TEKSTİL SEKTÖRÜ İÇİN İNSAN SERMAYESİ MODELİ İLE ÜCRET TAHMİNİ: BURSA ÖRNEĞİ

Yıl 2018, Sayı: 67, 97 - 112, 24.09.2018

Mehmet Çınar , Ramazan Öz

Öz

Çalışanların
sektörel ücretlerinin tespitinde etkili olan faktörlerin belirlenmesi amacıyla,
Bursa’da çalışan 2000 kişiye anket uygulanmıştır. Bursa sanayisi içerisinde
tekstil sektörünün payı yaklaşık %15’e karşılık gelmektedir. Dolayısıyla
uygulanan anketin %15’i 300 çalışan tekstil sektörü çalışanıdır. İlk olarak,
cinsiyet ayrımı yapılmadan daha sonra ise kadın ve erkekler için ayrı ayrı
insan sermayesi modeli çerçevesinde ücret modelleri tahmin edilmiştir. Genel
modellerde, kullanılan bağımsız değişkenlerin tamamı ücret üzerinde anlamlı
etkiye sahip olduğu görülmektedir.

Buna
karşın kadın ve erkekler için tahmin edilen modeller karşılaştırıldığında şu
sonuçlara ulaşılmıştır. Hem kadın hem de erkekler için tahmin edilen ücret
modelinde; eğitim yılı, yabancı dil bilgisi ve ehliyetinin olması değişkenleri
istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Farklı olarak erkeklerin ücret
modelinde deneyim, ofis programları kullanım bilgisi ve medeni durum
değişkenleri de çalışan ücreti üzerinde olumlu etkiye sahiptir.

Model
tahmin sonuçları incelendiğinde, tekstil sektöründe erkek çalışanların, kadın
çalışanlara göre ücretlerinin ortalama %10 daha fazla olduğu bulunmuştur. Ayrıca,
ehliyeti olan kadın çalışanların, ehliyeti olmayan kadın çalışanlara göre
yaklaşık %16 daha fazla ücret aldıkları, bu kadın çalışanın yabancı dil
bilgisinin olması durumunda ücretinde ilave %16’lık bir artış daha olduğu
belirlenmiştir. Dolayısıyla tekstil sektöründe yabancı dil bilgisine sahip ve
ehliyeti olan kadınlar işgücüne katılımı için daha fazla ücret talep ettikleri
söylenebilir. Erkek çalışanlar için de, benzer durumların olmasına rağmen,
erkek çalışanlarda yabancı dil bilgisi ücret üzerinde biraz daha önem arz
etmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Ücret, İnsan sermayesi modeli, Tekstil sektörü, Bursa

Kaynakça

• Akgül, T. ve Etci, H. (2017). İstihdam Olasılığını Belirleyen Faktörlerin Etkisi Kadın ve Erkeklerde Aynı Mı? 2004 Ve 2013 Hanehalkı İşgücü Anketleri Üzerinden Bir Analiz. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6(1): 116-132. Aminu A. (2011). Government Wage Review Policy and Public-Private Sector Wage Differential in Nigeria. African Economic Research Consortium Research Paper 223, Nairobi, ISBN: 9966-778-95-0, Regal Press (K) Ltd, P.O. Box 46166 - GPO Nairobi 00100: Kenya, 1-42. Becker G. S. (1964). Human Capital: A Theoretical and Empirical Analysis, with Special Reference to Education. Chicago, University of Chicago Press. Cam, E. (2003). Türk İstihdam Politikasında Çalışan Kadınlar ve Uygulanan Politikalar 2: İstihdam Politikaları. Çelik İş Sendikası Aylık Yayın Organı, 3(13): 1-8. Casero P. A. & Seshan G. (2006). Public-Private Sector Wage Differentials and Returns to Education in Djibouti. The World Bank, Working Paper, WPS3923, ISSN: 1813-9450, 1- 18. Çelik, O. ve Selim, S. (2013). “Temel İnsan Sermayesi Modeli: Türkiye Örneği”, EY International Congress on Economics I: Europe and Global Economic Rebalancing, October 24-25, 2013, Ankara. Danh N. & Long H. (2006). Public-Private Sector Wage Differentials for Males and Females in Vietnam. Munich Personal Repec Archive (MPRA), Paper No.6738, 1-25 Dustmann C. & Soest A. V. (1997). Wage Structures in the Private and Public Sectors in West Germany. Fiscal Studies, 18(3), 225-247. Göksu, N. ve Öz, B. (2008). Etkin Ücret Yönetiminin İşletmeye Sağlayacağı Yararlar Konusunda İşgören Algılamaları: Bir Alan Çalışması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20): 419-436. Gül, H. (2009). Ücret, Kariyer, İş Tatmini Ve Performans Arasındaki İlişkiler: Karaman Valiliğinde Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (21):223-238 Gürler, Ö. ve Üçdoruk, Ş. (2007). Türkiye’de Cinsiyete Göre Gelir Farklılığının Ayrıştırma Yöntemiyle Uygulanması. Journal of Yasar University, 2(6):571-589. Hyder A. (2006). Public-Private Wage Differentials, Preference for Public Sector Jobs and Unemployment Duration in Pakistan”, 1-20. Jovanovic B. & Lokshin M. M. (2004). Wage Differentials between the State and Private Sectors in Moscow. Review of Icome and Wealth, 50(1), 107-123. Onuk, P. (2017). Ücret Eşitsizliği ve Ücretin Sosyoekonomik Belirleyenleri: İstanbul Örneği. Çalışma ve Toplum, 2(53): 703-719. San S. (2011). Türkiye’de Ücret Farklılıkları ve Ücret Ayrışması, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Ana Bilim Dalı Doktora Programı, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul. San S. (2012). Türkiye'de Firma Büyüklüğü Ve Ücret Farklılıkları İlişkisinin Analizi. Çalışma ve Toplum, (35):217-231. Törüner M. ve Lordoğlu, K. (1991). Çalışma Ekonomisi, Beta Basım Yayın Dağıtım A.Ş., İstanbul. www.surveysystem.com. www.tuik.gov.tr. Yamak, R., Z. Abidoğlu, ve N. Mert, (2012). Türkiye’de İşgücüne Katılımı Belirleyen Faktörler: Mikro Ekonomik Analiz, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2): 41-58. Yamane, T. (1973), Statistics an Introductory Analysis, New York: Harper International.