The Effect of Paternalistic Leadership Behavior by Health Managers on Workers’ Job Satisfaction

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 117 - 141, 30.12.2017

Mustafa Nal Mehveş Tarım

https://doi.org/10.22466/acusbd.341461

Cited By: 7

Öz

Job satisfaction is one of the most important
requirements so that health workers can be successful in their work. In order
to get adequate and quality health services of patients, health workers must be
satisfied with the their institution and their work. This study aims to measure
the job satisfaction of health workers, to identify factors affecting
negatively and positively job satisfaction, to contribute to literature and
health administrators. The study population consists 140 health workers working
in a public hospital in Kastamonu. The study sampling consists 99 health
workers agreed to participate to study. Data collection tool used in the study
included a Demographic Information Form and Minnesota Job Satisfaction Scale.
Intrinsic job satisfaction average score of health workers is 3,02 and in terms
of intrinsic job satisfaction of health workers (achievement, recognition or
appreciation, job responsibility) was determined to be satisfactory. Extrinsic
satisfaction average score of workers is 2,63. Now that this rating is below 3
neutral score of scale,  in terms of
extrinsic job satisfaction of workers (agency policy and management, control
method, relationships with managers and subordinates, work conditions, wages)
was determined to be dissatisfied. It is believed to be useful taking
corrective and remedial measures in this issue and review of factors of
extrinsic job satisfaction such as agency policy and management, control
method, relationships with managers and subordinates, work conditions, wages by
managers.

Anahtar Kelimeler

Paternalistic Leadership, Job Satisfaction, Health Management

Sağlık Yöneticilerinin Paternalist Liderlik Davranışlarının Çalışanların İş Doyumu Üzerine Etkisi

Öz

Bu araştırma, sağlık
yöneticilerinin göstermiş olduğu paternalist liderlik davranışlarının, sağlık
çalışanlarının iş doyumu üzerindeki etkisini incelemek amacı ile yapılmıştır ve
ilişkisel tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Araştırma, Kastamonu, Çankırı ve Karabük illerinde bulunan kamu ve özel
hastanelerde, Temmuz 2016 – Mart 2017 tarihleri
arasında yapılmıştır ve araştırmaya toplam 683 sağlık çalışanı
katılmıştır. Araştırmaya katılanların %67,9’u kadın (kamu
329, özel 135), %32,1’i (kamu 152, özel 67) erkektir. Verilerin analizinde SPSS16 programı
kullanılmıştır. Verilerin analizinde bağımsız örneklemler için t- testi, tek
yönlü varyans analizi, pearson korelasyon analizi ve regresyon analizi
kullanılmıştır. Yapılan korelasyon ve regresyon analizleri sonucuna göre paternalist
liderliğin, iş doyumu üzerinde anlamlı ve yüksek düzeyde pozitif yönlü bir
etkisi olduğu saptanmıştır (β=530, t=16,322, p<0,01).Bu araştırma, sağlık yöneticilerinin paternalist
liderlik davranışları arttıkça, sağlık çalışanlarında iş doyumunun da arttığını
ortaya koymuştur.

Özet

Bu araştırma, sağlık yöneticilerinin göstermiş
olduğu paternalist liderlik davranışlarının, sağlık çalışanlarının iş doyumu üzerindeki
etkisini incelemek amacı ile yapılmıştır ve ilişkisel tarama modelinde betimsel
bir çalışmadır. Araştırma,
Kastamonu, Çankırı ve Karabük illerinde bulunan kamu ve özel hastanelerde, Temmuz 2016 – Mart 2017 tarihleri arasında yapılmıştır
ve araştırmaya toplam 683 sağlık çalışanı katılmıştır. Araştırmada kullanılan ölçeklerin güvenilirlik analizi sonuçları, iş
doyumu ölçeği Cronbach’s Alpha değeri 0,910, Paternalist liderlik Cronbach’s
Alpha değeri 0,890 olarak bulunmuştur. Araştırmaya katılanların %67,9’u kadın
(kamu 329, özel 135), %32,1’i (kamu 152, özel 67) erkektir. Verilerin analizinde SPSS16 programı
kullanılmıştır. Verilerin analizinde bağımsız örneklemler için t- testi, tek
yönlü varyans analizi, pearson korelasyon analizi ve regresyon analizi
kullanılmıştır.Yapılan Korelasyon ve regresyon analizleri sonucuna göre paternalist
liderliğin, iş doyumu üzerinde anlamlı ve yüksek düzeyde pozitif yönlü bir
etkisi olduğu saptanmıştır (β=530, t=16,322, p<0,01).Bu araştırma,sağlık
yöneticilerinin paternalist liderlik davranışları arttıkça, sağlık çalışanlarında
iş doyumunun da arttığını ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Paternalist Liderlik, İş Doyumu, Sağlık Yönetimi

Kaynakça

• Anwar, H. (2013). Impact of paternalisticleadership on employeesoutcome a study on thebankingsector of Pakistan. IOSR Journal Of Business And Management, 7(6), 109-115.
• Aycan, Z., Kanungo, R., Mendonca, M., Yu, K., Deller, J., Stahl, G., & Kurshid, A. (2000). Impact of culture on human resource management practices: A 10‐country comparison. Applied Psychology, 49(1), 192-221.
• Aycan, Z. (2006). Paternalism: Towards conceptual refinement and operationalization. U. Kim, K. Yang ve KK Flwang,(Ed.), Indigenous and cultural psychology: Understanding People in Context, pp.445-466.
• Aziri, B. (2011). Job satisfaction: A literature review. Management Research and Practice, 3(4), 77-86.
• Bakker, A.B., & Demerouti, E. (2007). Thejobdemands-resources model: State of the Art. Journal of ManagerialPsychology, 22(3), 309-328.
• Bass, B. (1960). Leadership, Psychology and Organizational Behavior. New York: Harper and Row.
• Burns, James, MacGregor. (1979). Two excepts from leadership. Educational Leadership, 36(6), 380-383.
• Cerit, Y. (2013). Paternalist liderlik ile öğretmenlere yönelik yıldırma davranışları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(2), 839-851.
• Chou, H. J. (2012). Effects of paternalisticleadership on jobsatisfaction-regulatoryfocus as themediator. International Journal of OrganizationalInnovation, 4(4), 62.
• Çağan Ö. (2014). Malatya ilindeki Aile Sağlığı ve Toplum Sağlığı Merkezlerinde Görev Yapan Sağlık Çalışanlarının İş Doyumu, Tükenmişlik ve Anksiyete Düzeyleri. Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Kayseri. (Danışman: Prof Dr. Osman GÜNAY).
• Erşan, E. E., Yıldırım, G., Doğan, O., & Doğan, S. (2013). Sağlık çalışanlarının iş doyumu ve algılanan iş stresi ile aralarındaki ilişkinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 14, 115-121.
• Gürvardar, Y. (2014). Hastanelerde hemşirelerin shift (vardiya) yöntemi ile çalışmasının iş doyumuna etkisini belirlemeye yönelik bir alan çalışması. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara. (Danışman: Prof Dr. Dilaver Tengilimoğlu). Izvercian, M., Potra, S., Ivascu, L. (2016). Job satisfaction variables: A grounded theory approach. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 221: 86-94.
• Jackson, T. (2016). Paternalisticleadership: Themissing link in cross-cultural leadership studies? International Journal of Cross Cultural Management, 16(1), 3-7.
• Kaya, F., & Oğuzöncül, A. F. (2016). Birinci Basamak Sağlık Çalışanlarında İş Doyumu ve Etkileyen Faktörler. Dicle Medical Journal/Dicle Tip Dergisi, 43(2), 248-255.
• Keklik, B. (2012). Sağlık hizmetlerinde benimsenen liderlik tiplerinin belirlenmesi: Özel bir hastane örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 14(1), 73-93.
• Kibbe, M. R. (2015). Leadership in Surgery. In: Kibbe M. R., & Chen, H. eds. Switzerland :Springer International Publishing.
• Koçel, T. (2011). İşletme yöneticiliği. 13. Baskı, İstanbul: Beta Basım.
• Leider, J. P., Harper, E., Shon, J. W., Sellers, K., & Castrucci, B. C. (2016). Job satisfaction and expected turnover among federal, state, and local public health practitioners. American Journal of Public Health, 106(10), 1782-1788.
• Mertoğlu, S. (2013). Gülhane Askeri Tıp Fakültesi Eğitim Hastanesi'nde çalışan sağlık personelinin tükenmişlik ve iş doyumu düzeylerini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. (Danışman: Doç. Dr. Mehmet TOP).
• Mustafa, G., & Lines, R. (2012). Paternalism as a predictor of leadership behaviors: A bi-level analysis. Eurasian Business Review, 2(1), 63-92.
• Oran, N.B. A study on jobsatisfaction of a group academical staff in Marmara University. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 1989, İstanbul. (Danışman: Prof. Dr. Ahmet Serpil).
• Özkalp, E. (2013). Örgütsel adalet. İçinde, Kırel, Ç. A., & Ağlargöz, O., eds. Duygular, tutumlar ve iş tatmini. 1. Basım, Anadolu Üniversitesi Yayını (71-80). Eskişehir.
• Pellegrini, E. K., & Scandura, T. A. (2006). Leader–member exchange (LMX), paternalism, and delegation in the Turkish business culture: An empirical investigation. Journal of International Business Studies, 37(2), 264-279.
• Pellegrini, E. K., & Scandura, T. A. (2008). Paternalistic leadership: A review and agenda for future research. Journal of management, 34(3), 566-593.
• Pellegrini, E. K., Scandura, T. A., & Jayaraman, V. (2010). Cross-cultural generalizability of paternalistic leadership: An expansion of leader-member exchange theory. Group & Organization Management, 35(4), 391-420.
• Salminen-Karlsson, M. (2015). Expatriate paternalistic leadership and gender relations in small European software firms in India. Culture and Organization, 21(5), 409-426.
• Stogdill, R. M. (1950). Leadership, membership and organization. Psychological bulletin, 47(1): 1-14.
• Suarez, M., Asenjo, M., Sanchez, M. ()2017. Job satisfaction among emergency department staff, Australasian Emergency Nursing Journal, 2017: 20(1); 31-36.
• Sur, H., & Palteki, T. Hastane Yönetimi. İstanbul: 1. Baskı, Nobel Tıp Kitabevi.
• Tanrıverdi, H., & Paşaoğlu, S. (2014). Dönüşümcü liderlik, örgütsel adalet ve iş tatmini arasındaki ilişkileri belirlemeye yönelik okul öncesi öğretmenleri üzerinde bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(50), 274-293.
• Tengilimoğlu, D. (2005). Hizmet işletmelerinde liderlik davranışları ile iş doyumu arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi,11(5): 21-27.
• Türesin, H. (2012). Örgüt çalışanlarının paternalistik liderlik algıları, öğrenilmiş güçlülük düzeyleri, iş tatmin düzeyleri ve işten ayrılma niyetleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Manisa. (Danışman: Prof. Dr. Sevinç Köse).
• Türesin, Tetik, H., & Köse, S. (2015). Örgüt çalışanlarının paternalistik liderlik algıları ve öğrenilmiş güçlülük düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi,11(26): 29-56.
• Yaman, T. (2011). Yöneticilerin paternalist (babacan) lider davranışlarının çalışanların örgütsel özdeşleşmelerine, iş performanslarına ve işten ayrılma niyetlerine etkisi: özel sektörde uygulama. Kara Harp Okulu, Yüksek Lisans Tezi, 2011, Ankara. (Danışman: Doç. Dr. Ömer Tunç).
• Yardımcı, C. (2010). Paternalistik liderlik davranışlarının iş tatmini üzerindeki etkisi: Bankacılık sektörü üzerinde bir uygulama. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010, (Danışman: Prof. Dr. Mahmut Arslan).
• Yeşiltaş, M. (2013). Paternalist liderliğin örgütsel vatandaşlık davranışları üzerindeki etkisinde dağıtım adaletinin aracılık rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(4), 50-70.