SEKONDER PROGRESİF MULTİPL SKLEROZDA KLİNİK, DEMOGRAFİK VE RADYOLOJİK ÖZELLİKLER: TEK MERKEZ DENEYİMİ

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 297 - 300, 30.06.2023

Sena Destan Bünül Hüsnü Efendi

https://doi.org/10.53446/actamednicomedia.1306052

Öz

ÖZ
Amaç: Multipl sklerozis (MS) inflamasyon, demiyelinizasyon ve akson hasarı ile karakterize ak madde ön planda olmak üzere, korteks ve derin gri maddeyi de etkileyebilen otoimmün bir santral sinir sistemi hastalığıdır. Relapsing remitting Multipl skleroz (RRMS) ve sekonder progresif Multipl skleroz (SPMS) dönemlerindeki hastaların demografik, klinik ve radyolojik özellikleri değerlendirilerek progresyonu ön gördürücü faktörlere katkı sağlamak amaçlanmıştır.
Yöntem: Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Multipl Skleroz polikliniğinde takip edilen MS hastalarından RRMS ve SPMS grubundaki hastaların verileri veri tabanından kaydedilmiştir. İki grup klinik, demografik ve radyolojik bulgular açısından karşılaştırılarak değerlendirilmiştir.
Bulgular: Çalışmaya 121 SPMS ve 802 RRMS hastası dahil edildi. Her iki grup arasında yaş, cinsiyet, eğitim durumu gibi demografik özellikler ve MS tanısı aldıklarındaki yaşları arasında anlamlı farklılık bulunmadı. Hastalık süresi SPMS’lerde RRMS’lere göre daha uzun bulundu. EDSS, SPMS’lerde RRMS’lere göre daha yüksek bulundu. Son 12 aydaki klinik atak öyküsü ve radyolojik bulgulardaki aktivite RRMS’lerde SPMS’e göre daha yüksek bulundu. Spinal bulgularla başlayan hastaların oranı ise SPMS grubunda daha yüksekti.
Sonuç: SPMS'yi klinik olarak tanımlamak için genel olarak kabul gören standartlaştırılmış bir değerlendirme yoktur. Klinik ve radyolojik bulgular eşliğinde yapılan çalışmalar arttıkça progresyon tanısı ve ön gördürücü faktörler ile ilgili bilgiler netlik kazanacaktır.

Anahtar Kelimeler

multipl skleroz, progresyon, relaps, ms

Kaynakça

• 1. Haase S, Linker RA. Inflammation in multiple sclerosis. Ther Adv Neurol Disord. 2021;14:17562864211007687. doi:10.1177/17562864211007687
• 2. Ward M, Goldman MD. Epidemiology and pathophysiology of multiple sclerosis. Continuum (Minneap Minn). 2022;28(4):988-1005. doi:10.1212/CON.0000000000001136
• 3. Portaccio E, Bellinvia A, Fonderico M et al. Progression is independent of relapse activity in early multiple sclerosis: a real-life cohort study. Brain. 2022;145(8):2796-2805. doi:10.1093/brain/awac111
• 4. Inojosa H, Proschmann U, Akgün K, et al. A focus on secondary progressive multiple sclerosis (SPMS): challenges in diagnosis and definition. J Neurol. 2021;268(4):1210-1221. doi:10.1007/s00415-019-09489-5
• 5. Fambiatos A, Jokubaitis V, Horakova D, et al. Risk of secondary progressive multiple sclerosis: a longitudinal study. Mult Scler. 2020;26(1):79-90. doi:10.1177/1352458519868990
• 6. Cree BAC, Arnold DL, Chataway J, et al. Secondary progressive multiple sclerosis: new insights. Neurology. 2021;97(8):378-388. doi:10.1212/WNL.00000000000123237.
• 7.Lassmann H. Pathogenic mechanisms associated with different clinical courses of multiple sclerosis. Front Immunol. 2019;9:3116. doi:10.3389/fimmu.2018.03116
• 8. Simkins TJ, Duncan GJ, Bourdette D. Chronic demyelination and axonal degeneration in multiple sclerosis: pathogenesis and therapeutic implications. Curr Neurol Neurosci Rep. 2021;21(6):26. doi:10.1007/s11910-021-01110-5
• 9. Katsara M, Apostolopoulos V. Multiple sclerosis: pathogenesis and therapeutics. Medicinal Chemistry. 2018;14(2):104-105. doi:10.2174/157340641402180206092504
• 10. Vukusic S, Confavreux C. Prognostic factors for progression of disability in the secondary progressive phase of multiple sclerosis. J Neurol Sci. 2003;206(2):135-137. doi:10.1016/s0022-510x(02)00426-4
• 11. Sechi E, Messina S, Keegan BM, et al. Critical spinal cord lesions associate with secondary progressive motor impairment in long-standing MS: A population-based case-control study. Mult Scler. 2021;27(5):667-673. doi:10.1177/1352458520929192
• 12. Kearney H, Miller DH, Ciccarelli O. Spinal cord MRI in multiple sclerosis-diagnostic, prognostic and clinical value. Nat Rev Neurol. 2015;11(6):327-338. doi:10.1038/nrneurol.2015.80
• 13. Iaffaldano P, Lucisano G, Patti F, et al. Transition to secondary progression in relapsing-onset multiple sclerosis: Definitions and risk factors. Mult Scler. 2021;27(3):430-438. doi:10.1177/1352458520974366
• 14. Krajnc N, Bsteh G, Berger T. Clinical and paraclinical biomarkers and the hitches to assess conversion to secondary progressive multiple sclerosis: a systematic review. Front Neurol. 2021;12:666868. doi:10.3389/fneur.2021.666868