Yükseköğretim kurumları dersliklerinde fiziksel konfor koşullarının değerlendirilmesi ve öğrenci memnuniyeti açısından sorgulanması

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 62, 157 - 187, 01.04.2021

Muhammed Sefa Adın , Şensin Yağmur

Öz

Yükseköğretim kurumlarında verilen eğitimin daha nitelikli olabilmesi için ortamda sunulan şartların fiziksel konfor koşullarına ve öğrenme-öğretme faaliyetlerine uygun olması gerekmektedir. Bir mekânın kullanıcılarının ihtiyaçlarını karşılayabilecek şekilde tasarlanması, mekânsal organizasyonu, donatı elemanlarının özellikleri ve fiziksel konfor koşulları gibi farklı özellikleri içerisinde barındırmaktadır. Bilimsel çalışmalara bakıldığında, kullanıcıların içinde bulunmuş olduğu ortam koşullarına göre davranışlarının etkilendiği gözlemlenmiştir. Bu nedenle, dersliklerin ders içeriğine uygun olarak hem öğrencinin hem de öğretim görevlisinin ihtiyaçlarını karşılayabilecek şekilde fiziksel konfor koşulları ve alt parametreleri dikkate alınarak tasarlanması gerekmektedir. Fiziksel konfor koşulları, görsel, işitsel, ısısal ve hijyenik konfor olmak üzere dört ana parametreyi kapsamaktadır. Bu çalışmada, yükseköğretim kurumları dersliklerinin fiziksel konfor koşulları özellikleri bakımından ihtiyaçlarının belirlenmesi ve örnek bir yükseköğretim kurumu içerisindeki derslikler üzerinden mevcut fiziksel konfor koşullarının karşılanma durumlarının değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda İstanbul Aydın Üniversitesi’nde seçilen iki dersliğin fiziksel konfor koşulları, kullanıcı görüşleri dikkate alınarak incelenmiştir. Çalışmada ilk olarak, yükseköğretim kurumları derslikleriyle ilgili literatür analizi yapılıp, derslikler fiziksel konfor koşullarının; görsel, işitsel, ısısal, hijyenik konfor, konu başlıkları altında ele alınmıştır. Literatür taramasının ardından bu parametrelerin nitel olarak desteklenmesi amacıyla kullanıcılar ile anket çalışmaları yapılıp sonuçlarına bağlı olarak mevcut şartlar değerlendirilerek tespit edilen sorunlar için çözüm önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Fiziksel konfor koşulları, Yükseköğretim kurumları, derslik, kullanıcı memnuniyeti

Evaluation of physical comfort conditions in classrooms of higher education ınstitutions and questioning in terms of student satisfaction

Öz

In order for the education given in higher education institutions to be more qualified, the conditions offered in the environment should be suitable for physical comfort conditions and learning-teaching activities. Designing a space to meet the needs of its users includes different features such as spatial organization, characteristics of equipment elements and physical comfort conditions. When scientific studies are investigated in detail, it has been observed that the behavior of users is affected according to the environmental conditions they are in. Therefore, classrooms should be designed in accordance with the course content in order to meet the needs of both the student and the lecturer, taking into account the physical comfort conditions and sub-parameters. Physical comfort conditions cover four main parameters: visual, auditory, thermal and hygienic comfort. In this study, it is aimed to determine the needs of the classrooms of higher education institutions in terms of physical comfort conditions and to evaluate the situation of meeting the existing physical comfort conditions through the classrooms in a sample higher education institution. In this context, the physical comfort conditions of the two selected classrooms at Istanbul Aydın University were investigated by taking into account the user opinions. First of all, in this study, literature analysis related to the classrooms of higher education institutions was made and the physical comfort conditions of the classrooms; visual, auditory, thermal, hygienic comforts are discussed under the headings. After the literature review, in order to support these parameters qualitatively, surveys were conducted with the users, and solutions were offered for the identified problems by evaluating the current conditions depending on the results.

Anahtar Kelimeler

Physical comfort conditions, higher education institutions, classroom, user satisfaction

Kaynakça

• Altuncu, D., (2016). Fiziksel Çevre Faktörlerinin İç Mimarlık Dersliklerinde İç Mekân Çevre Kalitesine Etkileri. Mimar Sinan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
• ASHRAE 55, (2013). Thermal Environmental Conditions for Human Occupancy. Amerikan Isıtma, Soğutma ve Havalandırma Mühendisleri Derneği Standartları, ABD.
• ASHRAE 62, (2013). Ventilation for Acceptable Indoor Air Quality. Amerikan Isıtma, Soğutma ve Havalandırma Mühendisleri Derneği Standartları, ABD.
• Aydın, D., Mıhlayanlar, E., (2017). Yüksek Konut Yapılarında İç Ortam Kalitesinin İncelenmesi. MEGARON. 12(2), 213–227.
• Balanlı, A., Öztürk, A., (2005). Lejyonellosis’in Yapı Biyolojisi Açısından İrdelenmesi. Mimarlık Dekorasyon Dergisi, 138, 20-22.
• Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, (2015). Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ankara.
• Draft prEN 12464-1, (2019). Işık ve Işıklandırma - İş Mahallerinin Aydınlatılması - Bölüm 1: Kapalı Alandaki İş Mahalleri, Avrupa Standartları Taslağı, İngiltere.
• Duyan F., Ünver R., (2016). A Research on the Effect of Classroom Wall Colours on Student’s Attention. A|Z ITU Journal of the Faculty of Archıtecture, 13(2), 73-78.
• Ekinci C.E., Işıksolu, Y., Demirci, H., Ozan, S.S., İşçi, N., Aydın, K., (2005). Yapı Biyolojisi, Bölüm I: Yapı Biyolojisi ve Fiziği, DPT Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı (Ulusal Ajans) TR/04/F/PL3-008 no’lu ve Yapı Biyolojisi konu başlıklı projesi, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları.
• Erlalelitepe, İ. Aral, D., Kazanasmaz, T., (2011). Eğitim Yapılarının Doğal Aydınlatma Performansı Açısından İncelenmesi. MEGARON. 6(1), 39-51.
• Habıbı, S., (2012). A Study on the Investigation of the Energy Efficient Building Envelope In Terms Of Heat, Light and Sound. İstanbul Technical University, Graduate School Science Engineering and Technology, M.Sc. Thesis, Istanbul.
• İsmailoğlu, S., Zorlu T., (2018). İlk Kademe Eğitim Yapıları Dersliklerinde Fiziksel Konfor: Rize İli. Dicle Üniversitesi I. Mimarlık Sempozyumu Bildiri Kitabı, 321-346, Diyarbakır.
• Karabiber, Z., Yüğrük N., Erdem Aknesil, A., (1993). Eğitim Yapılarında Gürültü Sorunları ve Etkileri. 21. Yüzyılda Doğru eğitim Yapıları Sempozyumu, 243- 252, İstanbul.
• Karaman, Ö. Y., Üçkaya, N. B., (2015). Eğitim Mekânlarında Akustik Konfor: Dokuz Eylül Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Örneği. MEGARON, 10(4), 503-521.
• Küçükoğlu, A., Özerbaş, M. A., (2010). Eğitim Ergonomisi ve Sınıf İçi Fiziksel Değişkenlerin Organizasyonu. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 121-134.
• Mıhlayanlar, E., Kartal S., Yılmaz Erten Ş., (2017). Yükseköğretim Yapılarında Isıl Konfor Şartlarının Araştırılması: Mimarlık Fakültesi Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 21(3), 917-927.
• Roy, K. P., (2011). Acoustics Codes, Standards, and Design Guidelines: A Primer Track. Codes and Standards in the HVAC&R Industry. ASHRAE Winter Conference, 2nd February, Georgia, ABD.
• Şenkal Sezer F., (2015). Kullanıcı Memnuniyetinin Konfor Koşulları Açısından Değerlendirilmesi: Bir Eğitim Binası Örneği. Trakya University Journal of Engineering Sciences, 16(1), 11-19.
• TMMOB (Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği ). (2015). Okullarda İç Çevre Kalitesi Rehberi. TMMOB Makine Mühendisleri Odası İzmir Şubesi, İzmir.
• Yüksek İ., Mıhlayanlar, E., Tıkansak, T. E., (2015). Konut Kullanıcılarının İç Ortam Konfor Koşullarından Memnuniyetlerinin Tespitine Yönelik Bir Çalışma. 12. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi Bildiriler Kitabı, 2141-2149, İzmir.