve delil toplanması talepleri şeklindeki iki ana başlıkta silahların eşitliği ilkesinin etkisi değerlendirilecek olunup, dördüncü derece doktrini, re’sen araştırma ilkesi gibi kavramlara da ihtiyaç duyulduğu kadarıyla temas edilecektir.

Anahtar Kelimeler

silahların eşitliği, deliller, tanık, delillerin toplanması, adil yargılanma hakkı

Kaynakça

• Alyanak, Servet, Avrupa Birliği Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı ve Etkili Yargısal Denetim, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2023.
• Centel, Nur ve Hamide Zafer, Ceza Muhakemesi Hukuku, İstanbul, Beta Yayınları, 15. Baskı, 2018.
• Dahlberg, Maija, “It is Not Its Task to Act as a Court of Fourth Instance: The Case of the European Court of Human Rights”, European Journal of Legal Studies, Sayı 7, 2014, s.84-118.
• Duman, Özgür, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Karşılaştırmalı Hukuk Penceresinden ‘Dördüncü Derece Olmama Doktrini’ ve Yansımaları”, Anayasa Yargısı, Cilt 39, Sayı 1, 2022, s.47–92.
• Harris, D. J., M. O’Boyle ve C. Warbrick, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Hukuku, Çev. Mehveş Bingöllü Kılcı ve Ulaş Karan, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2021.
• İnceoğlu, Sibel, Adil Yargılanma Hakkı Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi–4, Ankara, Avrupa Konseyi Yayınları, 2018.
• Taner, Fahri Gökçen, Ceza Muhakemesi Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı Bağlamında Çelişme ve Silahların Eşitliği, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2. Baskı, 2021.
• Taner, Fahri Gökçen, “Kırılgan Mağdurun Beyanının CMK’nın 236. Maddesi Uyarınca Alınması ve Uygulanan Özel Usuller Karşısında Savunma Hakkının Dengelenmesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı 153, 2021, s. 1-38.
• Trechsel, Stefan. Human Rights in Criminal Proceedings, New York, Oxford University Press, 2005Ünal, Ertuğrul, Ceza Muhakemesi Hukukunda Silahların Eşitliği İlkesi, Ankara, Adalet Yayınevi, 2021.
• Vitkauskas, Dovydas ve Grigoriy Dikov, Protecting the Right to a Fair Trial under the European Convention on Human Rights, Council of Europe Press, 2. Baskı, 2017.
• Yenisey, Feridun ve Ayşe Nuhoğlu, Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 10. Baskı, 2022.