İstanbul’daki süt ve süt ürünlerinde Brucella türlerinin varlığının araştırılması

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 59, 263 - 290, 01.07.2020

Riham Mohamed Hamid Mohamed Ayla Ünver Alçay

Öz

Bruselloz büyük ölçüde ekonomik kayıplara yol açabilen, aynı zamanda
halk sağlığı ve gıda güvenliği açısından da oldukça tehlikeli bir hastalıktır.
Bu hastalığın önemi göz önünde bulundurulduğunda, süt ve süt ürünlerinde
tanımlanması hayati önem taşımaktadır. Bu çalışmada İstanbul / Beylikdüzü
semtinde açıkta satışa sunulan toplamda 100 adet süt ve süt ürünü (25 adet
çiğ süt, 45 adet peynir, 15 adet tereyağ ve 15 adet kaymak) Brucella spp.
varlığı yönünden araştırılmıştır. Örneklerden Brucella spp. izolasyon ve
identifikasyonu için, kültür, biyokimyasal testler, süt ring testi, aglütinasyon
reaksiyonu testleri kullanılmıştır. Süt ring testinde 4 adet pozitif sonuç elde
edilmiş ancak bunlarda Brucella spp. izole edilememiştir. Yüz adet numuneden
izole edilen şüpheli kolonilerden biyokimyasal testler ve aglütinasyon
testleriyle son olarak beş adedi belirlenmiş, ancak İstanbul Pendik Veteriner Kontrol Ensitütüsü’nde yapılan doğrulamada hiçbiri Brucella spp. olarak tanımlanmamıştır. İncelenen hiçbir örnekte Brucella tespit edilmemiş olması nedeniyle, İstanbul / Beylikdüzü semtinde rastgele örnekleme ile seçilen, süt ve ürünlerinin Brucella yönünden güvenilir olduğu ve halk sağlığı açısından bir tehdit oluşturmadığı söylenebilir. Daha önce Türkiye’de yapılmış çok sayıda araştırmada bu mikroorganizmanın süt ve süt ürünlerinde düşük de olsa tespit edilmiş olması dikkate alındığında, Brucella enfeksiyonlarının ciddiyeti açısından, daha fazla numune alınarak araştırmanın genişletilmesi ve araştırmalara devam edilmesi faydalı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Brucella spp., çiğ süt, peynir, kaymak, tereyağı

Kaynakça

• [1] Abbas, B. A., Talei, A.B. (2010). Isolation, identification and biotyping of Brucella spp. from milk product at Basrah Province. Basrah Journal of Veterinary Research., 9(1), 152-162.
• [2] Abbas, B.A., Aldeewan A.B. (2009). Occurrence and epidemiology of Brucella spp. in raw milk samples at basrah province. Bulgatian Journal of Veterinary Medicine, 12(2), 136-142.
• [3] Abdelkareem, A. A., İkiz, S., Ak, S. (2011). Trakya yöresinde yetiştirilen sığırların sütlerinde Brucella türlerinin varlığının bakteriyolojik ve moleküler yöntemlerle karşılaştırılmalı olarak araştırılması. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 37(1), 23-34.
• [4] Acedo, E., Diaz, M.E., Leon, A.B. (1997). Incidence of Brucella spp. in raw milk and fresh regional cheese. Aliment; 281: 57-60.
• [5] Adıgüzel, A. (2001). Erzuruma Bağlı Bazı Köylerden Toplanan Sütlerde Brucella Abortus Antikorlarının Araştırılması. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• [6] Al-Mariri, A. (2015). Isolation of Brucella melitensis strains from Syrian bovine milk samples. Bulgarian Journal of Veterinary Medicine, 18(1), 40-48. DOI: 10.15547/bjvm.842.
• [7] Alp-Çavus, S. (2015). Brusellozda mesleksel risk: Türkiye›de görmezden geldigimiz bir sorun/ the occupational risk of Brucellosis: An ignored problem in Turkey. KLIMIK Dergisi, 28(3), 95.
• [8] Alton, G. G., Jones, L. M., Angus, R. D., & Verger, J. M. (1988). Techniques for the Brucellosis Laboratory. 13-61, Institut National de la recherche Agronomique (INRA), Paris.
• [9] Aras, Z., Ateş M., Uçkun, S.U. (2009). Brucella suşlarının identifikasyonu ve biyotiplendirilmesi. Eurasian Journal of Veterinary, 51-59.
• [10] Arda, M. (2000). Klinik Mikrobiyoloji. Genişletilmiş 2. Baskı Medisan Yayın Serisi.
• [11] Arda, M. (1990). Hayvanlarda Brusellozis. 24. Türk Mikrobiyolojisi Kongresi Erciyes Üniversitesi Matbaası. Kayseri 1990 s. 89-103.
• [12]Alim, A. & Tomul, Z.D. (2005). Investigation of Brucella in the fresh cheese samples sold at the bazaars of district in Sivas Center, Turkey. Mikrobiyoloji Bülteni, 39: 219-23.
• [13]Aslan, S. (2015). Klinik Örneklerden İzole Edilen Brucella İzolatlarının Epidemiyolojik Özelliklerinin Multi-Locus Variable Number Tandem Repeat Tanalysis ve Pulsed Field Gel Elektrophoresis Yöntemleri ile Tesbiti. Yayınlanmamış doktora tezi). TC. Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tıbbi Mikrobiyoloji, Anabilim Dalı Adana.
• [14]Altun, B., Besler, T., Ünal, S. (2002). Ankara’da satılan sütlerin değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 11(2), 45-55.
• [15]Altun, S. K., Yiğin, A., Gürbilek, S. E., Gürbüz, S., Demirci, M., Keskin, O., & Tel, O. Y. (2017). An Enzyme-linked immunosorbent assay for Brucella specific antibody and real-time PCR for detecting Brucella spp. in milk and cheese in Sanlıurfa, Turkey. Pakistan Veterinary Journal, 37(1), 39-42.
• [16]Ali, A.N. (2014). Diagnosis of Brucella melitensis infection in goats milk by milk ring test and Polymerase chain reaction. Magazin of Al-Kufa University for Biology., 6(1): 2073-8854.
• [17]Ataş, M., Poyraz Ö., Alim A., Ataş A. ve Çelik A. (2007). Sivas İl Merkezi´nde satışa sunulan taze ve salamura beyaz peynirlerin Brucella bakterileri yönünden incelenmesi. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, Cilt 64, Say (2):9-14.
• [18]Ashrafganjooyi, S.H., Saedadeli, N., Alamian, S., Khalili, M. & Shirazi, Z. (2017) Isolation and biotyping of Brucella spp. from sheep and goats’ raw milk in southeastern Iran. Tropical Biomedicine, 34(3): 507–511.
• [19]Ayaz, Y. (1986). Ankara piyasasında satılan beyaz peynirlerde brucellosis etmenlerinin araştırılması. Etlik Veteriner Mikrobiyoloji Enstitüsü Dergisi, 1986; 5: 109-16.
• [20]Bilgehan, H. (2000). Klinik Mikrobiyoloji. Barış Yayınları Fakülteler Kitabevi
• [21] Bodur, H., Erbay, A., Akinci, E., Colpan, A., Cevik, M. A., Balaban, N. (2003). Neurobrucellosis in an endemic area of Brucellosis. Scandinavian Journal of Infectious Diseases, 35(2), 94-97.
• [22] Budağıc, K. (2003). Kayseri İlinde çiğ sütlerden yapılan taze beyaz peynirlerde Brucella spp. aranması. (Yayınlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Besin Hijyeni ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• [23] Cengiz, A.T., Dolapçı G.İ. (1997). Brucella’ların özellikleri ve Brucelloz’da tanı yöntemleri. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, Cilt 50, Sayı l.
• [24] Cengiz, M., (2007). Brucelloz: 76 Olgunun Değerlendirilmesi. Şişli Eğitim ve Araştırma Hastanesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji, İstanbul.
• [25] Claessens, I., Ring, C. (1996). Survival times for Brucella in soft cheese. Molk Zeitung Welt Milch, 50:33-34.
• [26] Corbel, M.J. (1989). Microbiology of the genus Brucella. In: Young EJ, Corbel MJ, ed. Brusellosis: clinical and Laboratory Aspects, Florida USA: Crc Pres Inc: 54-67.
• [27] Dabanlıoğlu, B. (2005). Erzincan İli ve Yöresinde Brucelloz Seroprevalansı ve Seropozitif Olguların Klinik Bulgularla İlişkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• [28] Dolapçı, İ. (2016). Bakterilerde Izolasyon, Tanı ve Identifikasyon Yöntemleri. Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji AD.
• [29] Dubey, P., Patel, K. B., Patel, B. K., Chauhan, H. C., Chandel, B. SÇ, Patel, S. S., ve Rajgor, M. (2017). Molecular detection of Brucella organism from milk and milk products. International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences, 6(4), 1086-1091.
• [30] Erdoğdu, S., Abay S., Aydın F. (2018). Çiğ Süt ve Peynirlerden Brucella spp. İzolatların Fenotipik ve Moleküler Yöntemler ile Biyotiplendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kırşehir/Türkiye. Journal of Faculty of Veterinary Medicine, 15(2), 94-102.
• [31]Eren, E. (2004). Afyon Bölgesinde Toplanan Süt ve Peynir Örneklerinden Brucella Türlerinin Saptanması. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Mikrobiyoloji Anabilim Dali, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• [32]Erol, İ, Eyigör A., Ayaz, D., Soyutemiz, E., Çalıcıoğlu, M. (2011). Gıda Güvenliğinin Temel Prensipleri. 2. Baskı. ISBN 978-975-06-1062-2. Anadolu Üniversitesi.
• [33]Gulbaz, G., Kamber, U. (2016). The detection of Brucella bacteria with PCR and bacteriological method in raw milk and some of the dairy products which are consumed in Kars. Bulletin of University of Agricultural Sciences and Veterinary Medicine Cluj-Napoca. Veterinary Medicine, 73(1), 127-132.
• [34]Gürbilek, S. E., Baklan, E. A., & Aksoy, H. Y. (2014). Türkiye’de 2007 ve 2008 yılları arasında izole edilen Brusella suşlarının identifikasyonu ve faj duyarlılıklarının saptanması. Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 3(2), 67-72.
• [35]Gulluce, M., Adiguzel, A., Algur, O.F. (2003). Detection of Brucella antigens in different cheese in the Erzurum area by ELISA. Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi, 33:356-360.
• [36]Islam, S., Giuliano Garofolo, G., Sacchini, L., Dainty, A.C., Khatun, M., Sukumar Saha, S. & Islam, A. (2019). First isolation, identification and genetic characterization of Brucella abortus biovar 3 from dairy cattle in Bangladesh. DOI: 10.1002/vms3.193 Veterinary Medicine and Science, 5(4), 556-562.
• [37] Jamali, F., Emad S. ve Mosadegh A. (2016). Prevalence of Brucella species in raw milk produced in the industrial and traditional production units in Yazed. International Journal of Medical Laboratory, 3(3), 191-197, İran.
• [38] Kale, A.S. (2009). Burdur Yöresinde Tüketime Sunulan Taze Peynir ve Peynirlerde Brucella spp. Varlığı. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• [39] Kara, R. (2011). Geleneksel Bir Peynir: Afyon Tulum Peynirinin Karakterizasyonunu ve Deneysel Olarak İnokule Edilen Brucella abortus ve Brucella melitensis Suşlarının Üreme ve Canlı Kalma Yeteneklerinin Araştırılması. (Yayımlanmış doktora tezi.) TC. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Afyonkarahisar. Article.
• [40] Kasımoğlu, A. (2002). Determination of Brucella spp. in raw milk and Turkish white cheese in Kırıkkale. Deutsche Tierartzle Wochenschrift; 109: 324-6.
• [41] Karadal, F., Ertaş Onmaz, N., Bağcı C., Yıldırım, Y., AL S., Abay, S. (2016). Niğde İlinde Satışa Sunulan Koyun-Keçi Sütü ve Peynirlerinde Brucella melitensis ve Biyotiplerinin Araştırılması. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 13(2), 101-108.
• [42] Karasoy, M.H. (1961). Brusellosis’li koyunlardan elde edilen sütlerle yapılan peynirlerde Brucella melitensis’in dayanma süresi üzerine araştırmalar. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 8: 105-12.
• [43] Kalender, H., Celal, Ö. Arslan, N. (2001). Taze tulum peynirlerinden izolasyonu. Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi, 31(3-4): 184-186.
• [44] Kılıç, S., Çelebi, B., Bayram, Y., Çitil, B. (2013). Francisella tularensis antikorları ile Brucella çapraz reaksiyonlarının araştırılması. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 70(2): 65-70.
• [45] Kenar, B. (1990). Konya, Nevşehir ve Kayseri illerinde koyun ve sığır brusellozisinin Ser-survey epidemiyolojik araştırılması. Veterinarium, 1: 34-37.
• [46] Lindahl-Rajala, E., Hoffman, T., Fretin, D., Godfroid, J., Sattorov, N., Boqvist, S. & Lundkvist, A. (2019). Detection and characterization of Brucella spp. in bovine milk in small-scale urban and peri-urban farming in Tajikistan. PLoS Neglected Tropical Diseases, 11(3), 53-67. https:// doi.org/10.1371/journal.pntd.0005367.
• [47]Miyashiro, S., Eliana Scarcelli, E., Piatti1, R.M., Campos1, F.R., Vialta, A., Keid, L.B., Dias, R.A. & Genovez, M.E. (2007). Detection of Brucella abortus DNA in illegal cheese from São Paulo and minas gerais and differentiation of b19 vaccinal strain by means of the Polymerase Chain Reaction (PCR). Brazilian Journal of Microbiology, 38:17-22 ISSN 1517-8283.
• [48]Mugizi, D.R., Muradrasoli, S., Boqvist, S., Erume, J., Nasinyama, G.W., Waiswa, C., Mboowa, G., Klint, M., & Magnusson, U. (2015). Isolation and molecular characterization of Brucella isolates in cattle milk in Uganda. BioMed Research International, 1-9. https://doi.org/10.1155/2015/720413.
• [49]MacFaddin, J. F. (1985). Media for isolation-cultivation-identification-maintenance of medical bacteria, Vol. 1, Williamsand Wilkins, Baltimore, Md.
• [50]Mert, A. (1984). Ankara Yöresinde Pazarlanan Taze Beyaz Peynirlerde Brucella’ların Varlığı Üzerinde Araştırma. (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• [51]Namin, A.S. (1990). İstanbul’da Bazı Semt Pazarlarına Toplanan Beyaz Peynir Örneklerinde Brucella Bakterilerinin Aranması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı İstanbul.
• [52]Öngör, H., Çetinkaya, H., Karahan, M.& Bulut, H. (2006). Evaluation of immunomagnetic separation–polymerase chain reaction in direct detection of Brucella abortus and Brucella melitensis from cheese samples. Foodborne Pathogens and Disease, 3: 245-50.
• [53]Parlakgül, D. (1993). Brucella ve Listeria bakterilerini peynirden ayırabilmek için balıklı besiyerinin geliştirilmesi ve İstanbul’da satılan peynirlerde bu bakterilerin araştırılması. Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi; 23(4):239-43.
• [54]Patır, B., Dinçoğlu, A.H. (2001). Elazığ’da tüketime sunulan taze beyaz peynirler ile tulum peynirlerinde Brucella spp. varlığı üzerinde araştırmalar. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 15: 15-22.
• [55] Plommet, M., Fensterbank, R., Vassal, L., Auclair, J., Mocquot, G., Vachot, J.C., Courault, M., Musset, D. (1988). Survival of Brucella abortus in ripened soft cheese made from naturally infected cow’s milk. Le Lait, INRA 68(2): 115-20.
• [56] Saddique, A., Ali, S., Akhter, S., Khan, I., Neubauer, H., Melzer, F., Khan, A.U., Azam, A., El-Adawy, H. (2019). Acute febrile illness caused by Brucella abortus infection in humans in Pakistan. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16, 4071.
• [57] Sert, S., ve Kıvanç, M. (1984). Erzurum piyasasında tüketime sunulan beyaz peynirlerin hijyenik kaliteleri üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 15(3-4): 79-89.
• [58] Sancak, Y.C., Boynukara, B., Yardımcı, H. (1993). Van otlu peynirlerinde brucella’ların varlığı ve dayanma süresi üzerine bir araştırma. Veterinarium, 4 (1), 1-3.
• [59] Savaşan, S. (2013). Sığır ve koyun abortlarından Brucella spp. izolasyonunda farklı selektif besiyerlerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• [60] Stackebrandt, E., Murray, R. G. E., Truper, H.G. (1988). “Proteobacteria classis nov., a name for the phylogenetic taxon that includes the “Purple Bacteria and Their Relatives””. International Journal of Systematic Bacteriology, 38 (3): 321–325. Doi:10.1099/00207713-38-3-321.
• [61] Sarısayın, F., Eroğlum, M. (1987). Marmara ve Trakya bölgesinde üretilen tereyağ, krema (kaymak) ile bunlardan yapılan pasta ve dondurmanın insanlardaki Brucella infeksiyonu yönünden kontrolü. Pendek Veteriner Bakteriyoloji ve Seroloji Enstitüsü. Dergisi, Ayrı baskı, cilt: x sayı:1.
• [62] Tantillo, G., Di Pinto, A., Vergara, A., Buonavoglia, C. (2001). Polymerase chain reaction for the direct detection of Brucella spp. in milk and cheese. Journal of Food Protection, 64; 164-7.
• [63] Taşçı, F. (2004) Gıda Kaynaklı Brucellosis ve Önemi. Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 23, 1-2-3: 137-142.
• [64]Tunçbilek, M. (1984). Ankara Piyasasında Satılan Taze Peynirlerin Brucellosis Riski Yönünden İncelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi.) Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• [65]Türütoğlu, H., Mutluer, B., Uysal, Y. (2001). Burdur Bölgesinden toplanan süt ve peynirlerin Brucella enfeksiyonu yönünden incelenmesi. Tübitak VHAG-100 V 007, Burdur. Tübitak Araştırma Projesi; 1-36.
• [66]Thakur, S. D., Vaid, R. K., Panda, A. K., Saini, Y. (2012). Marine mammal Brucellosis: a new dimension to an old zoonosis. Current Science, 902-910.
• [67]Yıldırıcı, G. (1993). İstanbul Piyasasında Satışa Sunulan Tulum Peynirlerinde Brucella Etkenlerinin Mevcudiyeti Üzerine Araştırmalar (Yayınlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.