40 YAŞ ÜSTÜ BİREYLERİN KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLAR RİSK FAKTÖRLERİ BİLGİ DÜZEYLERİ VE BAZI DEĞİŞKENLERLE İLİŞKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 49 - 55, 30.06.2021

Gülnaz Karatay , Akgün Yeşltepe , Hakkı Aktaş

https://doi.org/10.53446/actamednicomedia.886242

Cited By: 3

Öz

Amaç: Bu çalışmada, 40 yaş üstü bireylerde kardiyovasküler hastalık risk faktörleri bilgi düzeylerinin saptanması ve bazı değişkenlerle ilişkisini ortaya konulması amaçlanmıştır.
Yöntem: Kesitsel türdeki bu çalışma; bir il merkezinde ağırlıklı tabakalı örnekleme yöntemi kullanılarak seçilen 40 yaş üstü 386 kişi ile yürütüldü. Veriler 15 Mayıs-15 Haziran 2018 tarihleri arasında yüz yüze görüşme yapılarak toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde Mann Whitney U ve Kruskall Wallis analizi ile spearman korelasyon analizi yapıldı. Farklılığın hangi gruptan kaynaklandığını bulmak için düzeltilmiş Bonferroni kullanıldı. Ayrıca; Kardiyovasküler hastalık risk faktörleri bilgi düzeyinin yordanmasına yönelik çoklu regresyon analizi uygulandı.
Bulgular: Katılımcıların KARRİF-BD toplam puan ve KVH’dan Korunma, KVH Risk Faktörleri, KVH’nin Özellikleri alt boyut puan ortalamaların sırasıyla; 19.92±4.40, 6.20±1.56, 11.40±2.65, 2.31±1.08 olarak hesaplandı. Yaş, BKİ öğrenim durumu ve mesleğin KARRİF-BD Ölçek puanının anlamlı yordayıcısı olduğu görüldü.
Sonuç ve Öneriler: Bu örneklem grubunda KVH risk faktörlerine ilişkin bilgi düzeyinin diğer çalışmalarla benzerlik gösterdiği, risk farkındalığı ile davranışlar arasında uyum olmadığı saptandı.

Anahtar Kelimeler

Kardiyovasküler hastalıklar, Risk Faktörleri, Toplum Taraması, Prevalans

Kaynakça

• 1. Raghupathi W, Raghupathi V. An empirical study of chronic diseases in the united states: A visual analytics approach. Int J Environ Res Public Health. 2018;15(3). doi:10.3390/ijerph15030431
• 2. Patel S, Ram F, Patel SK, Kumar K. Association of behavioral risk factors with self-reported and symptom or measured chronic diseases among adult population (18-69 years) in India: Evidence from SAGE study. BMC Public Health. 2019;19(1):560. doi:10.1186/s12889-019-6953-4
• 3. WHO. Noncommunicable diseases. Published 2018. Accessed January 21, 2021. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/noncommunicable-diseases
• 4. Abbafati C, Machado DB, Cislaghi B, et al. Global burden of 369 diseases and injuries in 204 countries and territories, 1990–2019: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2019. Lancet. 2020;396(10258):1204-1222. doi:10.1016/S0140-6736(20)30925-9
• 5. Sağlık Bakanlığı. Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Önleme ve Kontrol Programlarının Yönetimi.; 2018.
• 6. CDC. How You Can Prevent Chronic Diseases | CDC. Published 2020. Accessed January 21, 2021. https://www.cdc.gov/chronicdisease/about/prevent/index.htm
• 7. The U.S. Government and Global Non-Communicable Disease Efforts.; 2019.
• 8. Yılmazel G, Çetinkaya F, Naçar M, Baykan Z. Noncommunicable Diseases as A New Urban Epidemic. Turkish J Fam Medicie Prim Care. 2019;13(1):75-84. doi:10.21763/tjfmpc.528035
• 9. Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölge Ofisi, Sağlık Bakanlığı. Dünya Sağlık Örgütü.; 2017. http://www.euro.who.int/pubrequest
• 10. Orhan F. Tunceli İlinin Başlıca Nüfus Özellikleri ve Planlama Açısından Önemi. J Int Soc Res. 2019;12(62):381-394. doi:10.17719/jisr.2019.3061
• 11. Fagerstrom KO, Schneider NG. Measuring nicotine dependence: A review of the Fagerstrom Tolerance Questionnaire. J Behav Med. 1989;12(2):159-182. doi:10.1007/BF00846549
• 12. Uysal MA, Kadakal F, Karşıdağ Ç, Bayram NG, Uysal Ö, Yılmaz V. Fagerstrom test for nicotine dependence: reliability in a Turkish sample and factor analysis. Tüberküloz ve Toraks Derg. 2004;52(2):115-121. Accessed January 31, 2021. https://www.researchgate.net/publication/8466900
• 13. Arıkan İ, Metintaş S, Kalyoncu C, Yıldız Z. Kardiyovasküler Hastalıklar Risk Faktörleri Bilgi Düzeyi (KARRİF-BD) Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği. Türk Kardiyol Dern Arş. 2009;37(1):35-40.
• 14. Saatçioğlu, Ö., Evren C, Çakmak D. Alkol Kullanım Bozuklukları Tanıma Testi’nin geçerliği ve güvenirliği. Türkiye’de Psikiyatr. 2002;4(2-3):107-113. Accessed January 31, 2021. https://toad.halileksi.net/olcek/alkol-kullanim-bozukluklari-tanima-testi
• 15. Savji N, Rockman CB, Skolnick AH, et al. Association between advanced age and vascular disease in different arterial territories: A population database of over 3.6 million subjects. J Am Coll Cardiol. 2013;61(16):1736-1743. doi:10.1016/j.jacc.2013.01.054
• 16. Kırağ N, Çalışkan G. Aile Sağlığı Merkezine Başvuru Yapan Hastaların Kardiyovasküler Hastalık Bilgi Düzeyi ve Depresyon Düzeyi ile İlişkili Faktörler. Med Sci. 2019;15(1):1-11.
• 17. Uçar A, Arslan S. The Cardiovascular Disease Risk Factors Knowledge Level of The Adults Living in A Family Health Center Region. J Cardiovasc Nurs. 2017;8(17):121-130. doi:10.5543/khd.2017.36035
• 18. Taşkin Yilmaz F, Karakoç Kumsar A, Çeli̇k S. Tip 2 Diyabetli Bireylerde Kardiyovasküler Hastalıklar Risk Faktörleri Bilgi Düzeyi İle Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Arasındaki İlişki. 2018;15(2):63-70. doi:10.5222/HEAD.2018.063
• 19. Yilmaz M, Boylu M, Yılmaz M, et al. Masa Başı Çalışanlarda Kardiyovasküler Hastalık Risk Faktörleri Bilgi Düzeyleri ve Davranış Durumları 2016;13(1):27-34. doi:10.5222/HEAD.2016.259
• 20. Arslan DE, Akça NK, Bölümü H, et al. Akademik Personelin Kardiyovasküler Risk Farkındalıkları Cardiovascular Risk Awareness of Academic Staff.; 2020.
• 21. Satman İ. Türkiye’de Obezite Sorunu. Turkiye Klin Gastroenterohepatol - Spec Top. 2016;9(2):1-11. Accessed February 15, 2021. https://www.turkiyeklinikleri.com/article/en-turkiyede-obezite-sorunu-75016.html
• 22. Karkoç Kumsar A, Taşkın Yılmaz F. Kardiyovasküler Hastalıklar Risk Faktörlerinden Korunmada Hemşirenin Rolü. Online Türk Sağlık Bilim Derg. 2017;2(4):18-27. Accessed February 15, 2021. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/382638
• 23. Sargent GM, Forrest LE, Parker RM. Nurse delivered lifestyle interventions in primary health care to treat chronic disease risk factors associated with obesity: A systematic review. Obes Rev. 2012;13(12):1148-1171. doi:10.1111/j.1467-789X.2012.01029.x
• 24. Filmer T, Herbig B. A training intervention for home care nurses in cross‐cultural communication: An evaluation study of changes in attitudes, knowledge and behaviour. J Adv Nurs. 2020;76(1):147-162. doi:10.1111/jan.v76.1
• 25. Tan SM, Han E, Quek RYC, Singh SR, Gea‐Sánchez M, Legido‐Quigley H. A systematic review of community nursing interventions focusing on improving outcomes for individuals exhibiting risk factors of cardiovascular disease. J Adv Nurs. 2020;76(1):47-61. doi:10.1111/jan.14218
• 26. Çürük NG, Korkut Bayindir S, Oğuzhan A. Kardiyovasküler Hastalığı Olan Hasta ve Hasta Yakınlarında Kardiyovasküler Hastalıklar Risk Faktörleri Bilgi Düzeyi ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları. J Heal Sci. 2018;27(1):40-47.