Yerel yönetimlerin, inşaat sektöründe iş sağlığı ve güvenliği denetim mekanizmasına iştirak etmesi

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 59, 343 - 352, 01.07.2020

Serkan Ağseren Ufuk Fatih Küçükali

Öz

İş sağlığı ve güvenliği açısından inşaat sektörü, çalışma şartları bakımından
en riskli sektörlerden biri olup sektör çalışanlarının diğer sektördekilere
oranla riski daha fazladır. Çok tehlikeli sınıf kategorisinde bulunan sektör,
iş sağlığı ve güvenliği konularında maalesef istenen seviyeye ulaşmamıştır.
Bunun nedenlerinin başında iş sağlığı ve güvenliği algısının düşük olması,
çalışanların eğitim seviyesinin düşüklüğü, zaman ve maliyet baskısı gibi birçok
sebep yatmaktadır. Ayrıca iş sağlığı ve güvenliği denetim mekanizmasına
bakıldığında denetimin, Türkiye Cumhuriyeti Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler
Bakanlığı, iç denetimler, yapı denetim firmaları veya müşteri denetimleri
sayesinde gerçekleştiği görülmektedir. Ancak yapılan incelemelerde inşaat
sektöründe, denetim mekanizmanın iyi işlemediği, bu yüzden yapım esnasında
ve yapım sonrasında iş kazaları, göçük gibi olayların sıklıkla görüldüğü
tespit edilmiştir. Kısa vadede iş kazaları, maluliyet vb. problemler meydana gelirken, uzun vadede yıpranma, hasar görme, ek maliyetler, depremde
yıkılma vb. birçok ciddi riski beraberinde getirmektedir.
Bakanlık bünyesinde yeterli personel olmadığından veya farklı sebeplerden
dış denetimin yeterli olmadığı açıkça her sektörde görülmektedir. Diğer
bakanlıklarda yapıldığı gibi bu görevi başka bir kuruma devretmek denetim
mekanizmasını güçlendirecek ve algıyı yükseltmede önemli rol oynayacaktır.
Maalesef, güvenlik kültürünün düşük olduğu ülkemizde, hızlı sonuçlar
alabilmek denetim mekanizmalarının güçlendirilmesiyle oluşturulabilir.
Denetim mekanizmasında en etkin, objektif ve maliyet getirmeyecek kurum
yerel yönetimlerdir.
Bu makalede, inşaat sektöründe denetim mekanizmasının işleyişi, yaşanan
kazalar, ölüm ve iş göremezlikler hakkında istatistiksel bilgiler verilmiş,
konu kıyaslamalar ve örneklemeler yöntemiyle değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İş Sağlığı ve Güvenliği, Denetim, Yapı denetim, İnşaat

Kaynakça

• [1]Bayındırlık ve İskân Bakanlığı (BİB), Yapı Denetimi Hakkında Kanun, Kanun No:4708, Resmi Gazete: 13.07.2001/24461.
• [2]Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) , 2017 Faaliyet Raporu, Şubat 2018
• [3]Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB), Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, Kanun No:5510, Resmi Gazete: 16.06.2006/26200.
• [4]Engin, S., Atalay, H. M.,(2013) 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği ve 4857 Sayılı İş Kanunu’na Göre Yapı Denetiminde İş Güvenliği, 4. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu, Konya
• [5]Dikmen, S, Ü., Akbıyıklı, R., Aytekin, O., Baradan, S. (2011). İş ve yapı denetim yasalarının iş sağlığı ve güvenliği açısından bütünleşik incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 24(2), 117-132.
• [6]Özer, K. (2008). İnşaat Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği Semineri.
• [7]Yılmaz, M., Yıldız, S., Bakış, A., Kanıt, R. (2015) Bir bütün olarak iş sağlığı güvenliği ve yapı denetim mevzuatı: Yapı denetim görevlilerinin kamu inşaatlarında iş sağlığı güvenliği denetimine etkileri. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 8(3), 433-442.