KÜTÜPHANE KÜLTÜRÜNÜN GELİŞTİRİLMESİNDE BİR ARAÇ OLARAK ÇİZGİ DİZİLER: MOLLY OF DENALİ ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 54 - 67, 31.12.2023

Mehlika Karagözoğlu Aslıyüksek

https://doi.org/10.53474/ad.1267505

Öz

Araştırmalar, toplumun büyük çoğunluğunun haber alma, bilgilenme, eğlenme ve boş zaman değerlendirme gibi gerekçelerle aktif televizyon izleyicisi olduğunu ve uyku haricinde kalan zamanlarının dikkate değer bir kısmını televizyon seyrederek geçirdiğini göstermektedir. Aynı toplumun bir parçası olarak doğan ve yetişkinleri model alarak büyüyen çocukların da televizyon izledikleri kaçınılmaz bir gerçektir. Çocukların, kendilerine yönelik televizyon kanallarında en fazla izledikleri yayınlar çizgi dizilerdir. Olumsuz etkileri sürekli dile getirildiği halde izlenmeye ve izletilmeye devam edilen çizgi dizilerin varlığını mümkün olduğunca bir avantaja dönüştürmek ise yayınların niteliğini arttırmak ile sağlanabilir. Bunun için çocuklara toplumsal farkındalık ve yetkinlikler kazandıracak kültürel unsurların çizgi dizilere yerleştirilmesi faydalı olacaktır. Bu kültürel unsurların en önemlilerinden biri ise kütüphane kültürüdür. Okuma kültürünün geliştirilmesi için bir lokomotif görevi de üstlenecek olan kütüphane kültürü, toplumdaki her bireye çocukluktan itibaren kazandırılması gereken bir kültürdür. Bu çalışma, çocuklar tarafından sevilerek izlenen çizgi dizilerin kütüphane kültürü geliştirmede bir araç olarak değerlendirilebilirliğinin sorgulanması ve bu bağlamda Molly of Denali adlı çizgi dizinin incelenmesi amacını taşımaktadır. Nitel olarak tasarlanan araştırma kapsamında Minika Çocuk kanalında yayınlanan Molly of Denali çizgi dizisinin sezon boyunca gösterilen 40 bölümünün tamamı incelenmiş ve epizotlarda geçen kitap, kütüphane ve okuma unsurları değerlendirilmiştir. Araştırmanın verileri, doküman incelemesi (belgesel tarama) yöntemi ile toplanmış ve içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Çizgi dizinin on beş bölümünde kitap ve okuma eylemine ilişkin unsurlar bulunurken altı bölümde kütüphane unsuru yer almaktadır. Kütüphane unsuru, doğru, güncel ve güvenilir bilgiye erişim ortamı olarak, insanların bir araya geldikleri ortak bir toplanma mekânı olarak, yerel belleğin saklanıp korunduğu bir merkez olarak ve etkinliklerin yapıldığı toplumsal bir yer olarak sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kütüphane kültürü, okuma kültürü, çizgi dizi, Molly of Denali, kütüphane, çocuk

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

COMIC SERIES AS A TOOL FOR DEVELOPING LIBRARY CULTURE: THE CASE OF MOLLY OF DENALI

Öz

Researches, show that the majority of the society is an active television audience for reasons such as getting news, being informed, having fun and spending free time and spends a significant part of their time outside of sleep watching television. It is an inevitable fact that children who were born as part of the same society and grew up by taking adults as models also watch television. The broadcasts that children watch most on television channels intended for them are cartoons. Turning the existence of cartoons, which continue to be watched even though their negative effects are constantly expressed, into an advantage as much as possible can be achieved by increasing the quality of the broadcasts. For this, it would be beneficial to place cultural elements that will bring social awareness and competencies to children in cartoon series. One of the most important of these cultural elements is library culture. The library culture, which will also act as a locomotive for the development of reading culture, is a culture that should be acquired from childhood to every individual in the society. This study aims to question whether the cartoon series loved by children can be evaluated as a tool for developing library culture, and in this context, to examine the cartoon series named Molly of Denali. Within the scope of the research designed as qualitative, all 40 episodes of the Molly of Denali cartoon series broadcast on Minika Çocuk channel throughout the season were examined and the book, library and reading elements in the episodes were evaluated. The data of the research were collected by document analysis method and analyzed by content analysis method. While there are elements related to the book and the act of reading in the fifteen parts of the cartoon series, there are the library elements in the six parts. The library element is presented as an environment of access to accurate, current and reliable information, as a common gathering place where people come together, as a center where local memory is stored and protected, and as a social place where activities are held.

Anahtar Kelimeler

Library culture, reading culture, cartoons, Molly of Denali, library, child.

Proje Numarası

-

Kaynakça

• "PBS Kids orders animated series from Atomic Cartoons" Playback, May 9, 2018. 12 Şubat 2023 tarihinde https://playbackonline.ca/2018/05/09/pbs-kids-orders-first-alaskan-native-series/ adresinden erişildi.
• "Upfronts ’18: CBC debuts 17 new series" Playback, May 24, 2018. 12 Şubat 2023 tarihinde https://playbackonline.ca/2018/05/24/upfronts-18-cbc-debuts-17-new-series/ adresinden erişildi.
• Anameriç, H. (2006). Osmanlılarda kütüphane kültürü ve bilimsel yaşama etkisi. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 19 (19), 53-78.
• Atomic Cartoons. (2023). 15 Haziran 2023 tarihinde https://atomiccartoons.com/molly-of-denali-wins-visionary-award/ adresinden erişildi.
• Aydin, S. (2020). Kütüphane kültürü. Evrensel Değerler Derneği, İstanbul. 30 Mart 2023 tarihinde https://evrenseldegerler.org.tr/wp-content/uploads/2020/08/insanligin_ortak_degerleri_kutuphane_kulturu.pdf adresinden erişildi.
• Karagözoğlu-Aslıyüksek, M. (2022). Okuma kültürü kazandırmada bir araç olarak edebiyat: Annie Silvestro’nun Kütüphane Tavşanı Örneği. Arşiv Dünyası, 9(1), 1-9.
• Minika Çocuk Televizyonu web sitesi. (2023). 18 Şubat 2023 tarihinde https://www.minikacocuk.com.tr/programlar/molly adresinden erişildi.
• Molly of Denali çizgi dizi resmî web sitesi. (2023). 8 Şubat 2023 tarihinde https://pbskids.org/molly adresinden erişildi.
• Peabody Awards. (2023). 15.06.2023 tarihinde https://peabodyawards.com/award-profile/molly-of-denali/ adresinden erişildi.
• RTÜK Radyo ve Televizyon Üst Kurulu. (2018). Televizyon İzleme Eğilimleri Araştırması 2018, Ankara. 15 Haziran 2023 tarihinde https://rtuk.gov.tr/televizyon-izleme-egilimleri-arastirmasi-2006/1806 adresinden erişildi.
• Sever, S. (2007). “Okuma kültürü edinme sürecinde Türkçe öğretiminin sorumluluğu”, Okuma kültürü ve okullarda uygulama sorunları toplantısı (Başkent Öğretmenevi, 6 Aralık 2004) içinde ss. 108-126, Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Sever, S. (2013). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. Tudem, Ankara.
• Soysal, Ö. (2010). Osmanlı’da neler okundu, kütüphane kurumu nasıl algılandı, kurumlaşan gelenek yoksa kütüphane kültürü müydü? Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 50(2),163-175.14.05.2023 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/pub/dtcfdergisi/issue/66780/1044235 adresinden erişildi.
• Tavşancıl, E. Aslan, A. E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayıncılık, İstanbul.
• TİAK Televizyon İzleme Araştırmaları Anonim Şirketi Televizyon İzleme Ölçümü 2020 Yıllığı. (2021). 24 Mart 2022 tarihinde https://tiak.com.tr/upload/files/2020yillik.pdf adresinden erişildi. Yıldırım, A. Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınevi, Ankara.
• Yılmaz, B. (1993). Okuma alışkanlığında halk kütüphanelerinin rolü. Kütüphaneler Genel Müdürlüğü, Ankara.