Dönüşümsel liderlik kavramı hakkında önde gelen teoriler ve Türkiye’de kavramı ele alan çalışmalar

Yıl 2010, Sayı: 17, 37 - 46, 01.01.2010

Evren Ayrancı Ercan Öge

Öz

Günümüzde örgütlerin hiçbirisinin değişim, dönüşüm ve yoğun rekabet gibi faktörlere karşı duyarsız kalması mümkün değildir. Örgütlerin söz konusu faktörlerle başa çıkabilmeleri için örgütlerdeki liderler, örgütlerini yeniden yapılandırmalıdırlar. Diğer bir ifadeyle örgütsel liderler, çevre koşullarının değişimlerini dikkate alarak, örgütlerinde bir değişimi veya dönüşümü hayata geçirmek zorundadırlar. Bu çalışmada, değişim ve / veya dönüşüm sürecini olanaklı kılan ve literatürde dönüşümsel, (transformasyonel)” liderlik” olarak adlandırılan kavram konu edilmektedir. Konu için literatür taraması yapılmış ve literatürde önde gelen dönüşümsel liderlik teorileri incelenmiştir. Bu çalışmanın son kısmında ise yakın zamanlarda Türkiye’de işletmecilik bakış açısını kullanan ve dönüşümsel liderliği konu edinen çalışmaların özetleri aktarılmıştır

Anahtar Kelimeler

Dönüşümsel, lider, örgüt

The promınent theorıes about the transformatıonal leadershıp concept and the studies that subject the concept in Turkey

Öz

Today, it is impossible for any of the organizations to be insensible to factors like change, transform and intense competition. The leaders in organizations must re-configure their organizations, for the organizations to cope up with the mentioned factors. In other words, the organizational leaders must activate a change or a transform in their organizations by considering changes of environmental conditions. In this study, the concept that is named as the “transformational leadership” in literature and that enables the process of change and / or transformation is subjected. A literature review was performed for the subject and the prominent transformational leadership theories in the literature were analyzed. In the last part of this study, the summaries of the contemporary studies that use business management point-of-view and that subject transformational leadership in Turkey were cited

Anahtar Kelimeler

Transformational, leader, organization

Kaynakça

• Antonakis, John, Anna T. Cianciolo ve Robert J. Sternberg. The Nature of Leadership. USA: Sage Publications. 2004.
• Avolio, Bruce J. Developing Potential Across a Full Range of Leaderships: Cases on Transactional and Transformational Leadership. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Incorporated. 2001.
• Bass, Bernard M. ve Bruce J. Avolio, “Transformational Leadership and Organizational Culture”, Public Administration Quarterly, Spring Issue, 1993, s. 112–121.
• Budak, Gönül ve Gülay Budak, “İşletme Yönetimi”, İzmir: Barış Yayınları Fakülteler Kitabevi. Basol, Ömür. “Havacılık Sektöründe Dönüşümcü Liderlik Tarzının Örgütsel Öğrenme Gelişimi Üzerine Etkisi”, İstanbul Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2005.
• Burns, James MacGregor. Leadership, NY: Harper&Row Publishers, 1978.
• Chemers, Martin M. An Integrative Theory of Leadership. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc. 1997.
• Halis Demir ve Tarhan Okan, “Etkileşimsel ve Dönüşümsel Liderlik: Bir Ölçek Geliştirme Denemesi”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fak. İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, 19(61), 2008, s. 85.
• Demir, Halis ve Tarhan Okan. “Etkileşimsel ve Dönüşümsel Liderlik: Bir Ölçek Geliştirme Denemesi”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fak. İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, 19(61), 2008, s. –90.
• Doğan, Mahir. “Eylemsel ve Dönüşümsel Liderliğin İş Tatminine Etkisi”, Gazi Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2007.
• Duralı, Meriç. “Demir Çelik Sektöründe Dönüşümcü ve Etkileşimci Liderlik Özelliklerinin Lider Çalışan Algılamaları Açısından İncelenmesi”, Maltepe Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2007.
• House, Robert ve B. Shamir, “Toward the Integration of Transformational, Charismatic and Visionary Theories”, (Ed.) Martin M. Chemers ve Roya Ayman, Leadership Theory and Research: Perspectives and Directions, 1993, s. 81–108.
• İşcan, Ö.F “Dönüştürücü/Etkileşimci Liderlik Algısı ve Örgütsel Özdeşleşme İlişkisinde Bireysel Farklılıkların Rolü”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 11,2006, s. 160–177.
• Kotter, John P. ve Heskett, James L. Corporate Culture and Performance. New York: Free Press, Paksoy, Mahmut. Çalışma Ortamında İnsan ve Toplam Kalite Yönetimi. İstanbul: Çantay Kitabevi. Paşa, Selda Fikret, Hayat Kabasakal ve Muzaffer Bodur. “Society, Organisations, and Ledership in Turkey”, International Association for Applied Psychology.50(4), (2001), s. 559–589.
• Taslak, Soner. “Göreve İlişkin Çatışmalarda Etkileşimci ve Dönüşümcü Liderlik Üzerine Etiksel Bir Değerlendirme”, Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Sayı.31 (2008), s. 121–144.
• Tuna, Banu. “Understanding the Relationship between Transformational, Transactional Leadership and Affective Commitment, Work Engagement”, Yeditepe Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2009.
• Tutar, Hasan, Ferruh Tuzcuoğlu, Çiğdem Argun, ve Akman Elvettin. “Dönüştürücü / Etkileşimci Liderliğin Örgütsel Adanmışlık Üzerine Etkisi: Karşılaştırmalı Bir Çalışma”, Süleyman Demirel Üniversitesi Uluslararası Davraz Kongresi, kongre kitabında bulunan bildiri, (2009), s. 1384–1396.
• Ülgen, Hayri ve Kadri Mirze, İşletmelerde Stratejik Yönetim. İstanbul: Literatür Yayıncılık Dağıtım, 2004.
• Yavuz, Ercan. “Dönüşümcü ve Etkileşimci Liderlik Davranışının Örgütsel Bağlılığa Etkisinin Analizi”, Gazi Üniversitesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, 2008.