Management of Post-earthquake Construction and Demolition Waste: 6 February, 2023 KahramanmaraşEarthquake Disasters

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 1, 38 - 50, 23.06.2023

Gamze Doğdu , Seda Nur Alkan

Öz

Since natural disasters have increased all around the world, management of post-earthquake Construction and Demolition Waste (CDW) following earthquake has been a significant issue in terms of the management of millions of tons of construction and demolition waste generated after the disaster that threatens the environment and public health. Considering that 100 million tons of CDW production is expected, it is seen that CDW management plays a critical role. In the studies, it is predicted that social, economic and environmental benefits can be obtained if the management of the high amount of waste expected to be generated after the earthquake is planned effectively. In this study, the mass amounts of CDWs formed in Kahramanmaraş earthquakes were calculated and compared with the amount of waste generated in other earthquakes in the world. By calculating the mass distribution of the CDW, the waste distributions that require urgent intervention, which can be recovered and used in reconstruction, are also determined. According to the calculations made in this study, as a result of the Kahramanmaraş earthquakes, which affected 13 million people, approximately 350 to 580 million tons of CDW will be formed and this will be 1.453.015.25 tons of hazardous waste, 16.273.770.74 tons of soil and stone mixture, 21.698.360.99 tons of bituminous waste mixtures and wood waste, 57.151.932.97 tons of mineral fraction waste, 37.747.073.20 tons of reinforced concrete waste and 935.317 tons of scrap iron waste. Accordingly, it is predicted that the amount of recyclable waste is high and if these wastes are recycled, they will contribute to the economy. In addition, the amount of hazardous waste is substantial and must be disposed of with precision.

Anahtar Kelimeler

Kahramanmaraş earthquake disasters, Construction and demolition waste, Asbestos, Post-earthquake waste management, Environmental effects

Deprem Sonrası Oluşan İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Değerlendirilmesi: 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Depremleri

Öz

Dünya çapında artan doğal afetler; çevreyi ve halk sağlığını tehdit eden afet sonrası oluşan milyonlarca ton inşaat ve yıkıntı atığının (İYA) yönetimini, afetle mücadelenin çok önemli bir bileşeni haline getirmiştir. 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremlerle 100 milyon ton İYA oluşumu beklendiği dikkate alındığında, İYA yönetiminin kritik bir rol üstlendiği görülmektedir. Yapılan çalışmalarda, deprem sonrası oluşması beklenen yüksek miktardaki atıkların yönetiminin etkin bir şekilde planlanması halinde sosyal, ekonomik ve çevresel faydalar elde edilebileceği öngörülmektedir. Bu çalışmada, Kahramanmaraş depremlerinde oluşan İYA’ların kütlesel miktarları hesaplanmış ve dünya üzerinde meydana gelen diğer depremlerde oluşan atık miktarlarıyla kıyaslanmıştır. İYA kütlesel dağılımı hesaplanarak acil müdahale gerektiren, geri kazanılabilen ve yeniden inşada kullanılabilen atık dağılımları da belirlenmiştir. Bu çalışmada yapılan hesaplamalara göre, 13 milyon insanın etkilendiği Kahramanmaraş depremleri sonucunda yaklaşık 350 ila 580 milyon ton İYA oluşacağı ve bunun 1.453.015,25 ton tehlikeli atık, 16.273.770,74 ton toprak ve taş karışımı, 21.698.360,99 ton bitümlü karışımlar ve ahşap atıklar, 57.151.932,97 ton mineral fraksiyon atığı, 37.747.073,20 ton betonarme atık ve 935.317 ton hurda demir atığı oluştuğu ortaya koyulmuştur. Buna göre geri dönüştürülebilir atık miktarının yüksek olduğu, bu atıkların geri dönüştürüldüğü takdirde ekonomiye katkı sağlayacağı öngörülmektedir. Ayrıca, tehlikeli atık miktarı da azımsanmayacak boyutta olup hassasiyetle bertaraf edilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kahramanmaraş depremleri, İnşaat ve yıkıntı atıkları, Asbest, Deprem sonrası atık yönetimi, Çevresel etkiler

Kaynakça

• AA.com.tr 2023. Kahramanmaraş merkezli depremlerde 12 bin 391 kişi hayatını kaybetti. https://www.aa.com.tr/tr/gundem/kahramanmaras-merkezli-depremlerde-12-bin-391-kisi-hayatini-kaybetti/2810980[Erişim 09 Şubat 2023].
• Akboğa Kale, Ö.Gürcanlı, G.E., ve Baradan1,S. (2017).Kentsel dönüşüm sürecinde asbest maruziyeti ve korunma yöntemleri. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 23(6), 694-706.
• Amato, A., Gabrielli, F., Spinozzi, F., Galluzzi, L.M., Balducci, S., and Beolchini, F. (2019). Strategies of disaster waste management after an earthquake: A sustainability assessment. Resources, Conservation & Recycling, 146 (2019), 590–597.
• Asari, M., Sakai, S., Yoshioka, T., Tojo, Y., Tasaki, T., Takigami, H., and Watanabe, K. (2013). Strategy for separation and treatment of disaster waste: a manual for earthquake and tsunami disaster waste management in Japan. Journal of Material Cycles and Waste Management, 15 (3), 290–299.
• Berger, D., Deacon, L., Duncan, V., Gourley, B., Feng, Y., Li, S.L., and Xu, N. (2011). Planning for Debris Management in New York City.
• Brown, C., Milke, M., and Seville, E. (2011). Disaster waste management: A review article. Waste Management, 31, 1085-1098.
• Buzkan, C., ve Erman, O. (2020). Yapısal Atıkların Geri Dönüşüm Sorunu ve Türkiye’deki Durumun Mevzuat Bakımından Değerlendirilmesi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 6(1), 76-89.
• BYHY, (2021). Binaların Yıkılması Hakkında Yönetmelik. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/10/20211013-1.htm [Erişim 12Mayıs 2023]. Cannarito, V. ve Villani, B. (2013). La gestione dei rifiuti in Emilia-Romagna, Bologna.
• Demir, B.H., Ercan, S., Aktan, H., and Öztaşkın, H. (2018). Türkiye’nin Asbest Profili ve Asbest Güvenliği Sorunu. Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 42 (2018), 215-232. Demir, İ. (2009). İnşaat Yıkıntı Atıklarının Beton Üretiminde Kullanımı ve Beton Özelliklerine Etkisi. AKÜ Fen Bilimleri Dergisi, 2009-02, 105-114.
• Domingo, N., and Luo, H. (2017). Canterbury earthquake construction and demolition waste management: issues and improvement suggestions. International Journal of Disaster Risk Reduction, 22 (2017), 130–138.
• FEMA, (2007). Public assistance – Debris management guide 260.
• Hernández-Padilla, F.; Angles, M. (2021). Earthquake Waste Management, Is It Possible in Developing Countries? Case Study: 2017 Mexico City Seism. Sustainability,13, 2431.
• HİYAKY, (2004). Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği, Resmi Gazete,http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.5401&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=hafriyat [Erişim 11 Mayıs 2023].
• Hu, Z.H., and Sheu, J.B. (2013). Post-disaster debris reverse logistics management unde psychological cost minimization. Transportation Research Part B: Methodological, 55, 118-141.
• Industry Standards of the People’s Republic of China. (2009). Technical standard for construction and demolition waste treatment (CJJ 134-2009). China Architecture & Building Press.
• İTÜ (2023). 6 Şubat 2023 04.17 Mw Kahramanmaraş (Pazarcık, Türkoğlu), Hatay (Kırıkhan), ve 13.24 Mw7.7. Kahramanmaraş (Elbistan/Nurhak-Çardak) Depremleri Ön Tespit Raporu. https://haberler.itu.edu.tr/docs/default-source/default-document library/2023_itu_deprem_on_raporu.pdf [Erişim tarihi: 17 Şubat 2023].
• Karunasena G., Amaratunga D., Haigh R., Lill I. (2009), Post disaster waste management strategies in developing countries: Case of Sri Lanka. International Journal of Strategic Property Management, 13, 171-190.
• Kazuhiko, I. (2012). Revival from Earthquake Disaster and Asbestos Problems. Journal of Policy Science, 6, 113-119.
• Khanal, R., Subedi, P.U., Yadawa, R.K., and Pandey, B. (2021). Post-earthquake reconstruction: Managing debris and construction waste in Gorkha and Sindhupalchok Districts, Nepal. Progress in Disaster Science, 9, 100151.
• Küçüker, M.A., ve Kaplangı, B.B. (2023). Afet sonrası atıkların yönetimi hakkında değerlendirme. https://gcris.iyte.edu.tr/bitstream/11147/13198/1/AFET%20B%c3%96LGES%c4%b0%20YIKINTI%20ATI%c4%9eI%20Y%c3%96NET%c4%b0M%c4%b0%20.pdf[Erişim tarihi: 28 Nisan 2023].
• Lauritzen, E.K. (1998). Emergency construction waste management.Saf Sci, 30, 45-53. https ://doi.org/10.1016/S0925 -7535(98)00032-0.
• Lorca, A., Çelik, M., Ergun, O., Keskinocak, P. (2015). A decisionsupport tool for post-disaster debris operations. Procedia Engineering 107, 154 -167.
• Öztürk, M. (2023). Afet sonrası yıkıntı atıkları yönetimi. Şantiye, 399, 93-96. https://edergi.santiye.com.tr/399/#p=100.
• Poudel, R., Hirai, Y., Asari, M., and Sakai, S. (2019). Field study of disaster waste management and disposal status of debris after Gorkha Earthquake in Kathmandu, Nepal. Journal of Material Cycles and Waste Management, 21(2019), 753-765.
• Ramos, M., and Martinho, G. (2023). An assessment of the illegal dumping of construction and demolition waste. Cleaner Waste Systems, 4.
• Reinhart, D.R., and McCreanor, P.T. (1999). Disaster Debris Management-Planning Tools, US Environmental Protection Agency Region IV, Final Report.
• ReliefWeb, T. (2023). The Turkey and Syria Earthquake. https://reliefweb.int/report/turkiye/turkey-and-syria-earthquake#:~:text=The%20earthquake%20impacted%2013%20million%20of%20Turkey%E2%80%99s%2085,three-month%20state%20of%20emergency%20in%20the%20affected%20area [Erişim 19 Haziran 2023].
• Seo, D., Woo, H., Kim, M., Hong, W., Kim, I., Baek, S. (2022). Identification of Asbestos Slates in Buildings Based on Faster Region-Based Convolutional Neural Network (Faster R-CNN) and Drone-Based Aerial Imagery. Drones, 6 (194).
• T.C. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü (2000). 14.02.2000 Tarihli Rapor. T.C. Çevre, Şehircilik ve İkim Değişikliği Bakanlığı (2017). https://yalova.csb.gov.tr/insaat-ve-yikinti-atiklari-ile-ilgili-mevzuat-ve-uygulamalar-haber-169143[Erişim tarihi: 20 Haziran 2017].
• Takashima, S. (2016). 2016 Kumamoto Earthquake report on Fukuoka City’s disaster relief activities in the areas affected by the disaster. A report prepared by the Mayor of Fukuoka City. http://www.city.fukuoka.lg.jp/data/open/cnt/3/54071/1/report_20160512_en.pdf. [Erişim tarihi: 8 Temmuz 2017].
• Taş, N. (2003). Yerleşim Alanlarında Olası Deprem Zararlarının Azaltılması. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 8(1) https://dergipark.org.tr/tr/pub/uumfd/issue/21689/233473 Temelli, U.E., Sezgin, N. ve Özdoğan Cumalı, B. (2023). Afet Zamanlarında İnşaat Yıkıntı Atıklarının Belirlenmesi ve Atıkların Değerlendirilmesi: Kahramanmaraş Depremi Örneği. Anadolu Çev. ve Hay. Dergisi, 8(2), 225-232.
• Trotta, O., Bonifazi, G., Capobianco, G., Serranti, S. (2022). Detection of Asbestos Containing Material in Post-Earthquake Building Waste Through Hyperspectral Imaging and Micro-X-Ray Fluorescence. Multidisciplinary Journal for Waste Resources & Residues, 21, 27-34.
• TUİK. (2019). Türkiyede Hanehalkı Ortalaması. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu.
• TÜİK 2021. Atık İstatistikleri, 2020 Sayı: 37198 https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Atik-Istatistikleri-2020-37198[Erişim tarihi: 23 Aralık 2021].
• Türkiye Asbest Kontrolü Stratejik Planı (2012). https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanser-db/yayinlar/raporlar/Turkiye_Asbest_Kontrolu_Stratejik_Plani_2012.pdf [Erişim tarihi: 10Mayıs 2021].
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2023). Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporu. https://www.sbb.gov.tr/2023-kahramanmaras-vehatay-depremleri-raporu/ [Erişim tarihi 19.04.2023].
• URL-1https://deprem.saglik.gov.tr/depo/deprem/rehberler/hsgm-deprem-Cevre-sagligi-rehberi.pdf URL-2https://www.csgb.gov.tr/isgum/contents/asbest/ Xiao, J., Deng, Q., Hou, M., Shen, J. and Gencel, O. (2023). Where are demolition wastes going: reflection and analysis of the February 6, 2023 earthquake disaster in Turkey. Low-carbon Mater. Green Constr., 1, 17.
• Yiğiter, N.D. (2008). Planlamada Afet Bilgi Sistemi ve Yönetiminin Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Modellenmesi: Adana Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.