DIABETES SELF-CARE MANAGEMENT BY WEB-BASED EDUCATION

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 88 - 91, 27.06.2020

Ceren Dilek Mumcu Bahar Vardar İnkaya

Öz

The education given to the individual in ensuring self-management is very important. However, this cannot be held regularly due to reasons arising from the individual or health services. Successful management of diabetes requires the individual to learn to live with his or her illness, and to prevent the development of acute complications such as life-threatening hypoglycemia and hyperglycemia by providing glycemic control, and to make the individual diet, exercise, treatment and appropriate lifestyle changes. At this point, health institutions and nurses will be effective in improving diabetes control by developing web-based training and raising awareness about the use of these resources. In this way, diabetic individuals are provided to have access to the necessary information and have more control over themselves.

Anahtar Kelimeler

Diabetes mellitus, web-based education, nurse, self-care management

WEB TABANLI EĞİTİM İLE DİYABET ÖZ BAKIM YÖNETİMİ

Öz

Öz yönetimin sağlanmasında bireye verilen eğitim çok önemlidir. Ancak bu eğitim genellikle bireyden ya da sağlık hizmetlerinden kaynaklanan sebeplerle düzenli olarak gerçekleşememektedir. Başarılı bir diyabet yönetimi için bireyin hastalığıyla yaşamayı öğrenmesi, glisemik kontrolün sağlanarak hayatı tehdit edici hipoglisemi, hiperglisemi gibi akut komplikasyonların gelişmesini, uzun vadede kronik komplikasyonların oluşmasının önlenerek bireye özgü diyet, egzersiz, tedavi ve uygun yaşam tarzı değişikliklerinin yapılması gerekir. Bu noktada sağlık kurumları ve hemşireler web tabanlı eğitimleri geliştirerek, bu kaynakların kullanımıyla ilgili de farkındalık yaratarak diyabetin daha iyi kontrol altına alınmasında etkili olacaklardır. Böylelikle diyabetik bireylerin gerekli bilgilere erişimi ve kendileri üzerinde daha fazla kontrole sahip olmaları sağlanmış olur.

Anahtar Kelimeler

diyabetes mellitus, web tabanlı eğitim, hemşirelik, öz bakım yönetimi

Kaynakça

• World Health Organization. Global action plan for the prevention and control of noncommunicable diseases 2013-2020. https://www.who.int/nmh/events/ncd_-action_plan/en/ Erişim Tarihi: 19 Haziran 2019.
• American Diabetes Association, Matthew C, Riddle MD, Bakris G, et al. Standards of Medical Care in Diabetes. 2019;42:13-29/124-139. https://care.diabetesjournals.org/content/diacare/suppl/2018/12/17/42.Supplement_1.DC1/DC_42_S1_2019_UPDATED.pdf. Erişim tarihi: 01 Ekim 2019.
• Çorakçı A, Kaya A, Tuzcu A, ve ark. Türkiye Diyabet Vakfı. TURKDİAB Diyabet Tanı ve Tedavi Rehberi. 2019;9:40-50. https://www.turkdiab.org/admin/PICS/files/Diyabet_Tani_ve_Tedavi_Rehberi_2019.pdf. Erişim tarihi: 27 Ekim 2019.
• IDF Diabetes Atlas 2019. https://www.diabetesatlas.org/-upload/resources/2019/IDF_Atlas_9th_Edition_2019.pdf. Erişim Tarihi: 24 Mart 2020.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. Türkiye Diyabet Programı 2015-2020. İçinde: Gümüş E, Çelik H, Özkan S, ve ark. Sayfa: 9. https://extranet.who.int/ncdccs/Data/TUR_D1_T%C3%BCrkiye%20Diyabet%20Program%C4%B1%202015-2020.pdf . Erişim Tarihi: 25 Ekim 2019.
• Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF) 7. Diyabet Atlası. https://www.idf.org/ Erişim Tarihi: 01 Haziran 2019.
• Orem DE. Self-care deficit theory of nursing: conceptsand applications. 7. Baskı. USA: Dennis CM Mosby-Year Book Inc; 2001: 99-135.
• Velioğlu P. Hemşirelikte kavram ve kuramlar. 2. Baskı. İstanbul. Akademi basın ve yayıncılık. 2012: 293-328.
• Altıparmak S. Gebelerde sosyo-demografik özellikler, öz bakım gücü ve yaşam kalitesi ilişkisi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2006;(5):416-418.
• Akduman S, Boşbıyık B, Sönmez S. Sağlıklı ergenlerin öz-bakım güçlerinin incelenmesi. Hemşirelik Forumu. 2010;18(2):87-97.
• İstek N, Karakurt P. Global Bir Sağlık Sorunu: Tip 2 Diyabet ve Öz-Bakım Yönetimi. G.O.P. Taksim E.A.H. JAREN. 2018;4(3):179-182. doi:10.5222/jaren.2018.63634.
• Eroğlu, N. Tip 2 Diyabetli Hastalarda Eğitimin Diyabet Öz Yönetim ve Öz Etkililiklerine Etkisi [Doktora tezi]. İstanbul, Türkiye: Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2017.
• Ustaalioğlu S, Tan M. Tip 2 Diyabetli Hastaların Bakım ve Tedaviye Yönelik Tutum ve Davranışlarının İncelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;6(4):12-20.
• Eroğlu N, Sabuncu N. Diyabet Öz Yönetim Skalası’nın (DÖYS) Türk Toplumuna Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Hemşirelik Bilimi Dergisi. 2018;1(3):01-06.
• Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği TEMD. Satman İ, Salman S, İmamoğlu Ş, ve ark. Diabetes Mellitus ve Komplikasyonlarının Tanı, Tedavi ve İzlem Klavuzu. 12. Baskı. Ankara, Miki Matbaacılık; 2019: 53-64. http://temd.org.tr/admin/uploads/tbl_kilavuz/20190506164501-2019tbl_kilavuz377c7a453d.pdf. Erişim Tarihi: 30 Haziran 2019.
• Horzum MB, Balta ÇÖ. Farklı web tabanlı öğretim ortamlarında öğrencilerin başarı, motivasyon ve kaygı düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2008;34:140-154.
• Özdemir A. Öğrencilerin web tabanlı matematik öğretimine yönelik görüşleri. CBÜ Fen Bil Dergi. 2017;13(1)251-257.
• Demir Y, Gözüm S. Sağlık eğitiminde yeni yönelimler web destekli sağlık eğitimi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2011;4(4)196-203.
• Coughlin S, Prochaska J, Williams L. Hasta web portalları, hastalık yönetimi ve birincil korunma. Risk Yönetimi Sağlık Politikası. 2017;10:33-40. doi:10.2147/RMHP.S130431.
• Joo JY. Diyabette Web tabanlı yönetme için müdahaleler Kore'de. Bilgi İşlem Inform Nurs. 2016;34(12):587-600. doi:10,1097/CIN.0000000000000274.
• Mushcab H, Kernohan WG, Wallace J, Martin S. Web tabanlı tip 2 uzaktan takip sistemleri ile kendini yönetme. Diabetes Technol Ther. 2015;17(7):498-509.
• Avdal Ünsal E. Web Tabanlı Verilen Diyabet Eğitiminin Bakım Sonuçlarına Etkisi Randomize Kontrollü Çalışma [Doktora tezi]. İzmir, Türkiye: Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2010.
• Celasin NŞ. Diyabetli Ergenlerde İnternet Üzerinden Yapılan Danışmanlığın Hipoglisemi Korkusu ve Metabolik Kontrol Üzerine Etkisi [Doktora tezi]. İzmir, Türkiye: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2011.
• Terkeş N. Tip 2 Diyabetli Bireyler için Web Tabanlı Eğitim Programı Geliştirilmesi ve Programın Diyabet Yönetimine Etkisi [Doktora tezi]. Antalya, Türkiye: Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Ana Bilim dalı; 2018.
• Rasoul MA. The effect of self-management education through weblogs on the quality of life of diabetic patients. BMC Med Inform Decis Mak. 2019;19:205. doi:10.1186/s12911-019-0941-6.
• Kelly L. Experiences of using web-based and mobile technologies to support self-management of type 2 diabetes: qualitative study. JMIR Diabetes. 2018;3(2):9. doi:10.2196/diabetes.9743.
• Yu CH. A web-based intervention to support self-management of patients with type 2 diabetes mellitus: effect on self-efficacy, self-care and diabetes distress. BMC Med Inform Decis Mak. 2014;14:117. doi:10.1186/s12911-014-0117-3.