Düzenleme Bakış Açısından Hibrit Elektrik Üretiminin Değerlendirilmesi ve Türkiye için Öneriler

Yıl 2021, , 84 - 100, 31.07.2021

Onur Alican Kurtar , Mustafa Gözen

https://doi.org/10.22466/acusbd.884954

Öz

Bu çalışma, hibrit elektrik üretim modellerini incelemeyi ve Türkiye’ye önerilerde bulunmayı amaçlamaktadır. Hibrit elektrik üretimi, bilim ve teknolojideki gelişmenin katkısıyla elektrik üretiminde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunun yanında, bu üretim şeklinin iklim krizi ile mücadele kapsamında daha fazla gündemde yer alacağı beklenmektedir. Türkiye'nin enerji politikası yenilenebilir enerji kaynaklarından mümkün olduğunca fazla yararlanmayı hedeflemektedir. Bu doğrultuda, Türkiye’de 2020 yılından itibaren elektrik üretiminde tek kaynak yanında çoklu kaynağa dayalı üretim modelleri de kullanılmaya başlanmıştır. Mevcut mevzuat ve piyasa tasarımı da buna göre yeniden düzenlenmiştir. Çalışma kapsamında hibrit elektrik üretim modeli; birleşik elektrik üretim modeli, birlikte yakmalı elektrik üretim modeli ve destekleyici kaynaklı elektrik üretim modeli olmak üzere üç gruba ayrılmış ve her modelin özelliği incelenmiştir. Türkiye genelinde bu modellere ilişkin ortak bir dil kullanmak amacıyla öncelikle birincil mevzuatta gerekli tanım ve düzenlemeler yapılmalıdır. Ayrıca, her model kendi yapısına göre farklı destekleme mekanizması ile desteklenmelidir. Bu şekilde, bu modeller kapsamına giren elektrik üretim tesislerinin piyasadaki yeri belirlenecek ve yatırımcılar için bir motivasyon sağlanmış olacaktır. Söz konusu mevzuatın tamamlanmasıyla, Türkiye elektrik piyasasında önemli bir mevzuat boşluğunun giderileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Elektrik, Elektrik Piyasası, Hibrit Üretim, Alternatif Üretim, Düzenleme

Evaluation of Hybrid Electricity Generation from the Regulatory Perspective and Recommendations for Turkey

Öz

This study aims to examine hybrid electricity generation models and make recommendations to Turkey. With the contribution of developments in science and technology, hybrid electricity generation is used extensively in electricity generation. Furthermore, it is expected that this type of generation will be more on the agenda within the scope of combating the climate crisis. Turkey's energy policy aims to benefit as much as possible from renewable energy sources. In this direction, as of 2020, multi-source generation models have begun to be used in Turkey, along with a single source of electricity generation. Current legislation and market design have also been rearranged accordingly. Within the scope of this study, hybrid electricity generation model is divided into three groups, such as combined electricity generation, co-firing electricity generation, and supportive sourced electricity generation and the characteristics of each model are examined. In Turkey, in order to use a common language for these models, the necessary definitions and regulations should be made primarily in the primary legislation. Furthermore, depending on its structure, each model should be supported by a different supporting mechanism. In this way, the place of the electricity power plants within the scope of these models in the market will be determined and a motivation will be provided for the investors. Upon completion of the said legislation, it is considered that a significant legislative gap in the electricity market in Turkey will be resolved.

Anahtar Kelimeler

Electricity, Electricity Market, Hybrid Generation, Alternative Generation, Regulation

Kaynakça

• Alma, H. (2009). Biyokütle/biyogaz/çöp gazına dayalı olarak kurulacak üretim tesislerinin lisanslandırılması. Enerji Piyasası Bülteni, 3, 19-21. Enerji Uzmanları Derneği yayını.
• Deloitte, (2014). Biyokütlenin altın çağı. Erişim: 20.06.2017. https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/tr/Do cuments/energy-resources/Biyok%C3%BCtlenin%20alt%C4%B1n%20%C3%A7a%C4%9F%C4%B1Sonnn .pdf
• Demircioğlu, M. (2012). Hibrit enerji sistemlerinde güvenilirlik analizi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Elektrik Mühendisliği Ana Bilim Dalı.
• Dersch, J., Geyer, M., Herrmann, U., Jones, S. A., Kelly, B., Kistner, R. & Price, H. (2004). Trough integration into power plants - A study on the performance and economy of integrated solar combined cycle systems. Erişim: 29.05.2017. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S036054420 3001993
• Direskeneli, H. (2013). Katı atıklar ve yerli kömür termik santral uygulamaları. Erişim: 16.04.2017. http://enerjienstitu su.com/2013/02/13/kose-yazisi-kati-atiklar-ve-yerli-komur-termik-santral-uygulamalari
• E-mevzuat, Mevzuat Bilgi Sistemi (2020a). Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. Erişim: 17.04.2020. https://www.mevzuat.gov.tr
• E-mevzuat, Mevzuat Bilgi Sistemi (2020b). Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. Erişim: 17.04.2020. https://www.mevzuat.gov.tr
• E-mevzuat, Mevzuat Bilgi Sistemi (2020c). Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmelik. Erişim: 18.04.2020. https://www.mevzuat.gov.tr
• E-mevzuat, Mevzuat Bilgi Sistemi (2019a). 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun. Erişim: 02.12.2019. https://www.mevzuat.gov.tr
• E-mevzuat, Mevzuat Bilgi Sistemi (2019b). Güneş Enerjisine Dayalı Elektrik Üretim Tesisleri Hakkında Yönetmelik. Erişim: 03.12.2019. https://www.mevzuat.gov.tr
• E-mevzuat, Mevzuat Bilgi Sistemi (2019c). 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu. Erişim: 02/12/2019. https://www. mevzuat.gov.tr/Metin1.Aspx?MevzuatKod=1.5.6446&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=&Tur=1&Tertip=5&No=6446
• E-mevzuat, Mevzuat Bilgi Sistemi (2019d). Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik. Erişim: 02.12.2019. https://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.18907& MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch
• Manwell, J. F. (2004). Hybrid energy systems. C. Cleveland içinde, Encyclopedia of Energy (s. 215-229). Elsevier Inc.
• New Energy News (2011). Breaking in big sun in North Africa. Erişim: 15.03.2017. http://newenergynews.blogspot. com.tr/2011/04/breaking-in-big-sun-in-north-africa.html
• Pierce, W.T. (2013). Solar assisted power generation (SAPG): Investigation of solar preheating of feedwater. Erişim: 11.03.2017. https://www.crses.sun.ac.za/files/research/completed-re search/eppei/WPierce.pdf
• Sarıbuğa, Y.E. (2014). Termik santral sistemleri. Erişim: 19.05.2017. http://www.elektrikport.com/teknik-kutuphane /termik-santral-sis temleri/8763#ad-image-0
• Şentürk, A.E. (2013). Bir entegre güneş kombine çevrim santrali fizibilite çalışması. Erişim: 09.06.2017. https://polen.itu.edu.tr/bitstream/ 11527/12774/1/301101001.pdf
• The Free Dictionary by Farlex (2017). Hybrid. Erişim: 16.05.2017. https://www.thefreedictionary.com/hybrid
• Türkçebilgi (2017). Hibrit. Erişim: 18.05.2017. https://www.turkcebilgi.com/hibrit
• Ugolini, D., Zachary, D.J. & Park, H.J. (2009). Fossil fuels+solar energy=The future of electricity generation. Erişim: 23.04.2017. http://www.powermag.com/fossil-fuels-solar-energy-the-future-of-electricity-generation/?pagenu m=1
• UNESCAP (2011). Hybrid energy systems. Erişim: 24.05.2017. https://www.unescap.org/sites/default/files/35.%20 FS-Hybrid-energy-system.pdf