ÖZBEK TÜRKLERİNİN MİLLİ GELENEKLERİNE GENEL BAKIŞ

Yıl 2020, Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi [tr], 319 - 341, 31.05.2020

Mehmet Yüce Luiza Khamrabaeva

Öz

Özbekler, en eski Türk boylarının biridir. Türkistan coğrafyasında birçok devletin teşkilinde kurucu unsur olmuşlardır. Bu coğrafyada farklı dönemlerde farklı kültürlerle iletişim içine girmişlerdir. O nedenle çok zengin tarihi bir geçmişe ve kültürel zenginliğe sahiptirler. Müslüman olduktan sonra da Türk kültürünü İslam değerleriyle yoğurarak eşsiz bir medeniyet oluşturmuşlar. Bu zenginliğin farkında olan Özbekler atalarından kalan paha biçilmez kıymette olan bu kültürünü, gelenekler ve örf-adetlerinin önemli bir kısmı günümüz kadar yaşatmayı başarmışlardır. Türk gelenekleri aynı kaynaktan doğdukları için esas itibariyle tüm boylarda benzer bir yapı arz etmektedir. Özbek Kültürünün esasını oluşturan geleneklerinin şekillenmesinde ortak Türk kültürünün yanı sıra, tarihsel süreç ve yaşanan coğrafi durum kendine has özellikleri de etkili olmuştur. Bilindiği üzere doğumdan ölüme kadar insan ömrünün gelişim sürecinde yer alan örf-adet, merasim ve gelenekler hayatın önemli bir parçasıdır. Aynı zamanda milletin sosyo-kültürel yapısını ve inançlarının bir yansımasıdır. Özbek Türklerinin kültürel dokusunu ortaya koyan ata mirası gelenekleri, Özbek Türklerinin kimliğini yansıtmaktadır. Ortak kültürü en iyi şekilde yaşatmaya devam eden Özbek Türkleri atalarından öğrendiği bu milli – manevi mirası göz bebeği gibi korumakta ve gelecek nesillere doğru şekilde aktarma çabası sergilemektedir. .

Anahtar Kelimeler

Özbek Türkü Gelenekleri, Örf Adet, Kültür

Kaynakça

• Arxiv, Uz, Özbek Milli Ananaları arosimları, https://arxiv.uz/uz/documents/slaydlar/milliy-istiqlol-g-oyasi/o-zbek-milliy-an-analari-marosimlari (01.06.2020)
• Giddens, Anthony, Sosyoloji (Yay. Haz: Cemal Güzel.), Ayraç Yayınları, Ankara, 2005, s.22.
• Göçer , Ali, Dil-Kültür İlişkisi ve Etkileşimi Üzerine, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, No.729.
• Gökalp, Ziya, , Türkçülüğün Esasları, Anadolu Üniversitesi Yayınları No:3900, Eskişehir, 2019.
• Ziya Gökalp, Maarif ve Hars, Yeni Mecmua, C: 2, Sayı : 52 - 13 Temmuz 1918, s. 502-503, Yeni Mecmua Yazıları, Ötüken Yayınları, İstanbul , 2019, s.433
• Özbekiston Nomoddiy Madaniy Merosi, 3-soha, Camiyatnın urf-odatları, marosimları va bayramları, http://ich.uz/uz/ich-of-uzbekistan/national-list/domain-3/376-beshik-toy Sattor, Mahmut, Özbek, Udumları, Çolpon naşriyoti, Taşkent, 2007.