Turizm İşletmelerinde Hizmetiçi Eğitim Sorunları ve Çözümünde İnsan Kaynakları Yönetimi Biriminin Rolü Kavramsal Bir Değerlendirme

Yıl 2016, Sayı: 43, 0 - 0, 01.07.2016

Elbeyi Pelit Hatice Şen

Öz

İşletmelerin belirlenen hedeflerine ulaşması, insan kaynakları yönetimi biriminin en önemli amaçlarından birisidir. Bu amaçla insan kaynakları yönetimi birimleri, işletmelerdeki verimliliği ve karlılığı arttırmak için işgörenlere hizmetiçi eğitim faaliyetlerini gerçekleştirmektedir. İnsan kaynakları yönetiminin en önemli işlevlerinden biri olan söz konusu hizmetiçi eğitim faaliyetlerinin, gerek çalışanlara, gerekse örgüte olan katkısı işletmeler tarafından giderek daha da önemsense de, bu konuda hala sorunların olduğunu belirtmek olasıdır. Özellikle emek-yoğun bir sektör olan turizm alanında faaliyet gösteren işletmelerde bu sorunlardan daha fazla söz etmek mümkündür. Bu doğrultuda bu çalışmanın amacı, turizm işletmelerinde yaşanan hizmetiçi eğitim sorunları ve bu sorunların çözümünde insan kaynakları yönetimi biriminin üstlendiği rolün değerlendirmesini yapmaktır. Literatür taraması yöntemiyle hazırlanan çalışmada, öncelikle turizm işletmelerinde hizmetiçi eğitim faaliyetlerinin önemi ve eğitimlerin gerçekleştirilmesi konusunda yaşanan sorunlar ele alınmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde ise, turizm işletmelerinde yaşanan hizmetiçi eğitim sorunlarının giderilmesi aşamasında insan kaynakları yönetimi birimin rolüne değinilmiş ve sonuç bölümünde de, turizm işletmelerinde hizmetiçi eğitimde yaşanan sorunlara bazı çözüm önerileri sunulmaya çalışılarak konuya ve araştırmacılara yönelik öneriler geliştirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Hizmetiçi eğitim, insan kaynakları yönetimi, turizm işletmeleri

The Problems of In-Service Training in Tourism Enterprises and the Role of Human Resources Management Departments in Solving Problems: A Conceptual Review

Öz

The achievement of the set goals of the enterprises is one of the most important purposes of the HRM unit. For this purpose, the HRM units perform in-service training activities for employee in order to increase efficiency and profitability of the enterprises. Despite the importance of in-service training activities, that is the one of the most important function of the HRM, there are still problems on this issue. Especially in the labor-intensive tourism enterprises is possible more to talk about these problems. The purpose of this study in this regard is to evaluate the in-service training problems in tourism enterprises and the role of human resource management units in the solution of these problems. In this study prepared by the literature method have been discussed primarily the important and the problems of in-service training. In the second part of the study, the role of the HRM unit have been discussed the elimination of in-service training problems in the tourism enterprises. In the conclusion of the study, some solutions for the problems in the in-service training in the tourism enterprises have been presented and some suggestions have been developed for the subject and researchers

Anahtar Kelimeler

In-Service training, human resource management, tourism enterprises

Kaynakça

• Akad, Ö. (2000). Pazarlama Ağırlıklı Turizm İşletmeciliği. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Akbaba, A. ve Günlü, E. (2009).Otel İşletmelerinde İşgören Bulma ve Eğitim Sürecinin Strateji İnsan Kaynakları Bakış Açısıyla Değerlendirilmesi: Beş Yıldızlı Otellerde Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi 16 (22), 199- 229.
• Akoğlan Kozak, M. (2012). Otel İşletmeciliği. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Akova, O., Sarıışık, M. ve Akbaba, A. (2007). Seyahat Acentalarında İşgören Bulma ve İşgören Seçme Yöntemlerine Yönelik Bir Araştırma. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(13), 275–296.
• Altınışık, S. (1998). Hizmet İçi Eğitim ve Türkiye’deki Uygulama. Eğitim Yönetimi, 2 (3), 329-348.
• Avcı, U. ve Sayılır, A. (2006). Hizmet Kalitesi Çerçevesinde Çalışanların Rolüne ve Yeterliliklerine İlişkin Karşılaştırmalı Bir İnceleme. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 121-138.
• Aytaç, T. (2007). Hizmet İçi Eğitim Kavramı ve Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar. http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergis i/147/aytac.htm. (Erişim Tarihi: 20.11.2015).
• Bayarmagnai, B. U. (2014). Hizmet İçi Eğitim Algısı: Moğolistan’da Bir İşletme Örneği”. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çetin, C. ve Dinç Özcan, E. (2014). İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Çulha, O. (2008). Konaklama İşletmelerinde Hizmet İçi Eğitim İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Demiral, M. (2011). İşletmelerin Ekonomik Krizlerde Uyguladıkları İnsan Kaynakları Politikalarının Çalışanlar Üzerinde İnsan Kaynakları Birimi Tarafından Gözlemlenen Etkileri: Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Demirkaya, H. (2006). İnsan Kaynakları Bölümünün Organizasyonu. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (12) 2, 1-21.
• Dinç, D. (2005). İşletmelerde Hizmet İçi Eğitim Etkinliğinin Ölçümü ve Değerlendirilmesi. Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Esin, F. (2013). Hizmet İçi Eğitim Kalitesinin İş Gören Performansına Etkisi: Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Gül, T. (2008). Küreselleşme Sürecinde Sınıf Öğretmenlerinin Toplumsal Gelişmelere Uyum Sağlaması Açısından Hizmet İçi Eğitimin Önemine İlişkin Algıları. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Henkin, S. (2001). “Opportunities in Hotel and Motel Management Careers”, Blacklick, OH, USA: McGraw-Hill.
• Kaptangil, K. (2010). İşletmelerde İnsan Kaynakları Eğitiminin Çalışanların Performansları Üzerine Olan Etkileri. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Karslı, M. D. (2003). Öğretmenlik Mesleğine Giriş Alternatif Yaklaşım. Editör: Mehmet Durdu KARSLI. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Khussainova, A. (2010). Konaklama İşletmelerinde Hizmet İçi Eğitim ve İş Tatmini İlişkisi: Astana’daki Dört ve Beş Yıldızlı Oteller İle İlgili Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• MEB, (2000). Turizm Sektörünün Ara Kademe İnsan Gücü İhtiyacı ve Turizm Eğitimi Araştırması. Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Araştırma ve Geliştirmen Merkezi Başkanlığı (METARGEM).
• Nelson, B. (1999). Çalışanlarınıza Dinamizm Kazandırmanın 1001 Yolu. Sera Egeliler (Çev.). İstanbul: Rota Yayınları.
• Ordu, S. (2010). İnsan Kaynakları Yönetiminde Etkin Hizmet İçi Eğitim Teknikleri ve Stratejileri / Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Özcan, S. (2011).Otel İşletmelerinde İnsan Kaynaklarının Rolü ve Önemi. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Özdemir, C. (2013). Kültür ve Turizm Bakanlığının Turizm Sektörüne Yönelik Verdiği Önbüro İşbaşı Eğitiminin İşgörenlerin Mesleki gelişimine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Özdemir, E. ve Akpınar, A. T. (2002). Konaklama İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi Çerçevesinde Alanya’daki Otel ve Tatil Köylerinde İnsan Kaynakları Profili. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (2), 85-105.
• Özdemir, M. (1993). Turizm İşletmelerinde Hizmet İçi Eğitim ve TURBAN Modeli. Anatolia Turizm ve Çevre Kültürü Dergisi, 1(4), 24-32.
• Özer, B. (1998). İnsan Kaynakları Geliştirme Uzmanı Yeterlikleri Ölçeği’nin Geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 22 (107), 58-64.
• Özer, E. (2010). Yiyecek İçecek Servisi Bölümü İşgörenlerinin Hizmetiçi Eğitiminin İş Tatminine Etkisi: Afyonkarahisar’daki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Öztürk, M. ve Sancak, S. (2007). Hizmet İçi Eğitim Uygulamalarının Çalışma Hayatına Etkileri. Journal of Yasar University, 2(7), 761-794.
• Öztürk, Y. ve Seyhan, K. (2005). Konaklama İşletmelerinde Sunulan Hizmet Kalitesinin Artırılmasında İşgören Eğitiminin Yeri ve Önemi. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1.
• Pekel, H. N. (2001). İşletmelerde Motivasyon-Verimlilik İlişkisi, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Antalya Havaalanı Çalışanları Arasında Bir Örnek Olay Araştırması. Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Pelit, E. ve Demir, E. (2010). Otel İşletmeleri İşgörenlerinin Bakış Açısıyla Hizmetiçi Eğitim Uygulamalarının Değerlendirilmesi. 11. Ulusal Turizm Kongresi, Kuşadası.
• Pelit, E. ve Güçer, E. (2006). Turizm Alanında Öğretmenlik Eğitimi Alan Öğrencilerin Turizm İşletmelerinde Yaptıkları Stajları Değerlendirmeleri Üzerine Bir Araştırma. Ticaret ve Turizm Dergisi, 1.
• Pelit, E. ve Türkmen, F. (2007). Turizm İşletmelerinin Hizmetiçi Eğitim Uygulamalarına Yönelik Bir Araştırma (Otel İşletmeleri ve Seyahat Acentaları Karşılaştırması). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (14).
• Saruhan, Ş. C. ve Yıldız, M. G. (2012). İnsan Kaynakları Yönetimi: Teori ve Uygulama. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Sabuncuoğlu, Z. (2012). Uygulama Örnekleriyle İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Selimoğlu, E. ve Biçen Yılmaz, H. (2009). Hizmet İçi Eğitimin Kurum Ve Çalışanlar Üzerine Etkileri. Paradoks, Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, (e-dergi), http://www.paradoks.org, ISSN 1305-7979, 5 (1).
• Tanrıverdi, H. ve Şahin, M. A. (2014). Konaklama İşletmelerinde Kat Hizmetleri Çalışanlarının Hizmet İçi Eğitim Kalite Algısı ile Motivasyon Düzeyleri Arasındaki İlişki: İstanbul Bölgesinde Bir Araştırma. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 21 (2),129-140.
• Taymaz, A. H. (1997). Hizmetiçi Eğitim: Kavramlar, İlkeler, Yöntemler. Ankara: TAKAV Tapu ve Kadastro Vakfı Matbaası.
• Tuncer, D., Ayhan, D. Y. ve Varoğlu, D. (2009). Genel İşletmecilik Bilgileri. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Tunçer, P. (2011). İnsan Kaynakları Yönetimi. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Türkmen, F. (2015). Turizm İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi. Elbeyi Pelit (Ed.),Turizm İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi içinde, Ankara: Grafiker Yayınları.
• Tüzün, İ. K. (2013). Konaklama İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Farklılıkları ve İşgücü Devir Hızıyla İlişkileri. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 1: 91-106.
• Uslu, A., Kutukız, D. ve Çeken, H. (2013). Otel İşletmelerinde Çalışan Personelin Aldığı Hizmet İçi Eğitimin Verimliliğe Etkisi. T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Verimlilik Genel Müdürlüğü, Verimlilik Dergisi, 2, 101-116.
• Ünal, A. (2002). İşletmelerde İnsan Kaynaklarının Önemi, İnsan Kaynakları İşlevleri ve İnsan Kaynakları Yönetimi Sisteminde Ücretleme. Kamu-İş, 7 (1).
• Yaylı, A. ve Temiraliyeva, K. (2006). Otel İşletmelerinde İşe Alıştırma Eğitiminin İşgören Performansına Etkisi Üzerine Kazakistan’da Bir Uygulama. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 96-120.
• Yıldız, E. (2013). İnsan Kaynakları Yönetiminde Davranış Boyutu ve Bir Örnek Olay. Öneri, 10 (40), 103-113.
• Walker, J. R. ve Miller, J. E. (2012). Supervision in the Hospitality Industry. New Jersey, John Wiley and Sons.