SOSYAL POLİTİKA ARACI OLARAK VAKIFLAR VE İSTİHDAM ETKİSİ

Yıl 2017, Sayı: 63, 396 - 417, 31.10.2017

Hüseyin Arslan

Öz

Sosyal politika aracı olarak vakıfların istihdam etkisi’nin araştırıldığı bu nitel çalışmada tarihî ve güncel veriler ele alındı.Hayır işleme faaliyetleri yanında genel ekonomiye ve toplumsal refaha iş imkânları açarak ve istihdam oluşturarak katkısı var mı? Nasıl ve ne düzeyde olduğunun açığa çıkarılması amaçlandı. Aynı zamanda daha etkin ve verimli kullanılması hususuna dikkat çekilmek istendi. İkincil kaynaklara dayalı bu çalışmada girişten sonra amaç, yöntem, kavramsal çerçeve, bulgular, sonuç ve değerlendirme ve kaynaklar yer aldı.

Girişte konu ile ilgili bilgi verildi. Amaç ve yöntem bilgilerinden sonra kavramsal çerçevede vakıf olayının tarihimizde ve günümüzde yeri ve sosyal politika aracı olarak katkısı ele alındı. Bulgular kısmında Fatih Sultan Mehmet II ve Kanuni Sultan Süleyman vakıflarının istihdam oluşturma yönleri ele alındı. Tarihi süreç içerisinde çeşitli sebeplerle yeniden ve sürekli istihdam oluşturan vakıflar örnek verildi. Devamında günümüzde özel vakıf üniversitelerinin ve genel olarak vakıfların istihdam oluşturma etkileri işlendi. Sonuç ve değerlendirmede istihdam etkisinin direk, dolaylı, sürekli ve zincirleme olduğu vurgulanarak vakıfların işletme yöntemlerinin rasyonellik, verimlilik, kârlılık, sürdürülebilirlik bakımından etkin olması gerekliliğine vurgu yapılırken verimli alanlarda vakıf oluşturulmasının sosyal politika aracı olarak istihdama ve dolaylı olarak pek çok sosyal ve ekonomik soruna çözüm üretebileceği ifade edildi.

Anahtar Kelimeler

Vakıf, İstihdam, İstihdam Etkisi, Sosyal Politika, Sosyal Politika Aracı

Kaynakça

• Akgündüz,A.(1988).İslam Hukukunda ve Osmanlı Tatbikatında Vakıf Müessesi,Ankara, TTK. Alp,S.(2009).Refah Devleti Düşüncesinin Gelişimi ve Bir Liberal Alternatif Olarak üçüncü Sektör. Maliye Dergisi (156), 265-279. Arslan,H.(2001).16.yy Osmanlı Toplumunda Yönetim,Nüfus,İskan,Göç ve Sürgün.İst. Kaknüs. Barkan, O.L. (1970). İstanbul Tahrir Defteri 953/1546 Tarihliİst. İst. Fetih Cemiyeti,İst. Ens. Barkan,Ö.L.(1971).Süleymaniye Cami Ve İmareti Tesislerine Ait Yıllık Bir Muhasebe Bilançosu 993/994 (1985/1586).Vakıflar Dergisi (IX),109-161. Barkan,Ö.L.(1972). Süleymaniye Camii ve İmareti İnşaatı (1550-1557).Ankara.TTK. Başçı,V.(2007). Bir Medeniyet Kurumu Olarak Vakıflar Ve Sosyal Hizmet Kurumları. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 1. Berki,Ş.(1971).Türkiye'de İmparatorluk ve Cumhuriyet Devrinde Vakıf Çeşitleri.Vakıflar Dergisi, 1-12. Buluş, A. (2009). Sivil Toplum Kuruluşlarına Tarihsel Bir Örnek: Osmanlı Vakıfları. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi(16), 24. Canatar,M. (2004).İstanbul Vakıfları Tahrir Defteri (1009/1600) Tarihli.İstanbul. Defne,S.(ty). Medeniyetin Anası Olarak Vakıf. Genç Hukukçular Hukuk Okumaları,153. Dereci, S.,Ersen,T. B. (2017). Monitoring Matrix on Enabling Environment for Civil Society Development -TURKEY Country Report- “The Civil Society Environment in Turkey 2016 Report”. İstanbul: TUSEV Publications, May 2017. Doğan,M.(2006).Vakıf Medeniyetimize Sosyal Siyaset Ve Sosyoloji Açısından Bir Yaklaşım. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Konferansları,9-28. Dura, M. Ö.-O. (2010). Sosyal Politika Aracı Olarak Dernek ve Vakıflarda Gıda Bankacılığı. İnsan Hakları Yıllığı, 28, 45-66. Erdoğan.,M.(1968).Osmanlı Devrinde Anadolu Camilerinde Restorasyon Faaliyetleri. Vakıflar Dergisi (VII), 149-205. Ergin,O.Nuri. (1945).Fatih İmareti Vakfiyesi.İstanbul.İstanbul Belediyesi. Erguvan,D.(2013).Vakıf Üniversitelerinin Türkiye Yükseköğretim Sistemi Üzerindeki Etkilerine Dönük Akademisyen Algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (13(1)), 137-160. Hayek,F.A. (1993). Law, Legislation and Liberty, v.3 The Political Order Of A Free People.London.Routledge. Hayek,F.A.(1997).Hukuk, Yasama ve Özgürlük: Özgür Bir Toplumun Siyasal Düzeni. (M. Öz, Çev.) İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları. Hilmi,Ö.(1977).İthal Ül- Ahlâf Fî Ahkâmi'l Evkâf. Ankara: Vakıflar Genel Müdürlüğü. Işık,H.(2009).Bir Kamu Hizmeti Birimi Olarak Vakıfların Osmanlı Toplum. Akademik Bakış (16), 2. Kazıcı, Z.(1985).İslâmi ve Soyal Açıdan Vakıflar1985İstanbul.Marifet Yay. Kazıcı,Z.(2004).Osmanlı Vakıf Medeniyeti. İstanbul: Bilge Yayınları. Koçak.O. Ve diğerleri (2017).Belediyelerde Sosyal Politika Uygulamaları Ve Pendik Belediyesi Örneği. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi-International Journal of Society Researches 712120-144. Kovancı,O.(2007).The Third Sector and the Changing Welfare State. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi , 61 (2), 162-163. Kozak,İ.Erol.(1985).Bir Sosyal Siyaset Müessesesi Olarak Vakıf.İstanbul.Akabe Yay. Özaydın,M.M.(2003).Vakıfların Sosyal Politika İşlevleri Ve Günümüzde Artan Önemi. Kamu-İs , 7 (2/2003), 24. Öztürk,H.(2016).Fatih Mehmet Iı Vakfiyeleri Üzerine Bir Değerlendirme. Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Tıp Tarihi ve Etik Dergisi,(Cilt 1,Sayı:1 (2016). Tuna, O. -Y.Nevzat (1994). Sosyal Siyaset. İstanbul: Filiz Kitabevi. Vakıflar Umum Müdürlüğü (1938).Fatih Mehmet II Vakfiyyeleri.Ankara. Zaim,S.(2012).Vakıflarımızın İktisadi ve Sosyal Açıdan Değerlendirilmesi. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 1-18. İNTERNET KAYNAKLARI Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı.(2017, 03 29).http://www.uis.gov.tr/. 03 29, 2017 tarihinde Ulusal İstihdam Stratejisi: http://www.uis.gov.tr/ adresinden alındı EkonomisT/Makale. (tarih yok). 03 17, 2017 tarihinde Üçüncü Sektör: http://nefhamakale.blogspot.com.tr/2006/02/nc-sektr.html adresinden alındı Fatih Sultan Mehmet Vakfı Üniversitesi.(2016, 05 29).Fatih Sultan Mehmet Vakfı Üniversitesi: http://www.fatihsultan.edu.tr/Kurucu-Vakiflar adresinden alınmıştır İslamiyet, S.(2017, Nisan 23).Öldükten sonra amel defterleri kapanmayan üç kimse kimlerdir? Nisan 23, 2017 tarihinde Sorularla İslamiyet: https://sorularlaislamiyet.com/oldukten-sonra-amel-defterleri-kapanmayan-uc-kimse-kimlerdir adresinden alındı. Salamon M Lester,H.K.(1996).Social Origins Of Civil Society: Explaining The Nonprofit Sector Cross-Nationally. Working Papers of the The Johns Hopkins Comparative Nonprofit Sector Project . Baltimore, Maryland, Baltimore, Maryland, USA: The Johns Hopkins University Institute for Policy Studies. 04 05, 2017 tarihinde http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.197.9547&rep=rep1&type=pdf adresinden alındı. Tarih Çevirme Kılavuzu.(tarih yok).05 29, 2017 tarihinde Tarih Çevirme Kılavuzu: http://www.ttk.gov.tr/genel/tarih-cevirme-kilavuzu/ adresinden alındı. Türkiye Cumhuriyeti Kamuda Stratejik Yönetim. (tarih yok). 10 29, 2016 tarihinde http://www.sp.gov.tr/upload/xSPTemelBelge/files/OodjE+Ulusal_Istihdam_Stratejisi.pdf adresinden alındı. Upsall,D.(tarih yok).Spain – A Country of Growth, Opportunity and Challenges for the Third Sector.04 19, 2017 tarihinde http://www.darylupsall.com/wp-content/uploads/2014/03/Introducing_the_spanish_third_sector2.pdf: http://www.darylupsall.com/wp-content/uploads/2014/03/Introducing_the_spanish_third_sector2.pdf adresinden alındı. Vakıflar Genel Müdürlüğü.(2017,221).221,2017 tarihinde http://www.vgm.gov.tr/sayfa.aspx?Id=3 adresinden alındı. Vakıflar Genel Müdürlüğü.(2017, 04 23). 04 23, 2017 tarihinde T.C Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü : http://www.vgm.gov.tr/db/dosyalar/webicerik205.pdf adresinden alındı. Vakıflar Genel Müdürlüğü. (tarih yok). 05 29, 2016 tarihinde http://www.vgm.gov.tr/sayfahtml.aspx?Id=1 adresinden alındı. Vakıflar Genel Müdürlüğü.(tarih yok).04 23, 2017 tarihinde Vakıflar Genel Müdürlüğü: http://www.vgm.gov.tr/db/dosyalar/webicerik195.pdf adresinden alındı. Vakıflar Genel Müdürlüğü.(tarih yok).04 23, 2017 tarihinde Vakıflar Genel Müdürlüğü: http://www.vgm.gov.tr/db/dosyalar/webicerik276.pdf adresinden alındı. Vakıflar Genel Müdürlüğü.(tarih yok).04 23, 2017 tarihinde Vakıflar Genel Müdürlüğü: http://www.vgm.gov.tr/db/dosyalar/webicerik205.pdf adresinden alındı. Vakıflar Genel Müdürlüğü.(tarih yok).04 23, 2017 tarihinde Vakıflar Genel Müdürlüğü:http://www.vgm.gov.tr/db/dosyalar/webicerik264.pdf adresinden alındı. Vakıflar Genel Müdürlüğü.(tarih yok).04 23, 2017 tarihinde Vakıflar Genel Müdürlüğü: http://www.vgm.gov.tr/db/dosyalar/webicerik260.pdf adresinden alındı. https://istatistik.yok.gov.tr/yuksekogretimIstatistikleri/2016/2016_T2.pdf. (tarih yok). 04 23, 2017 tarihinde YÖK: https://istatistik.yok.gov.tr/yuksekogretimIstatistikleri/2016/2016_T2.pdf adresinden alındı. YÖK istatistikleri.(tarih yok).06 23, 2017 tarihinde YÖK istatistikleri: https://istatistik.yok.gov.tr/ adresinden alındı. https://istatistik.yok.gov.tr/yuksekogretimIstatistikleri/2016/2016_T2.pdf adresinden alındı. https://istatistik.yok.gov.tr/yuksekogretimIstatistikleri/2016/2016_T1.pdf adresinden alındı. https://istatistik.yok.gov.tr/yuksekogretimIstatistikleri/2017/2017_T2.pdf adresinden 23.07.2017 tarihinde alındı.