FARABİ’NİN SİYASET FELSEFESİ ÜZERİNDEN CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİ

Yıl 2019, Sayı: 71, 1 - 12, 19.03.2019

Günay Yıldız

Öz

Farabi, 9. ve 10. yüzyıllarda yaşamış İslam dünyası kökenli bir Türk filozofudur. Farabi’nin siyaset felsefesi üzerinden yaptığı değerlendirmeler dikkate alındığında bugünün devlet başkanlığı modeline ait görüşleri öne çıkarılabilir.

Bu anlamda, Farabi’nin devlet başkanlığı modeli algısının, ülkemizde uygulanacak Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine benzer yönler barındırmakta olduğu görülmektedir. Ayrılan noktaların ise Başkan’dan ve sistemden değil, aristokrasi-demokrasi yönetim modeli tercihinden kaynaklandığı söylenebilir. Farabi aristokrasiyi iyi yönetim modeli olarak öne çıkarmıştır. Oysa Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile demokratik unsurlar ve ideal temsili demokrasi öne çıkarılmaya çalışılmaktadır.

Bu itibarla, çalışmada Farabi’nin siyaset felsefesi, düşünürün devlet başkanlığı modeline ilişkin görüşleri çerçevesinde ele alınmıştır. Buradan hareketle, Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi adı altında ülkemizde uygulama bulan devlet başkanlığı modeli incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda, Başkanlık Makamının, kabine üyelerinin, bürokratların, bürokrasinin ve kamu personelinin yeni yapıda kurumsal kimliği nasıl kazanabileceği tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Farabi, Siyaset, Siyaset Felsefesi, Devlet Başkanlığı Modeli, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi

THE PRESIDENTIAL GOVERNMENT SYSTEM ON FARABI’S POLITICAL PHILOSOPHY

Öz

Farabi is a Turkish philosopher who lived in the 9th and 10th centuries and is of Islamic origin. Considering Farabi's evaluations of political philosophy, the opinions on the presidential model of today can be emphasized.

In this sense, Farabi's perception of the presidential model seems to be similar to the presidential government system that will be implemented in our country. It can be said that the different points are not from the President and the system but from the preference of the aristocracy-democracy management model. Farabi put forward the aristocracy as a model of good governance. However, with the Presidential government system, democratic elements and ideally democracy are being emphasized.

In this respect, in the study, Farabi's political philosophy was explained by his view on the presidential model was considered. Also, the model of the presidential system, which is practiced in our country under the name of the Presidential government system, was examined. As a result of the study, it is discussed how the Presidential Office, members of the cabinet, bureaucrats, bureaucracy and public personnel can gain corporate identity in the new structure.

Anahtar Kelimeler

Farabi, Policy, Political Philosophy, The Presidential Model, Presidential Government System

Kaynakça

• Arslan, A. (1999). Felsefeye Giriş. Dördüncü Baskı. Ankara: Vadi Yayınları: 116. Demirel, D. (2014). Farabi’nin İdeal Devleti: Erdemli Şehir. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi. Cilt:7, Sayı:1, s.358-369. Erdoğan, M. (1990). Farabi’nin Siyaset Felsefesi Üstüne. Türkiye Günlüğü. N.11 (Yaz), s.72-80. Göze, A. (2000). Siyasal Düşünceler ve Yönetimler. İstanbul: Beta Basım A.Ş. Yayın No:515. Kapani, M. (2000). Politika Bilimine Giriş. Onikinci Basım. Ankara: Bilgi Yayınevi: 46/2. Korkut, Ş. (2005). Farabi’nin Siyaset Felsefesinin Temel Problemleri ve Kökenleri. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri (İslam Felsefesi) Ana Bilim Dalı. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara. Yılmaz, M. (2005). Platon ve Farabi’nin Ütopik Devlet Anlayışlarının Karşılaştırılması. Dicle Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Ana Bilim Dalı. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Diyarbakır. İnternet Kaynakları: Bülbül, K. (2017). Küreselleşme Perspektifinden Cumhurbaşkanlığı Modeli: Türkiye ve Bölgesel Dengeler. Cumhurbaşkanlığı Sistemi Ekseninde Yeni Türkiye’nin Siyasi, İdari ve Sosyolojik Kodları Paneli. Türkiye Uluslararası Siyasal ve Stratejik Araştırmalar Merkezi (TUSSAM). http://tussam.org/index.php/etkinlikler/panel/item/107-panel-cumhurbaskanligi-sistemi-ekseninde-yeni-turkiye-nin-siyasi-idari-ve-sosyolojik-kodlari.html, 09.05.2018. Durgun, G.B. (2017). Yürütme Fonksiyonu Bakımından Cumhurbaşkanlığı Sisteminin Analizi. Cumhurbaşkanlığı Sistemi Ekseninde Yeni Türkiye’nin Siyasi, İdari ve Sosyolojik Kodları Paneli. Türkiye Uluslararası Siyasal ve Stratejik Araştırmalar Merkezi (TUSSAM). http://tussam.org/index.php/etkinlikler/panel/item/107-panel-cumhurbaskanligi-sistemi-ekseninde-yeni-turkiye-nin-siyasi-idari-ve-sosyolojik-kodlari.html, 08.05.2018. http://www.star.com.tr/politika/cumhurbaskani-erdogan-deik-genel-kurulunda-konusuyor-haber-1334313/, 03.05.2018. http://www.turkiyegazetesi.com.tr/politika/553302.aspx, 04.05.2018. Uzun, C.D. (2017). Fesih Tartışmaları ve Cumhurbaşkanı’nın TBMM Seçimlerini Yenilemesi. https://www.sabah.com.tr/yazarlar/perspektif/cem-duran-uzun/2017/04/01/fesih-tartismalari-ve-cumhurbaskaninin-tbmm-secimlerini-yenilemesi, 09.05.2018.