Kamu Yararı Çerçevesinde Acele Kamulaştırma

Yıl 2016, Sayı: 42, 35 - 55, 01.04.2016

Mehmet Yoğurtçu

Öz

Kamu yararı kavramı yönetim ve siyaset bilimlerinde çok sık kullanılmakla beraber idari, teknik, hukuksal, sosyal ve felsefi bir kavramdır. Kamu yararı kavramı aynı zamanda etik ve ideolojik boyutlarının da söz konusu olması dolayısıyla tanımlaması oldukça güç bir konsept olarak karşımıza çıkmaktadır. Kamu yararı sadece salt idare hukuk veya felsefi yaklaşımlar içerisinde değerlendirilemeyecek kadar geniş, kamusallıkla doğrudan bağlantılı ve kamusal alanda yaşayan değişimlerden birebir etkilenen toplumsal içerikli bir kavramdır. Antik Yunandan günümüze kadar ki tüm hukuk sistemlerinde yer almış olan kavram yeni anlayışlar çerçevesinde irdelenerek siyasilerin politika üretmelerinde kamu yararını merkeze alma gereksinimlerini zorunlu kılmıştır. Bu makalede, Kamulaştırma ve Acele Kamulaştırma işlemlerinin yasal dayanağı olan, Kamu Yararı Kavramının, kısaca tarihsel gelişimi incelenmiş, bu konu ile ilgili Anayasa Mahkemesi ve Danıştay kararlarının irdelenmesi yapılmış, Kamu yararının evrimlerinden olan Üstün Kamu Yararı ve Acelecilik kavramı değerlendirilmiştir. Devamında üç farklı konuda çıkarılmış Bakanlar Kurulu kararlarının teori ve uygulama biçimleri, kısa çıkarımlarla ele alınarak, Kamu Yararı Kararının nasıl olması gerektiği ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kamu Yararı, Üstün Kamu Yararı, Acele Kamulaştırma, Acelecilik

Urgent Expropriation within the Scope of Public Interest

Öz

Public Interest has meaning of the philosophy, social, legal, technique, executive, also is used in administration and political sciences frequently. Public interest has ethic and ideological dimensions and therefore, we encounter difficult concept frame. Public interest does not evaluate only administrative law or philosophical approaches but also evaluate social concept affected by changes in public space. The conception of public interest taken place in the whole legal systems from Ancient Greece to the present time requires centralization of public interest in the process of producing policy by politicians by examining thoroughly in the new perspective. In this article, conception of the Award Decision of Public Utilities having a legal basis and its historical development have been examined expropriation and urgent expropriation processes, and conception of best public interest and urgency have been evaluated by researching Constitutional Court and Council of State thoroughly. Afterwards, three different decrees of the council of ministers have been studied theoretically and practically and it is revealed how Award Decision of Public Utilities should be implemented.

Anahtar Kelimeler

Public interest, best public interest, urgent expropriation, urgency

Kaynakça

• Arslanoğlu M., (2013). Acele Kamulaştırma. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 19 S. 3 Y, İstanbul.
• İnci E., (2000) Yargıtay Kararlarında Oluşan Son Eğilimlerle Kamulaştırma, Acele İşlerde El Koyma, Acele Kamulaştırma, Doktora Tezi,İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü s.355, İstanbul.
• Güven Y., (1999) Kamulaştırma İşlemlerinde Kamu Yararı, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, , sayı:1, s.259, Kütahya.
• Keleş R., (1993) “Kentleşme ve Kamu Yararı”, Kent Ve Siyaset Üzerine Yazılar, Ekonomi Hukuk Kongresinde Sunulan Bildiriler, s:96, İstanbul.
• Kaya C., (2001) “İdarenin Takdir Yetkisi ve Yargısal Denetim”, Prof. Dr. Nuri Çelik’e Armağan İstanbul.
• Karahanoğulları O., (1980). İdarenin Takdir Yetkisinin Kullanılmasına İlişkin Rapor R(80)2 Sayılı Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Tavsiye Kararı’, AÜHFD, C. 45, S.1-4, s. 323, Ankara.
• Akıllıoğlu T., (1991) “Kamu Yararı Kavramı Üzerine Düşünceler”, Amme idaresi Dergisi, C.24, S.2, Haziran, s.3- 4, Ankara.
• Tekinsoy O ve diğerleri., (2015), Yıldırım, Yargı Düzenleri ve İdari Yargının Görev Alanı Bölümü, On İki Levha Yayıncılık, s.707, Ankara.
• Teziç E., Yüzbaşıoğlu N., (2014) Danıştay Kararlarında Kamu Yararı Kavramı, Ankara Barosu Dergisi, s.535, Ankara.
• Bozbıyık S., (2010) Üstün Kamu Yararı, https:// surdurulebilirodtu.wordpress.com/2010/06/03/ ustun-kamu- yarari/ (20.01.2016). [11] Duman H, İ., (2015) Acele Kamulaştırma İşlemlerinde “Acelecilik” Durumu, http://www.ilker duman.av.tr/makaleoku.aspx?id=825&/Ay%C4%B1n%20 Konusu/ACELE%20KAMULA%C5%9ETIRMA%20 %C4%B0%C5%9ELEMLER%C4%B0NDE%20 %22ACELEL%C4%B0K%22%20DURUMU). (11/01/2016).
• Ergene Derin Deniz Deşarjı projesi ve Marmara Denizi Ortak İnceleme Raporu (2015) http://tbbyayinlari.barobirlik. org.tr/TBBBooks/515.pdf (11.11.2015).
• Tarlabaşı Yenileme Kitapçığı, (2007). http://www. tarlabasi360.com/tr/tarlabasinda-bugun/50soru-50cevap. (10.12.2015)