İlk ve Ortaokul Müdürlerinin Liderlik Davranışlarının Öğretmenlerin İş Tatmin Düzeyleri Üzerindeki Etkisi ve Bir Uygulama

Yıl 2016, Sayı: 44, 0 - 0, 01.10.2016

Oylum Cansüngü Salih Güney

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin algılarına göre ilk ve ortaokul müdürlerinin dönüşümcü, sürdürümcü ve serbestlik tanıyan liderlik davranışlarına göre, öğretmenlerin iş tatmin düzeylerinin belirlenmesi, ilk ve ortaokul müdürlerinin liderlik davranışları ile öğretmenlerin iş tatminleri arasında bir ilişki olup olmadığının ortaya konmasıdır. Bu amaçla, ilk ve ortaokul müdürlerinin liderlik davranışları ile ilgili öğretmenlerin görüşlerini almak üzere “kişisel bilgi formu” ve Bass tarafından geliştirilmiş “Çok Faktörlü Liderlik Ölçeği” kullanılmıştır. Yine araştırmanın amacı doğrultusunda öğretmenlerin iş tatmin düzeylerini belirlemek üzere aynı öğretmenlere Weiss, England ve Lofquist tarafından geliştirilen “Minnesota İş doyum Ölçeği” kullanılmıştır. Liderlik ve İştatmin ölçeklerinin Türkçeye uyarlaması Akdoğan (2002) tarafından yapılmıştır. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırma ölçeği İstanbul ili Avrupa yakasında bulunan Esenler ilçesindeki ilk ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlere uygulanmıştır. Veriler, 2014-2015 eğitim öğretim yılında Esenler ilçe merkezinde bulunan ilk ve ortaokullarda görev yapan 341 öğretmenden toplanmıştır. Araştırmada toplanan veriler SPSS programında analiz edilerek sonuçlara ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Liderlik Stilleri, Dönüşümcü Liderlik, Sürdürümcü

Effect of Primary And Secondary School Managers’ Leadership Styles on Teachers’ Job Satisfaction

Öz

The aim of this researchis to determine the transformational, transactional Laisse faire leadership styles of school managers and the job satisfaction of teachers at primary school. It also aims to determine whether there is a relation between the job satisfaction of teachers and the leadership styles of primary school managers. To take the ideas of teachers about the leadership styles of primary school managers, “Background Information Form” and “Multifactor Leadership Questionnaire” which are developed by Weiss, England and Lofquist is used to determine the job satisfaction of teachers. Both of the questionnaires adapted to Turkish by Akdoğan in the year 2002. The research is a relational screening model. The model had been applied to Esenler city centre in 2014-2015 academic year and 341 primary school teacher responded the survey. Quantitative data obtained from the survey was analyzed with SPSS for Windows. To analyse the datas obtained from the scale; firstly frequency (f),percentage ( ), arithmethical average are considered. To establish the meaningfulness, level of the two independent groups,t- test, to compare the average of more than two groups analyses of variant (Anova) and for relation analyses is used

Anahtar Kelimeler

Leadership Styles, Transformational Leadership

Kaynakça

• Akdoğan, E. (2002), Öğretim elemanlarının algıladıkları liderlik stilleri ile iş doyum düzeyleri arasındaki ilişki, Yayınlanmamış
• Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul. Arklan,Ü. (2010), “Halkla İlişkilerde Liderlik: Liderliğin Ve Liderlik Türlerinin Halkla İlişkiler Alanına Yansımaları”, Journal of New World Sciences Academy, Vol:5, Number:4, s.630.
• Arkonaç,S. (1993), Grup İlişkileri, İstanbul: Alfa Yayınevi, s.176.
• Barutçugil,İ. (2006), Yöneticinin Yönetimi, İstanbul: Kariyer Yayıncılık, s.203.
• Berber,A. (2000), “Dönüşümsel ve Etkileşimsel Liderlik Kavramı
• Gelişimi Ve Dönüşümsel Liderliğin Yönetim Ve Organizasyon İçerisindeki Rolü”, Yönetim Dergisi, Sayı:36, s.34. Bloch,S.,Whiteley,P. (2007), Kusursuz Liderlik, Çeviren: Ümit
• Şensoy, İstanbul: Optimist Yayınları, s.65. Çelik, A. (2013) ,“Otantik ve Dönüşümcü Liderlik Düzeyi
• Algılamasının Çalışanların İç Girişimcilik Eğilimleri Üzerindeki Etkisinin Belirlenmesi: Konya İlinde Bir Araştırma”, 21. Ulusal Yönetim Ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Ankara: Nobel Yayıncılık, s.18. Çetin,C. (2009), Liderlik Stilleri, Değişim Yönetimi ve Ekip Çalışması
• İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları, s.66. Fındıkçı, İ. (2011), Aile Şirketlerinde Yönetim Ve Kurumsallaşma
• İstanbul: Alfa Yayıncılık, s.236. İbicioğlu,H.,Özmen,İ.,Taş,S. (2009), “Liderlik Davranışı Ve Toplumsal Norm İlişkisi: Ampirik Bir Çalışma”, Süleyman
• Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 14, Sayı:2, s.5. İnce, C. (2013), “Demokratik Liderlik İle İhtiyaçlar Hiyerarşisi
• Arasındaki İlişkiye Yönelik 5 Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma”, Akademik Bakış Dergisi, Sayı:35, s.3. Kaya, A. (2007), Yönetimde İnsan İlişkilerinin Sırları, Konya
• Eğitim Akademi Yayıncılık, s.33. Mercer, D. (1997) “Job Satisfaction and the Secondary
• Headteacher= the Creation of a Model of Job Satisfaction”, School Leadersihp and Managament, Vol:17, Number:1, p.57. Owen, H.,Hodgson,V.,Gazzard, N. (2007), Liderlik El Kitabı
• Çeviren: Münevver Çelik, İstanbul: Optimist Yayıncılık, s.318. Özgener,Ş.,Kılıç, G. (2009), “Eğitim Kurumlarında Liderlik Tarzları
• Ve Örgüt Kültürünün Performans Üzerindeki Etkisi”, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Yayınları No:162, s.369. Şahin, S. (2004), “Okul Müdürlerinin Dönüşümcü ve Sürdürümcü Liderlik Stilleri ile Okul Kültürü Arasındaki İlişkiler
• (İzmir İli Örneği), Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 4 (2), s.370. Şişman, M. (2011), Öğretim Liderliği, Ankara: Pegem Yayıncılık, s.48.
• Tahaoğlu,F.,Gedikoğlu, T. (2009), “ İlköğretim Okul Müdürlerinin
• Liderlik Rolleri’’, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, , Cilt:15, Sayı:58, s.276. Taş,A.,Çelik,K.,Tomul.E. (2007), “Yenilenen İlköğretim
• Programının Uygulandığı İlköğretim Okullarındaki Yöneticilerin Liderlik Tarzları”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:2, Sayı:22, s.87. Taşdemir, E. (2009) “Toplumların İdaresinde Liderler Ve Yöneticiler”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (2), s.159.
• Thompson,B. (1998), Yeni Yöneticinin El Kitabı/Yönetim Fonksiyonları, Çeviren: Vedat G. Diker, İstanbul: Hayat Yayıncılık, s.129. Ülgen, H., Mirze, S, K. (2010), İşletmelerde Stratejik Yönetim
• İstanbul: Beta Yayınları, s.415. Yılmaz, H. (2014), “Bilgi Liderliğinin İşletme Performansı Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi”, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt:1, Sayı:1, s.56. Yozgat, O. (1992), İşletme Yönetimi, İstanbul: Marmara niversitesi Nihad Sayar Eğitim Vakfı Yayınları, s.316.