LİSE ÖĞRENCILERININ İNTERNET BAĞIMLILIK DÜZEYLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Sayı: 66, 145 - 163, 15.05.2018

Önder Can Cüneyt Demir Ramazan Yirci

Öz

Bu araştırmanın amacı, lise 9. ve 10.sınıflarda öğrenim gören öğrencilerin internet bağımlılık düzeylerinin belirlenerek farklı değişkenler açısından incelenmesidir. Bu amaç kapsamında öğrencilerin internet bağımlılık düzeyleri ile cinsiyet, öğrenim gördüğü program türü, sınıfı, internetin hangi amaçlarla kullanıldığı, şahsi bilgisayara sahip olma, akıllı telefona sahip olma, ailenin internet kullanımına müdahale durumu, internet kullanma süresinin kontrolü, boş zamanların nasıl değerlendirildiği, haftalık spor faaliyeti, internet bağlantısına sahip olma durumu gibi değişkenler arasında anlamlı bir fark olup olmadığı incelenmiştir. Araştırma, tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Çalışma Kahramanmaraş İli Onikişubat İlçesindeki Mesleki Tenik ve Anadolu Liselerinde eğitim gören 961 gönüllü öğrenciye uygulanmıştır. Araştırmada veri toplama “Kişisel Bilgi Formu” ve “İnternet Bağımlılık Ölçeği” kullanılmıştır. Bu araştırma için ölçeğin Cronbach Alpha kat sayısı .90 olarak hesaplanmış ve oldukça güvenilir olduğu kabul edilmiştir. SPSS 22.0 istatistik paket programıyla analiz edilmiştir. Verilerin normal dağılım sergilediği görülmüş ve parametrik analizler uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda internet bağımlılığı oranı % 1.6 olarak değerlendirilmiş olup, olası bağımlı risk altında olanların oranı ise %37.6 olarak tespit edilmiştir. Katılımcıların yarıdan fazlası ise herhangi bir internet bağımlılığı semptomu göstermemiştir. Öğrencilerin internet bağımlılığı düzeyinin aile müdahalesi, internet kullanım amacı, boş zamanları değerlendirme, akıllı telefon kullanım değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Araştırma sonuçlarına göre, katılımcılardan olası bağımlı olan risk altındaki kullanıcıların oranının yüksek olduğu ve öğrencilerin internet kullanımlarına yönelik bilinçli bir ebeveyn kontrolünün olmadığı anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İnternet, Bağımlılık, İnternet Bağımlılığı

Kaynakça

• Akel, K. (2016). Çocuğumu internette kaybettim. İstanbul: AZ Kitap Yayıncılık. Ayas, T. ve Horzum, M.B. (2013). İlköğretim öğrencilerinin internet bağımlılığı ve aile internet tutumu. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (39), 46-57. Başbakanlık, (2008). İnternet kullanımı ve aile araştırması. Ankara, http://ailetoplum.aile.gov.tr/data/54292ce0369dc32358ee2a46/internet%20ve%20aile.pdf, Erişim Tarihi: 04.05.2017. Bayraktar, F. (2001). İnternet kullanımının ergen gelişimindeki rolü, Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. BTK, (2015). İnternetin bilinçli kullanımı ve teknoloji bağımlılığı çalıştayı raporu. İstanbul. www.guvenliweb.org.tr/dosya/MUUMu.pdf/indir, Erişim Tarihi: 04.05.2017. DDK, (2014). Madde ve diğer bağımlılıklar araştırma ve inceleme raporu. http://www.tccb.gov.tr/ddk/20140130-2014-02.PDF, Erişim Tarihi: 17.05.2017. Dinç, M. (2016). İnternet bağımlılığı. İstanbul: Türkiye Yeşilay Cemiyeti. Dinç, M. (2015). Teknoloji bağımlılığı ve gençlik. Gençlik Araştırmaları Dergisi,3,31-65. Eftekin, P. (2015). Ergenlik dönemindeki öğrencilerin internet bağımlılığı ve anne baba tutumlari arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans, Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri. Ekici, A. (2002). Aziz Antonius’un baştan çıkarılması: bir kötü alışkanlık olarak internet. Cogito Dergisi, 30,227-235. İnan, A. (2010). İlköğretim II. kademede ve ortaöğretim öğrencilerinde internet bağımlılığı, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. İşleyen, F. (2013). Lise öğrencilerinin internet bağımlılığı düzeylerinin kişisel ve ailesel faktörlerle ilişkisinin incelenmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. Karasar, N. (1994). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd. Ögel, K. (2014). İnternet bağımlılığı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Sağlık Bakanlığı, (2017). https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/maddebagimliligi.pdf, 01.06.2017 tarihinde erişildi. Şahin, N. (2014). Ergenlik problemleri ve başetme yöntemleri ile internet bağımlılığı arasındaki ilişki, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Haliç Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Sulak, Ş. (2015). Eğitim fakültesi öğrencilerinin internet bağımlılık düzeylerinin incelenmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş. Taçyıldız, Ö. (2010). Lise öğrencilerinin internet bağımlılığı düzeylerinin bazı değişkenlere göre yordanması, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. Tarhan, N. ve Nurmedov S. (2011). Bağımlılık sanal veya gerçek. İstanbul: Timaş Yayınları Tarhan, N. (2015). Toplumda sıfır kuşağı tehlikesi! www.nevzattarhan.com, Erişim Tarihi: 14.05.2017. TDK,(2017).http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.533ebd488c68f958684403, Erişim Tarihi: 10.06.2017. Üçkardeş, E.A. (2010). Mersin Üniversitesi öğrencileri arasında internet bağımlılığının değerlendirilmesi, Uzmanlık tezi, Mersin Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Mersin. Valiz, P. (2016). Spor yapmak gençleri koruyor. https://www.gidahatti.com/ Erişim Tarihi: 11.05.2017. Yücelten, E. (2016). Üniversite öğrencilerinde internet bağımlılığı ve akıllı telefon bağımlılığının bağlanma stilleri ile ilişkisinin incelenmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klinik Psikolojisi Anabilim Dalı, İstanbul. Zorbaz, O. (2013). Lise öğrencilerinin problemli internet kullanımının sosyal kaygı ve akran ilişkileri açısından incelenmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.