Suriyeli mülteci ailelerin çocuklarının beslenme ve gıda güvenliği durumunun belirlenmesi “İstanbul-Avcılar örneği”

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 61, 99 - 132, 01.01.2021

Ruba Alsayed Elif Merve Kahraman

Öz

Bu çalışma, Suriyeli mülteci çocuklar ve ailelelerinin beslenme
durumunun belirlenmesi ve buna ilişkin faktörleri belirlemeyi
hedeflemekte ve ayrıca katılımcı çocukların ebeveynlerinin gıda güvenliği
bilgisini ölçerek, söz konusu bilgi birikimi ile sosyoekonomik faktörler
arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Bu araştırma, Kasım 2018
ve Şubat 2019 arasında, 83’ü kız, 57’si erkek olmak üzere Milad Derneği kapsamındaki 140 çocuk üzerinde yapılmıştır. Veri toplama işlemi, dört
bölümden oluşan bir anketin ebeveynler tarafından doldurulmasıyla
gerçekleştirilmiştir. Bunun yanı sıra çocukların boy ve kilo ölçümleri de
yapılmıştır. Bu ölçümler yaşa göre vücut kitle indeksi, yaşın boya oranı,
yaşın kiloya oranı ve boyun kiloya oranı olmak üzere dört göstergeyi
hesaplamak için kullanılmış ve bu sayede beslenme bozukluğunun
yaygınlığı gözlenmiştir. Verilerin istatistiksel analizi, SPSS programının
25. versiyonu kullanılarak yapılmıştır. Çalışmada katılan Suriyeli mülteci
çocukların çoğunluğunun (%67.1) beslenme bozukluğuna sahip olduğu
görülmektedir. Birçoğunun hafif şişman (%22.1) ve şişman (%15.7)
oldukları, dengesiz beslendiği ve bunu takiben bir kısmında bodurluk
(%14.3) şeklinde yetersiz beslenmenin görüldüğü ve geri kalanların da
(%15) hem dengesiz hem de yeteriz beslenmeye sahip olduğu gözlenmiştir.
Aile büyüklüğü ve beslenme bozukluğu arasındaki pozitif ilişki dışında,
gıda güvenliği ile beslenme bozukluğu ve tüm değişkenler arasında
anlamlı bir fark bulunamamıştır. Ebeveynlerin yalnızca %32.9’unun gıda
güvenliğine dair doğru bilgiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen
sonuçlar, Milad Derneği’ndeki Suriyeli mülteci çocukların ve ailelerin
beslenme ve gıda güvenliğine dair bilgilerini ve farkındalıklarını
geliştirmek adına eğitim programlarına olan ihtiyacı
kuvvetlendirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Beslenme bozukluğu, Suriyeli mülteciler, gıda güvenliği, bilgi düzeyi

Kaynakça

• [1] Abdeen, Z., Greenough, P., Chandran, A. and Qasrawi, R. (2007). Assessment of The Nutritional Status of Preschool-Age Children During The Second Intifada in Palestine, Food and Nutrition Bulletin, 28 (3), 274-282.
• [2] Abdullah, R., Sarkees, A. and Yasin, N. (2017). Nutritional Status and Food Behavior among Primary School Students in Duhok City, Kufa Journal For Nursing Sciences, vol. 7, no.1, 47-55 .
• [3] Al-Jawaldeh, A. (2000). Assessment of the Nutritional Status and Household Food Security in the Poor Urban Areas in Khartoum State: Case Study "Marzouk, PhD thesis, University of Khartoum, Khartoum.
• [4] Al-Mekhlafi, H., Azlin, M., Aini, U., Shaik, A., Sa’iah, A., Fatmah, M., Ismail, M., Firdaus, A., Aisah, M., Rozlida, A. and Norhayati, M. (2005). Giardiasis as a Predictor of Childhood Malnutrition in Orang Asli Children in Malaysia, Transactions of The Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene. Vol. 99, pp. 686-691. Doi:10.1016/j.trstmh.2005.02.006, 99, 686-691.
• [5] AL-Mokadad, F., AL-Janadi, O. and AL-Rifa`ee, A., (2014). Scaling of Consumer Awareness toward Food Safety and Affecting Factors. Damascus University Journal of Agricultural Sciences. Vol. 30, no. 2, 257-270.
• [6] Alpuguz, G. (2007). Ortaöğretim Öğrencileri (I. Ve II. Sınıf) ve Üniversite Öğrencilerinde (I. Ve Iv Sınıf) Gıda Hijyeni Konusuna İlişkin, Bilgi ve Davranışlarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi, master thesis, Gazi Üniversitesi.
• [7] Aydın, D., Şahin, N. and Akay, B. (2017). Göç Olayının Çocuk Sağlığı Üzerine Etkileri, İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hast. Dergisi 2017, doi:10.5222/buchd.2017.008. vol. 7, no. 1, 8-14.
• [8] Black, R., Victora, C., Walker, S., Bhutta, Z., Christian, P., De Onis, M., Ezzati, M., Grantham-McGregor, S , Katz, J., Martorell, R. and Uauy, R. (2013). Maternal and Child Undernutrition and Overweight in Low Income and Middle-Income Countries. The lancet, vol. 382, no. 9890, 427-451.
• [9] Block, K., Warr, D., Gibbs, L. and Riggs, E. (2013). Addressing Ethical and Methodological Challenges in Research with Refugee-background Young People: Reflections from the Field, Journal of Refugee Studies, https://doi.org/10.1093/jrs/fes002. Vol. 26, no, 1, 69-87.
• [10] Blössner, M. and De Onis, M. (2005). Malnutrition: Quantifying The Health Impact at National and Local Levels. World Health Organization. WHO Environmental Burden of Disease Series, No. 12, Geneva.
• [11] Byrd-Bredbenner, C., Abbot, C., Wheatley, V., Schaffner, D., Bruhn, C. and Blalock, L. (2008). Risky Eating Behaviours of Young Adults— Implications for Food Safety Education. Journal of the American Dietetic Association, doi.org/10.1016/j.jada.2007.12.013, vol. 108, 549-552.
• [12] Campbell, P. (2011). Assessing the Knowledge, Attitudes and Practices of Street Food Vendors in the City of Johannesburg regarding Food Hygiene and Safety, Master thesis, University of the Western Cape.
• [13] Canadian Pediatric Endocrine Group (2013). Canadian Pediatric Endocrine Group extension to WHO growth charts: Why bother? Pediatrics & Child Health, https://doi.org/10.1093/pch/18.6.295. Vol. 18, no. 6, 295–297.
• [14] Collins, S. (2007). Treating Severe Acute Malnutrition Seriously’, Arch Dis Child; doi: 10.1136/adc.2006.098327. vol. 92, 453-461.
• [15] Dawson-Hahn, E., Pak-Gorstein, S., Hoopes, A. and Matheson, J. (2016). Comparison of the Nutritional Status of Overseas Refugee Children with Low Income Children in Washington State. Plos one, doi:10.1371/journal.pone.0147854. 11(1): e0147854, 1-13.
• [16] Degarege, D., Degarege, A., and Animut, A. (2015). Undernutrition and Associated Risk Factors among School Age Children in Addis Ababa, Ethiopia, Degarege et al. BMC Public Health. DOI 10.1186/s12889-015- 1714-5, vol. 15, 375.
• [17] Department of Health Care Services (2008). Body Mass Index (BMI)- For-Age Percentile Job Aid, Arnold Schwarzenegger Governor, California.
• [18] Dhakal, M. (2011). Study On Nutritional Status Of 6 Months To 59 Months Children In Panchgachhi Vdc And Factors Associated With It. Bachelor thesis, Tribhuvan University, Nepal.
• [19] El Harake, M., Kharroubi, S., Hamadeh , S. and Jomaa, L. (2018). Impact of a Pilot School-Based Nutrition Intervention on Dietary Knowledge, Attitudes, Behavior and Nutritional Status of Syrian Refugee Children in the Bekaa, Lebanon. Nutrients. Doi:10.3390/nu10070913. Vol. 10, 913.
• [20] Faghih, S., Keshani, P., Salar, A., Rajaei, S., Mirzaei, Z., Seyed Mohammad Moosavi, S. and Hematdar, Z. (2015). Assessment of Obesity, Unhealthy Food Habits, and Nutritional Knowledge of Primary School Children, Int J School Health. DOI: 10.17795/intjsh-25186. Vol. 2, no. 2, 1-5.
• [21] Frank, A. (2016). Assessment Of Food Safety Knowledge And Attitudes Of Street Food Consumers In The Kumasi Metropolis, Master thesis, Kwame Nkrumah University of Science and Technology, Ghana.
• [22] Glanz, K., Lewis, F. and Rimer, B. (2002). Health Behaviour and Health Education: Theory Research and Practice. San Francisco: Wiley and Sons.
• [23] Habib-Mourad, C., Ghandour, L., Moore, H., Nabhani-Zeidan,M., Adetayo, K., Hwalla, N. and Summerbell, C. (2014). Promoting Healthy Eating and Physical Activity among School Children: Findings from Health-E-PALS, The First Pilot Intervention from Lebanon. BMC Public Health, vol. 14, 940.
• [24] Joshi, PC. and James, P. (2012). Malnutrition in Children: A Serious Health Issue in Nepal, Health Prospect, vol. 11, 61-62.
• [25] Kang, N., Kim, J., Kim, Y. and Ha, A. (2010). Food Safety Knowledge and Practice by The Stages of Change Model in School Children, Nutrition Research and Practice (Nutr Res Pract) 2010, DOI: 10.4162/nrp.2010.4.6.535. vol. 4, no. 6, 535-540.
• [26] Karaja, N. (2006). Assessment of Nutritional Status of Children Below 24 month of Age in the Town of Yatta with Special Reference to Iron Deficiency Anemia, Master Thesis, Al Quds University, Jerusalem.
• [27] Kraus, S. J. (1995). Attitudes and the Prediction of behaviour: a Metaanalysis of the Empirical literature. Personality and Social Psychology Bulletin, vol. 21, 58–75.
• [28] Kuczmarski, RJ., Ogden, CL. and Guo, SS. (2002) 2000 CDC growth charts for the United States: Methods and development, National Center for Health Statistics, Vital and Health Statistics, Hyattsville, Maryland. Vol. 11, no. 246, 1-190.
• [29] Launiala, A. (2009). How Much Can a KAP Survey Tell us About People’s Knowledge Attitudes and Practices? Some Observations from Medical Anthropology Research on Malaria in Malawi. Anthropology Matters, vol. 11, no. 1, 1-13.
• [30] Lee, R. and Nieman, D. (2003). Nutritional Assessment, 3rd edn, McGraw-Hill Companies, New York.
• [31] Mashuba, D. M. (2016). Knowledge and Practices of Food Service Staff Regarding Food Safety and Food Hygiene in The Capricorn District Hospitals in The Limpopo Province, South Africa, Master thesis, University Of Limpopo, South Africa.
• [32] Mihalik, J., Guskiewicz, K., McLeod, T., Linnan, L., Mueller, F. and Marshall, S. (2013). Knowledge, Attitude, and Concussion-Reporting Behaviors Among High School Athletes: A Preliminary Study. Journal of Athletic Training: vol. 48, no. 5, 645-653.
• [33] Mofokeng, M. (2013). Nutritional Status and Dietary Intake Patterns of Children Aged 7-13 Years in Qwa-Qwa, Master thesis, Vaal University of Technology, South Africa.
• [34] Onurlubaş, E. (2015). Tüketicilerin Gıda Güvenliği Konusunda Bilinç Düzeylerinin Ölçülmesi: Tokat İli Örneği, Doktora Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
• [35] Pedigo, A. (2008). Characterization of Food Safety Knowledge, Attitudes, and Behaviors of Adolescents in East Tennessee, Master thesis, University of Tennessee, Knoxville.
• [36] Popkin, B. (1980). Time Allocation of The Mother and Child Nutrition, Ecology of Food and Nutrition. DOI: 10.1080/03670244.1980.9990579. Vol. 9, no.1, 1-13.
• [37] Röhr, A., Lüddecke, K., Drusch, S., Müller, M. and Alvensleben, R. (2005). Food Quality and Safety––Consumer Perception and Public Health Concern. Food Control. Doi:10.1016/j.foodcont.2004.06.001. Vol,16, 649–655.
• [38] Salih, I. (2009). Study of Dietary Behavior and Indicators of Physical Measures Among Students Aged 17-25 Years in Baghdad, Iraq. Baghdad Journal of Science. Vol. 6, no. 3, 10-33.
• [39] Sammarco, M., Ripabelli, G. and Grasso, G. (1997). Consumer attitude and awareness towards food-related hygienic hazards, Journal of Food Safety, vol. 17, 15-21.
• [40] Simelane, N.B. (2005). HIV/AIDS Knowledge, Attitudes and Risky Sexual Behaviours of College Students at Nazarene Teacher Training College in Swaziland: A Descriptive Study. Master Thesis. University of the Western Cape.
• [41] T.C. Sağlik Bakanliği, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu (2016). Türkiye Beslenme Rehberi 2015 (Tüber). Ankara.
• [42] Thanh, T. N. C. (2015). Food safety behavior, attitudes and practices of street food vendors and consumers in Vietnam, Master thesis, University of Gent.
• [43] Turnbull-Fortune, S. and Badrie, N. (2014). Practice, Behavior, Knowledge and Awareness of Food Safety among Secondary & Tertiary Level Students in Trinidad, West Indies. Food and Nutrition Sciences. http://dx.doi.org/10.4236/fns.2014.515160. Vol. 5, 1463-1481.
• [44] Unusan, N. (2005). Consumer Food Safety Knowledge and Practices in the Home in Turkey, Elsevier Ltd. Food Control. doi:10.1016/j.foodcont.2005.08.006, 45-51.
• [45] Zaabalawi, Y., Chreitah, A. and Shaaban, W. (2015). Assess the nutritional status of children auditors to Al Assad University Hospital in Lattakia using the classification of WATERLO, Tishreen University Journal for Research and Scientific Studies - Health Sciences Series. Vol. 37, no. 6, 177-87.
• [1] URL 1 - http://www.unhcr.org/afr/figures-at-a-glance.html. (Erişim tarihi:10 Nisan 2019).
• [2] URL 2 - https://www.alhurra.com/a/syrian-refugees/416129.html (Erişim tarihi:09 Nisan 2019).
• [3] URL 3 - https://www.britannica.com/place/Turkey (Erişim tarihi:10 Nisan 2019).
• [4] URL 4 - https://multeciler.org.tr/turkiyedeki-suriyeli (Erişim tarihi:07 Mayıs 2019).
• [5] URL 5 - https://www.brookings.edu/blog/orderfromchaos/ 2018/06/19/syrian-refugees-in-turkey-beyond-the-numbers/. (Erişim tarihi:09 Nisan 2019).