STAJ SÜREÇLERİNİN ÖĞRENCİLERİN MESLEKİ BEKLENTİLERİNE ETKİSİ: MARMARA ÜNİVERSİTESİ BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİ BÖLÜMÜ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2018, Sayı: 20, 1 - 20, 05.01.2019

Bahattin Yalçınkaya Varol Saydam

Öz

Staj,
teorik eğitimi destekleyici, uygulamaya dayalı bir eğitim yöntemidir.
Stajların, Bilgi ve Belge Yönetimi (BBY) bölümlerinde teori ve uygulama
ilişkisi açısından ayrı bir önem taşıdığı, üniversitelerdeki BBY
müfredatlarında uygulama dersi olarak yer almasından da anlaşılabilir. Bu
çalışma, stajın Marmara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü (M.Ü. BBYB)
öğrencileri üzerindeki etkilerini ölçmek adına 2016 yılının yaz döneminde
stajını tamamlayan 2. ve 3. sınıf öğrencileriyle gerçekleştirilen anket uygulaması
ve eğitim-öğretim yılı süresince staj süreçlerinin gelişiminde farklı
zamanlarda yapılan birebir görüşmelerle elde edilen veriler üzerine
odaklanmaktadır. Bu araştırmanın amacı, zorunlu stajını yapan öğrencilerin,
staj yeri seçimleri konusunda bilgi vermek, teorik bilgi ve becerilerini
uygulamaya yansıtıp yansıtamadıklarını incelemek ve stajın bilgi ve belge
yönetimi alanında mesleki beklenti ve gelecek üzerindeki etkilerini
değerlendirmektir. Anket çalışması, staj yapılan kurumun değerlendirilmesi, teorik
bilgi ve becerilerin değerlendirilmesi ve staj uygulamasının mesleki gelecek ve
beklentileri üzerine etkisi olmak üzere üç kategori ve altı faktörde ele
alınmıştır. Araştırmada nicel ölçütler kullanılmıştır. Veriler anket
uygulamasıyla toplanmıştır ve sorular likert ölçeğine göre hazırlanmıştır.
Uygulanan analiz yöntemi her bir faktör için temel betimsel istatistiklerle
değerlendirmedir. İki zorunlu staj uygulaması bulunan M.Ü. BBYB’de ilk
stajlarını yapan öğrencilerle ikinci stajlarını yapanlar arasında mesleğe bakış
açısından farklılık olup olmadığını ölçmek için bağımsız t testi uygulanmıştır.
Araştırmada ölçmeye değer olarak görülen bir başka unsur meslek hakkındaki
gelecek beklentilerinin staj yapılan yere göre değişip değişmemesi konusu;
Kruskal Wallis-H testi sonuçlarına göre analiz edilmiştir.

Anahtar sözcükler: Bilgi ve belge yönetimi,
staj, teorik eğitim, uygulamalı eğitim.

 

Abstract

Internship, which supports
theoretical education, is an applied type of education. It is also
understandable that the internship has a special importance in terms of theory
and practice in the Information and Records Management (IRM) departments, since
it is an application course in the curriculum of the same departments in
universities. However, since the evaluation of this research focuses on
quantitative data, qualitative data are not mentioned in the analysis part, but
in the conclusion part. This study focuses on the questionnaire conducted by
2nd and 3rd year students who performed their internship in 2016 summer and the
data obtained during the interviews dated to various periods in order to
measure the effects of the internship upon the students of Marmara University
IRM department. However, since the evaluation of this research focuses on
quantitative data, qualitative data are not mentioned in the analysis part, but
in the conclusion part. The aim of this research is to evaluate the
effectiveness of the students who perform their compulsory internship, to
inform them about the internship place selection, to examine whether they
reflect the theoretical knowledge and skills to the practice and to determine
the professional expectation in the field of information and records
management. Quantitative criteria were used in this study. The data were
collected by questionnaire and the questions were prepared according to likert
scale. The method of analysis applied is evaluated with basic descriptive
statistics for each factor. During the evaluation, the students' experiences
before and after the internship, their theoretical training, professional
competence, job satisfaction and motivation, as well as the opinions of the
interns about the institution providing the internship opportunity are
discussed. An independent t-test is applied to determine whether there is any
difference between the first-time practitioner and the second-time
practitioner. Another factor that has been seen as an element worth to be
measured in the research is whether the future expectations about the
profession change according to the internship place and this topic is analyzed
according to the results of the Kruskal Wallis-H test. The research is limited
to the students of Marmara University, Department of Information and Records
Management. The study is intended to underline the students' career goals, the
choice of internships, the development of professional knowledge and skills and
reveal the relationship between theory and practice for IRM field. Moreover, it
will be able to contribute to the literature in terms of showing their professional
tendencies. It is also important to give an idea of whether there are
differences between the application areas such as librarianship, archiving and
records management -with regard to professional expectations and the
professional future.

Keywords: Information
and records management, internship, theoretical training, practical training.

Anahtar Kelimeler

Bilgi ve belge yönetimi, staj, teorik eğitim, uygulamalı eğitim

Kaynakça

• Alpay, M. (Yay. haz.). (1988). Türkiye’de kütüphane alanında teori ile uygulama ilişkisi sempozyumu. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Ba-sımevi. Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., Yıldırım, E. (2012). Sosyal bilimler-de araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı (7. bs.). Sakarya: Sakarya Kitabe-vi. Creswell, J. W. (2016) Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. S. B. Demir (Ed.). Ankara: Eğiten Kitap Yayınevi. Cuyler, A. C. ve Hodges, A. R. (2015). From the student side of the Ivory Tower: An empirical study of student expectations of internships in arts and cultu-ral management. International Journal of Arts Management, 17(3), 68-79. Çaylan, Ö, D., Akpınarlı V. ve Deveci, D, A. (2016). Öğrencilerin staj programları ile işe alım süreci: Denizcilik sektöründe “Rotamız Arkas Projesi” örnek olay incelemesi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 241-264. Çetinkaya, M. ve Kurşun, B. Y. (2011). Kullanıcı odaklı olarak kurulan Büyük Kütüphane’de staj. Türk Kütüphaneciliği, 25(1), 156-161. Efe, A., Zan, B. U. ve Binici, K. (2014). Bilgi ve belge yönetimi öğrencilerinin staj uygulamaları üzerine bir araştırma. N. Özel ve N. Er-Koçoğlu (Ed.), Ankara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü 60. Yıl Armağan Kitabı içinde (s. 173–190). Ankara: Ankara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü. Engin, M., Çalışkan E. ve Uysal Ö. (2013). Anadolu teknik ve teknik liselerdeki bilişim teknolojileri alanı öğrencilerinin staj yaptıkları işyerlerinde mesleki beklentilerinin karşılanma düzeyi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 601-618. Emir, O., Pelit, E. ve Arslan S. (2010). Turizm alanında ön lisans eğitimi alan öğrencilerin staj öncesi ve sonrası görüşlerinin karşılaştırılması (Afyon Ko-catepe Üniversitesi örneği). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(33), 141-165. Erol, M. (2004). Meslek yüksek okullarında muhasebe eğitimi alan öğrencilerin staj uygulamasında karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Muhasebe Finansman Dergisi, 21, 136-142. Furat, M.F. ve Keskin, İ. (2015). İstanbul Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi öğrencilerinde arşiv stajı algısı: Uygulamalı bir çalışma. Bilgi ve Belge Araş-tırmaları Dergisi, (3), 1-22. Güzel, F. Ö. (2010). Turizm öğrencilerinin staj döneminde edindikleri motivasyo-nun Herzberg Teorisine göre değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. Jo-urnal of Yasar University, 20(5), 3415-3429. Haseki, N. (1987). Kütüphanecilik bölümü mezunlarının araştırma kütüphanele-rindeki uygulamada karşılaştıkları sorunlar ve çözüm yolları. M. Alpay (Yay. haz.) Türkiye’de kütüphane alanında teori ile uygulama ilişkisi sempoz-yumu, Bildiriler kitabı içinde (s.209-225). İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Basımevi. Marmara Üniversitesi. (t.y.). Genel bilgiler. Erişim adresi: http://bby.fef.marmara.edu.tr/genel-bilgiler/ Marmara Üniversitesi. (t.y.). Lisans programı. Erişim adresi: http://bby.fef.marmara.edu.tr/lisans-programi/ Katajavuori, N., Lindblom-Ylänne, S. ve Hirvonen, J. (2006). The significance of practical training in linking theoretical studies with practice. Higher Educa-tion, 51(3), 439-464. doi:10.1007/s10734-004-6391-8 Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Öğrenci Staj Yönergesi. (2012). Erişim adresi: http://dosya.marmara.edu.tr/fef/2014/formlar/mu_fef_ogrenci_staj_yonergesi_v09_1-5.pdf Olcay, A., Yıldırım İ. ve Sürme M. (2015). Turizm eğitimi alan öğrencilerin staj eğitimi hakkında görüşleri: Gaziantep ili örneği. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 5(3), 324-334. Öney, H. (2016). Gastronomi eğitimi üzerine bir değerlendirme. Selçuk Üniversi-tesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (35), 193-203. Sağlık, Ö. (2016). Bilgi ve belge yönetimi eğitiminde uygulamanın önemi: Stajlar üzerine bir araştırma. Güssün Güneş (Ed.), I. Uluslararası Bilgi ve Belge Yö-netimi Bölümü Öğrenci Kongresi içinde (s. 9-18), 25-26 Nisan 2014. İstanbul. Staj. (2017, 8 Ekim). Türk Dil Kurumu Güncel Sözlük. Erişim adresi: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.58d280b46d9191.68051399 Tuncer, N. (1987, 7-8 Mayıs) Yükseköğretim kurumları kütüphanelerinde uygu-lamada karşılaşılan aksaklıklar. M. Alpay (Yay. haz.), Türkiye’de kütüphane alanında teori ile uygulama ilişkisi sempozyumu içinde (s. 59-70). İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Basımevi. Varol, D. (2003). Staj uygulamaları üzerine kişisel bilgiler. Türk Kütüphaneciliği, 17(2), 199-200.