Israrın Psikolojik Anatomisi: Yargıtay İçtihatları Işığında TCK Madde 123'ün Sübjektif Unsurları

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 2, 221 - 241, 30.09.2025

Nedim Havle

Öz

Bu çalışma, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 123. maddesinde düzenlenen "Kişilerin Huzur ve Sükûnunu Bozma" suçunun, Yargıtay Ceza Genel Kurulu (YCGK) içtihatları aracılığıyla nasıl yorumlandığını psiko-hukuksal bir perspektifle analiz etmektedir. Modern ceza hukukunun bireyin manevi bütünlüğünü koruma misyonu çerçevesinde, bu suç tipinin kanuni tanımında yer alan "sırf... maksadıyla" ve "ısrar" gibi sübjektif unsurların tespiti, uygulamada önemli zorluklar doğurmaktadır. Bu zorlukların üst içtihat mercii tarafından nasıl aşıldığını ortaya koymayı amaçlayan araştırma, nitel araştırma desenlerinden doküman incelemesi yöntemiyle kurgulanmıştır. Bu kapsamda, YCGK’nin konuya ilişkin yayımlanmış 7 adet emsal niteliğindeki kararı, sistematik içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırma bulguları, YCGK'nin kanundaki soyut kavramları somutlaştırmak üzere bir dizi objektif ve davranışsal gösterge geliştirdiğini ortaya koymuştur. "Israr" unsurunun, yalnızca niceliksel bir tekrardan ibaret görülmediği, aynı amaca yönelik farklı nitelikteki eylemlerden oluşan bir "davranış zinciri" olarak da yorumlandığı saptanmıştır. "Sırf huzur ve sükûnu bozma maksadı" şeklindeki özel kastın tespitinde ise en belirleyici kriterin "tek taraflılık" olduğu; taraflar arasında başlayan bir "karşılıklı iletişimin" bu özel kastı ortadan kaldıran neredeyse kesin bir karine olarak kabul edildiği anlaşılmıştır. Ayrıca, kararlar TCK 123'ün, cinsel taciz gibi daha özel bir kastın ispatlanamadığı durumlarda devreye giren "tali" nitelikte bir suç olduğunu teyit etmiştir. Çalışma, suçun yarattığı manevi zararın yargı tarafından tanınmasına rağmen, ceza muhakemesi kurumlarının bu zararı onarmadaki yetersizliğine de işaret etmektedir. Netice itibarıyla, Yargıtay'ın hukuki öngörülebilirlik ile bireyin psikolojik huzurunu koruma arasında hassas bir denge kurduğu, ancak mağdur psikolojisinin karmaşıklığının ve onarıcı adalet mekanizmalarının daha fazla dikkate alınması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kişilerin Huzur ve Sükûnunu Bozma , TCK 123 , Yargıtay İçtihadı , Özel Kast , Israrlı Takip (Stalking)

The Psychological Anatomy of Persistence: Analyzing the Subjective Elements of TPC Article 123 Through Turkish Court of Cassation Precedents

Öz

This study analyzes the interpretation of the offense of "Disturbing the Peace and Tranquility of Persons," stipulated in Article 123 of the Turkish Penal Code (No. 5237), through the jurisprudence of the General Assembly of the Criminal Chambers of the Court of Cassation (YCGK) from a psycho-legal perspective. Within the framework of modern criminal law's mission to protect an individual's psychological integrity, the determination of subjective elements embedded in the statutory definition of this offense, such as "with the sole intention of" (dolus specialis) and "insistence," poses significant challenges in practice. Aiming to elucidate how these challenges are overcome by the highest appellate court, the research was designed using a qualitative document analysis method. Within this scope, seven precedent-setting decisions of the YCGK on the subject were subjected to systematic content analysis. The research findings reveal that the YCGK has developed a set of objective and behavioral indicators to operationalize the abstract concepts within the statute. It was determined that the element of "insistence" is not merely viewed as quantitative repetition but is also interpreted as a "chain of conduct" comprising different types of acts aimed at the same purpose. In determining the special intent of "acting with the sole purpose of disturbing peace and tranquility," the most decisive criterion was found to be "unilateralism." It was understood that "mutual communication" between the parties is considered an almost conclusive presumption that negates this special intent. Furthermore, the decisions have confirmed that Article 123 constitutes a "subsidiary" offense, which applies when a more specific intent, such as that required for sexual harassment, cannot be proven. The study also highlights the inadequacy of criminal procedure institutions in repairing the psychological harm created by the offense, despite its judicial recognition. In conclusion, the study argues that the Court of Cassation strikes a delicate balance between legal predictability and the protection of psychological tranquility, yet greater consideration must be given to the complexities of victim psychology and restorative justice mechanisms.

Anahtar Kelimeler

Disturbing the Peace and Tranquility of Persons , TPC Art. 123 , Jurisprudence of the Court of Cassation , Specific Intent (Dolus Specialis) , Stalking

Kaynakça

• Alkan, Ö. (2024). Onarıcı adalet teorisine genel bir bakış. Genç Akademisyenler Birliği Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2) , 176–192. https://doi.org/10.5281/zenodo. 14582412 Artuk, M. E., Gökcen, A., ve Yenidünya, A. C. (2014). Türk Ceza Kanunu Şerhi (2 . Baskı). Adalet Yayınları.
• Baisla, D. K. (2016). Secondary victimization under the criminal justice system. Journal of Legal Studies and Research, 2(3) . https://thelawbrigade.com/wp-content/ uploads/2019/05/Dheerendra-Kumar.pdf
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2) , 27–40. https://doi.org/10.3316/QRJ 0902027
• Çakmaz, E. (2025). Hukuk devleti çerçevesinde hukuki güvenlik ilkesi: Anayasa Mahkemesi kararları üzerine bir inceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 15(1) , 1–57. https://doi.org/10.52273/sduhfd. 1637729
• Çubukçu, B. S. (2019). Türk ceza hukuku’nda görünüşte içtima. Terazi Hukuk Dergisi, 14(154), 1181–1190.
• Demirkale, S., Öztürk, L., ve Gün, E. (2022). Türk ceza hukuku doktrininde suçun unsurları. Legal Hukuk Dergisi, 20(235), 2567–2582.
• Hakeri, H., ve Tekin, D. (2023). Tartışmalı sorularla Türk ceza hukuku özel hükümler (3. Baskı). Adalet Yayınları.
• Judicial economy. (2025, 28 Mayıs). Wikipedia. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/Judicial_economy
• Kadın ve Demokrasi Derneği. (2024, 13 Şubat). Israrlı takip nedir?. KADEM. https:// kadem.org.tr/israrli-takip-nedir/
• Kocasakal, Ü. (2015). Kişilerin huzur ve sükûnunu bozma suçu (TCK m. 123). Ankara Barosu Dergisi, (2), 111–146.
• Miller, L. (2012). Stalking: Patterns, motives, and intervention strategies. Aggression and Violent Behavior, 17(6) , 495–506. https://doi.org/10.1016/j.avb. 2012.07.001
• Moskowitz, G. B., Olcaysoy Okten, I., ve Sackett, A. M. (2021, 29 Eylül). Attributing inferred causes and explanations to behavior. Oxford Research Encyclopedia of Psychology. https://doi.org/10.1093/acrefore/9780190236557.e.317
• O’Sullivan, C., ve Staunton, C. (2023, Şubat). Stalking and harassment: An investigation of experiences in Ireland. Sexual Violence Centre Cork.
• Özbek, V. Ö., Doğan, K., ve Bacaksız, P. (2022). Türk ceza hukuku genel hükümler (13. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Palinkas, L. A., Horwitz, S. M., Green, C. A., Wisdom, J. P., Duan, N., ve Hoagwood, K. (2015). Purposeful sampling for qualitative data collection and analysis in mixed method implementation research. Administration and Policy in Mental Health, 42(5), 533–544 . https://doi.org/10.1007/s10488-013-0528-y
• Sözüer, A. (2015). Ceza hukuku uygulama rehberine giriş ve pratik çalışma notu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza Hukuku ve Kriminoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi.
• Spitzberg, B. H., ve Cupach, W. R. (2007). The state of the art of stalking: Taking stock of the emerging literature. Aggression and Violent Behavior, 12(1), 64–86. https://doi.org/10.1016/j.avb.2006.05.001
• Storey, J. E., Pina, A., ve Williams, C. S. (2023). The impact of stalking and its predictors: Characterizing the needs of stalking victims. Journal of Interpersonal Violence, 38(21- 22) , 11569–11594. https://doi.org/ 10.1177/08862605231185303
• Taguchi, N., ve Kadar, D. Z. (2023). Pragmatics: An overview. In C. A. Chapelle (Ed.), The encyclopedia of applied linguistics (2nd ed.). Wiley-Blackwell.
• Tezcan, D., Erdem, M. R., ve Önok, R. M. (2024). Teorik ve pratik ceza özel hukuku (22. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Tulay, M. E. (2021). Hükmün açıklanmasının geri bırakılması: Yasal şartların yerindeliği ve kararın hukuki etkileri üzerine bir değerlendirme. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 25(4) , 321–368.
• Türk Ceza Kanunu (Kanun No. 5237). (2004). T.C. Resmî Gazete, 25611, 12 Ekim 2004.
• Walker, P. (2013). Complex PTSD: From surviving to thriving: A guide and map for recovering from childhood trauma. CreateSpace Independent Publishing Platform.
• Wex Definitions Team. (2022, Haziran). Bright-line rule. Legal Information Institute. https://www.law.cornell.edu/wex/bright-line_rule
• Yumak, S. (2021). Ceza hukuku bilimleri kavramına genel bir bakış. Inonu University Law Review – InULR, 12(1) , 394–411.