ELEKTRONİK ORTAMDA BELGELERİN UZUN SÜRE KORUNMASI, GÜVENLİĞİ VE ERİŞİM ETKİNLİĞİNİN ARTIRILMASINDA ÜSTVERİ ELEMANLARININ ÖNEMİ: SORUNLAR VE ÇÖZÜM ARAYIŞLARI

Yıl 2017, Sayı: 18-19, 11 - 35, 24.12.2017

Özgür Külcü

Öz

Elektronik
ortamda uzun süre korunmasında öncelik gerektiren kültür kaynakları genel
olarak arşivlerde, kütüphanelerde, müzelerde ve araştırma merkezlerinde yer
alan tarihi belgeler, yazmalar, kitaplar, efemeral dokümanlar, görsel ve
işitsel malzemeler, geçmişe ait bilgi veren elektronik ortamdaki her türlü
içerikten oluşmaktadır.

Dijital
kültürel miras kapsamında içeriğe erişim, içeriğin korunması ve güvenliğinde
temel rol, belgeyi tüm yönleriyle tanımlayan üstveri elemanlarıdır. Bu
çerçevede çalışmada dünyada ve ülkemizde kültür kaynaklarının elektronik
ortamda tanımlanmasına yönelik üstveri elemanlarının kullanım koşulları
karşılaştırmalı olarak incelenmekte, sorunlar tartışılmakta ve çözüm önerileri
sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Küresel miras, Arşiv belgesi, Üstveri koruma, Güvenlik, Erişim

Kaynakça

• The Batanes Islands Cultural Atlas. (2016). 07 Mart 2016 tarihinde http://ecai.org/BatanesAtlas/ adresinden erişildi. Buckland, M. (2006). Description and Search: Üstveri as Infrastructure. Brazi-lian Journal of Information Science. 12 Ağustos 2014 tarihinde http://www2.marilia.unesp.br/revistas/index.php/bjis/article/view/26/47 adresinden erişildi. Buckland, M. (2008a). The Educational Role of the Library in a Digital Environ-ment: Part I: Library Reference Resources when Digital. 12 Ağustos 2014 tari-hinde http://üstveri.berkeley.edu/SALT108.ppt; Part II: Part II: Design for Le-arning. http://üstveri.berkeley.edu/SALT208.ppt adresinden erişildi. Buckland, M. (2008b). Library reference service in a digital environment. Library and Information Science Research 30 (2), 81 85. 12 Ağustos 2014 tarihinde http://people.ischool.berkeley.edu/~buckland/libref.pdf adresinden erişildi. Buckland, M., Chen, A., Chen, H-M., Kim, Y., Lam, B., Larson, R., Norgard, B., and Purat, P. (1999). Mapping Entry Vocabulary to Unfamiliar Üstveri Voca-bularies. D-Lib Magazine 5 (1). 12 Ağustos 2014 tarihinde http://www.dlib.org/dlib/january99/buckland/01buckland.html adresinden erişildi. Buckland, M., Chen, C., Gey, F.C., Larson, R. R., Mostern, R. and Petras, V. (2007). Geographic Search: Catalogs, Gazetteers, and Maps”. College & Rese-arch Libraries 68 (5), 376-387. 09 Ağustos 2014 tarihinde http://crl.acrl.org/content/68/5/376.full.pdf+html adresinden erişildi. Buckland, M., Chen, A., Gey, F.C., and Larson, R. R. (1999). Search Across Dif-ferent Media: Numeric Data Sets and Text Files. Information Technology and Libraries 25 (4) (Dec 2006): 181-189. 12 Ağustos 2014 tarihinde http://ejournals.bc.edu/ojs/index.php/ital/article/view/3352/2963 adresin-den erişildi. Buckland, M. and Shaw, R. (2008). 4W vocabulary mapping across diverse refe-rence genres. Culture and Identity: Proceedings of the Tenth International ISKO Conference (İçinde 5-8 August 2008 Montréal, Canada. Ed. by C. Arsenault and J. T. Tennis. Würzburg, Germany: Ergon Verlag, 151-156. 12 Ağustos 2014 ta-rihinde http://people.ischool.berkeley.edu/~buckland/ISKO08.pdf adresinden erişildi. Buckland, M. and Lancaster, L. R. (2004). Combining time, place, and topic: The Electronic Cultural Atlas Initiative. D-Lib Magazine 10 (5). 12 Ağustos 2014 ta-rihinde http://www.dlib.org/dlib/may04/buckland/05buckland.html adre-sinden erişildi. Buckland, M. and Lancaster, L. R. (2006). Advances in discovery: The Electronic Cultural Atlas Initiative experience. First Monday. (August 2006). 12 Ağustos 2014 tarihinde http://www.firstmonday.org/ojs/index.php/fm/article/view /1388 adresinden erişildi. The ECAI Iraq Cultural Atlas. (2003). ECAI Iraq. 24 Haziran 2003 tarihinde http://ecai.org/iraq/ adresinden erişildi The ECAI Silk Road Atlas. (2002). 11 Eylül 2016 tarihinde http://ecai.org/silkroad/ adresinden erişildi. The ECAI Cultural Atlas Browser. (2016). 23 Temmuz 2016 tarihinde http://ecai.org/culturalatlasportal/ adresinden erişildi. The Electronic Cultural Atlas Initiative, ECAI. (2016). 17 Eylül 2016 tarihinde http://ecai.org adresinden erişildi. Europeana. (2014). Europeana Think Culture. 14 Eylül 2014 tarihinde http://www.europeana.eu/ adresinden erişildi. Gey, F. C., Buckland, M., Chen, A. and Larson, R. (2001). Entry Vocabulary - a Technology to Enhance Digital Search. In Proceedings of the First Internatio-nal Conference on Human Language Technology, San Diego, USA. 12 Ağustos 2014 tarihinde http://üstveri.sims.berkeley.edu/papers/hlt01-final.pdf adre-sinden erişildi. Hill, L. L. (2006). Georeferencing : the geographic associations of information. Cambridge, Mass.: MIT Press. IMLS. (2006). Bringing lives to light: biography in context. 30 Temmuz 2006 tari-hinde http://ecai.org/imls2006 adresinden erişildi. Larson, R., Gey, F., Chen, A. and Buckland, M. (2002). Mappings for Multilin-gual Digital Libraries. In: Proceedings of the 2nd annual Joint ACM/IEEE Confe-rence on Digital Libraries. Portland, Oregon, USA, July 14 18, 2002. 12 Ağustos 2014 tarihinde http://üstveri.sims.berkeley.edu/papers/p64-larson.pdf adre-sinden erişildi. Larson, R. R., and Frontiera, P. (2004). Spatial Ranking Methods for Geographical Information Retrieval (GIR) in Digital Libraries. the European Collaborative Digi-tal Library Conference (sunum). 17 Ağustos 2014 tarihinde http://cheshire.berkeley.edu/ECDL2004_preprint.pdf adresinden erişildi. National Endowment for The Humanities and IMLS. (2007). Context and Relati-onships: Ireland and Irish Studies. 11 Şubat 2007 tarihinde http://ecai.org/neh2007/ adresinden erişildi. Petras, V. (2006). Translating Dialects in Search: Mapping between Specialized Languages of Discourse and Documentary Languages. PhD dissertation, Univer-sity of California, Berkeley. 17 Ağustos 2014 tarihinde http://people.ischool.berkeley.edu/~vivienp/diss/vpetras-dissertation2006-official.pdf adresinden erişildi. Petras, V., Larson, R. R., and Buckland, M. (2006). Time Period Directories: A Üstveri Infrastructure for placing Events in Temporal and Geographic Con-text. In Opening Information Horizons; 6th ACM/IEEE CS Joint Conference on Di-gital Libraries 2006. New York: Association for Computing Machinery, 2006. 151 160. 17 Ağustos 2014 tarihinde http://üstveri.sims.berkeley.edu/tpdJCDL06.pdf adresinden erişildi. Religious Atlas of China and Himalaya, (2016). 20 Haziran 2016 tarihinde http://ecai.org/chinareligion/ adresinden erişildi. Shaw, R. (2008). Event gazetteers for navigating humanities resources, in Proce-eding of the 2nd PhD workshop on Information and knowledge management (Napa Valley, California, USA: ACM), 89 92. 17 Ağustos 2014 tarihinde http://people.ischool.berkeley.edu/~ryanshaw/wordpress/files/p89 shaw.pdf adresinden erişildi. IMLS. (2004). Support for the Learner: What, Where, When, and Who. 5 Mart 2004 tarihinde http://ecai.org/imls2004 adresinden erişildi. Susania Seals. (2002). The near east in late antiquity the sasanian empire. 26 Nisan 2002 tarihinde http://ecai.org/sasanianweb/ adresinden erişildi. Text Encoding Initiative Consortium. Personography Task Force. (2006). Report on XML Mark-up of Biographical and Prosopographical Data. 17 Ağustos 2014 tarihinde http://www.tei-c.org/Activities/Workgroups/PERS/persw02.xml adresinden erişildi. TimeMAPS. The Maps of Time. Real Communities-Virtual Worlds-Experimented Pasts. (2106). 23 Ekim 2016 tarihinde http://www.timemap.net/ adresinden erişildi. Yılmaz, B; Külcü, Ö, Ünal, Y., Çakmak, T. (2013). Distance education on digiti-zation: evaluation of an application in Turkey. Aslib Proceedings, 65 (4), 336-357. Zerneke, Jeanette. (2001). ECAI Sasanian ePublication. 17 Ağustos 2014 tarihinde http://ecai.org/sasanianweb/ adresinden erişildi. Zerneke, Jeanette. (2004). Featured Collection: ECAI Iraq. D-Lib Magazine 10 (5). 17 Ağustos 2014 tarihinde http://www.dlib.org/dlib/may04/05featured-collection.html adresinden erişildi. Zerneke, J. L., Buckland, M. and Carl, K. (2006). Temporally Dynamic Maps: The Electronic Cultural Atlas Initiative Experience. Human IT 8 (3), 83–94. 12 Ağustos 2014 tarihinde http://etjanst.hb.se/bhs/ith/3-8/jzmbkc.pdf adre-sinden erişildi.