Working Conditions of Foreign Seasonal Agricultural Workers in Türkiye

Yıl 2024, , 887 - 928, 25.10.2024

Hatice Hilal Tiritoğlu Ersoy

https://doi.org/10.57083/adaletdergisi.1573690

Öz

It is known that many foreign workers are employed in seasonal agricultural work. The agricultural sector, due to its structural characteristics and the prevalence of informal employment, provides easy employment opportunities for foreign workers, especially in terms of unskilled workforce. However, it can be stated that foreign seasonal agricultural workers work under very difficult conditions. Foreign workers in agricultural production perform for low wages, for long working hours, and without adequate protection and security, performing work that may be hazardous in terms of occupational health and safety. In addition, since they are foreigners in the country they migrate to, they are subjected to discrimination and social exclusion. Almost all foreign seasonal agricultural workers work informally without work permits. Thus, although foreigners are widely employed in seasonal agricultural work, they are under almost no protection and security framework while performing their work. In this respect, it can be stated that foreign seasonal agricultural workers work without decent working conditions. In our study, the subject of “Working Conditions of Foreign Seasonal Agricultural Workers in Türkiye” is discussed. For this purpose, firstly, the concepts of seasonal agricultural work, seasonal agricultural worker and agricultural intermediary are clarified. Then, the concepts of foreign and foreign seasonal agricultural workers are mentioned. Subsequently, the working conditions of foreign seasonal agricultural workers in Türkiye are examined in detail

Anahtar Kelimeler

Seasonal Work, Agricultural Work, Seasonal Agricultural Work, Seasonal Agricultural Worker, Agricultural Intermediary, Foreigner, Foreign Seasonal Agricultural Worker

TÜRKİYE’DE YABANCI MEVSİMLİK TARIM İŞÇİLERİNİN ÇALIŞMA KOŞULLARI

Öz

Mevsimlik tarım işlerinde, çok sayıda yabancı işçinin istihdam edildiği bilinmektedir. Tarım sektörü, yapısal özellikleri ve kayıt dışı istihdamın yaygınlığı dolayısıyla, özellikle vasıfsız iş gücü bakımından yabancı işçilere kolay iş bulma olanağı sağlamaktadır. Bununla birlikte, yabancı mevsimlik tarım işçilerinin oldukça zor şartlar altında iş gördükleri belirtilebilir. Tarımsal üretimde çalışan yabancı işçiler düşük ücretler karşılığında, uzun çalışma süreleri boyunca, işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından tehlike barındırabilecek işleri yeterli koruma ve güvence bulunmaksızın yerine getirmektedirler. Bunun yanı sıra, göç ettikleri ülkede yabancı olduklarından ayrımcılığa uğramakta, toplumsal dışlanmaya maruz kalmaktadırlar. Yabancı mevsimlik tarım işçilerinin neredeyse hepsi çalışma izinleri bulunmaksızın kayıt dışı olarak iş görmektedirler. Böylece yabancılar, mevsimlik tarım işlerinde yaygın olarak istihdam edilseler de işlerini yerine getirirken neredeyse hiçbir koruma ve güvence çerçevesi altında değildirler. Bu bakımdan, yabancı mevsimlik tarım işçilerinin insana yakışır çalışma koşullarından yoksun şekilde iş gördükleri belirtilebilir. Çalışmamızda, “Türkiye’de Yabancı Mevsimlik Tarım İşçilerinin Çalışma Koşulları” konusu ele alınmıştır. Bunun için, öncelikle mevsimlik tarım işi, mevsimlik tarım işçisi ve tarım aracısı kavramları açıklığa kavuşturulmuştur. Ardından, yabancı ve yabancı mevsimlik tarım işçisi kavramları üzerinde durulmuştur. Akabinde, Türkiye’de iş gören yabancı mevsimlik tarım işçilerinin çalışma koşulları ayrıntılı olarak incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mevsimlik İş, Tarım İşi, Mevsimlik Tarım İşi, Mevsimlik Tarım İşçisi, Tarım Aracısı, Yabancı, Yabancı Mevsimlik Tarım İşçisi

Kaynakça

• Akı E, “Mevsimlik İşlerde Çalışma Sorunları”, C.5, S.3, 2000, Kamu-İş Dergisi, ss.249-267.
• Aksoy S, Tarımda İş Hukuku, Ankara Basım ve Ciltevi, Ankara, 1969.
• Akyiğit E, Bireysel İş Hukuku Ders Kitabı, Güncellenmiş 2. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2021.
• Arıcı K, Türk Sosyal Güvenlik Hukuku, 2. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara, 2022.
• Asar A, Yabancılar Hukuku, Güncellenmiş 4. Baskı, Seçkin Yayınevi, 2018.
• Başbuğ A/Yücel Bodur M, İş Hukuku, 6. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2021.
• Bayramoğlu Z/Bozdemir M, “Dış Göçlerin Mevsimlik Tarım İşçiliği Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi”, C.9, S.2, 2019Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, , ss.1164-1176.
• Can H/Tuna E, Yabancılar Hukuku- Genel Kısım, Adalet Yayınevi, Ankara, 2022.
• Çalgüner C, Türkiye’de Ziraat İşçileri, Yüksek Ziraat Enstitüsü Basımevi, Ankara, 1943.
• ÇAYSIAD 2023 Yılı Çay Sektörü Raporu, (https://www.caysiad.org.tr/2023-yili-cay-sektoru-raporu, s.e.t.03.07.2024).
• Çelik N/Caniklioğlu N/Canbolat T/Özkaraca E, İş Hukuku Dersleri, Yenilenmiş 36. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul, 2023.
• Çelikel A/Öztekin Gelgel G, Yabancılar Hukuku, Yenilenmiş 27. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul, 2022.
• ÇSGB Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü, Mevsimlik Tarım ve Hayvancılık İşlerinde Muafiyetler, (https://www.csgb.gov.tr/, s.e.t. 04.07.2024).
• ÇSGB, Mevsimlik Gezici Tarım İşçilerinin Çalışma ve Sosyal Hayatlarının İyileştirilmesi Stratejisi ve Eylem Planı, Ankara, 2010.
• ÇSGB, Tarımda Sağlık ve Güvenlik Uluslararası Çalışma Örgütü Düzenlemeleri, (https://www.csgb.gov.tr/, s.e.t.13.08.2024).
• Dedeoğlu S, “Tarımsal Üretimde Göçmen İşçiler: Yoksulluk Nöbetinden Yoksulların Rekabetine”, C.1, S.56, 2018, Çalışma ve Toplum Dergisi, ss.37-68.
• Demir M, “Mevsimlik Tarım İşçilerinin Sosyal Güvenlik Haklarına İlişkin Değerlendirmeler ve Öneriler”, C.1, S.44, 2015, Çalışma ve Toplum Dergisi, ss.177-194.
• Doğan V/Yılmaz A Ç/İzmirli L A, Türk Yabancılar Hukuku, Güncellenmiş 7. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara, 2023.
• Ekmekçi Ö/Yiğit E, Bireysel İş Hukuku, Güncellenmiş 5. Baskı, On İki Levha Yayınevi, İstanbul, 2023.
• Ekşi N, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Hukuku, 5. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2018.
• Ergin H, Türk Hukukunda Yabancıların Çalışma İzinleri, Beta Yayınevi, İstanbul, 2017.
• Güzel A/Okur A R/Caniklioğlu N, Sosyal Güvenlik Hukuku, Yenilenmiş 19. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul, 2021.
• Hayata Destek Derneği, Mevsimlik Gezici Tarım İşçiliği 2014 Araştırma Raporu, (https://www.hayatadestek.org/wp-content/uploads/2021/09/mevsimlik-gezici-tarim-i%CC%87sciligi-2014-arastirma-raporu.pdf, s.e.t. 29.07.2024).
• International Labour Office, Safety and Health in Agriculture Convention, 2001 (No. 184), (https://normlex.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=NORMLEXPUB :12100:0::NO::P12100_ILO_CODE:C184, s.e.t.13.08.2024).
• Kalkınma Atölyesi, “Türkiye’de Mevsimlik Tarımsal Üretimde Yabancı Göçmen İşçiler Mevcut Durum Raporu”, Altan Matbaası, Ankara, Mayıs 2016, (https://www.ka.org.tr/dosyalar/file/Yayinlar/Cocuk-Haklari/Raporlar/TURKIYEDE-MEVSIMLIK-TARIMSAL-URETIMDE-YABANCI-GOCMEN-ISCILER-MEVCUT-DURUM-RAPORU.pdf, s.e.t. 24.05.2024).
• Kalkınma Atölyesi, “Yevmiyeci, Yarıcı veya Kürekçi; Hepsi Çocuk Tarımsal Üretimde Ücret Tipleri ve Çocuk İşçiliğinin Görünümleri”, Ankara, Kasım 2018, (https://www.ka.org.tr/dosyalar/file/Yayinlar/Cocuk-Haklari/Raporlar/YEVMIYECI-YARICI-VEYA-KUREKCI.pdf, s.e.t. 23.07.2024).
• Kar B, “Mevsimlik İş”, S.4, 2006, Sicil İş Hukuku Dergisi, ss.69-86.
• KEİG, Kadın Emeği ve İstihdamına İlişkin Bilgi Notları, Hazal Matbaa, İstanbul, Ağustos 2015, (https://www.keig.org/wp-content/uploads/2016/03/bilg_notlari_Agustos_2015-web.pdf, s.e.t.31.07.2024).
• Mollamahmutoğlu H/Astarlı M/Baysal U, İş Hukuku, Güncellenmiş 7. Baskı, Lykeion Yayınevi, Ankara, 2022.
• Selek Öz C/Bulut E, “Mevsimlik Tarım İşçilerinin Türk Hukuk Sistemi İçerisindeki Yeri”, C.1, S.1, 2013, ÇSGB Çalışma Dünyası Dergisi, ss.94-111.
• Soyer P, “Türk Borçlar Kanunu Tasarısının “Genel Hizmet Sözleşmesi’ne” İlişkin Bazı Hükümleri Üzerine Düşünceler”, Devrim Ulucan’a Armağan, İstanbul, Legal Yayınevi, 2008, ss.149-167.
• Sözer A N, İşçi, Bağımsız Çalışan ve Kamu Görevlileri Bakımından Türk Sosyal Sigortalar Hukuku, Güncellenmiş 5. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2021.
• Sümer H H, İş Hukuku, Gözden Geçirilmiş 26. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2022.
• Süzek S, İş Hukuku, 22. Baskı (Tıpkı Basım), Beta Yayınevi, İstanbul, 2022.
• Şakar M, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku, 14. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2021.
• Şimşek Z, “Mevsimlik Tarım İşçilerinin ve Ailelerinin İhtiyaçlarının Belirlenmesi Araştırması 2011”, Elif Matbaası, Şanlıurfa, Nisan 2012.
• TBMM, “Mevsimlik Tarım İşçilerinin Sorunlarının Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu”, Sıra:716, Mart 2015.
• Temir M, Türk İş ve Sosyal Güvenlik Hukukunda Tarımda Çalışanlar, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2020.
• Temir M, “İş Hukuku Boyutuyla Tarımda İş ve İşçi Bulma Aracılığı”, C.73, S.1, 2024, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, ss.437-475.
• Tiritoğlu Ersoy H H, “Türkiye’de Mültecilerin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Hakları”, S.2, 2019, Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, ss.435-474.
• Uşan M F, “Yargıtay Kararları Işığında İş Kanunu Açısından Tarım İşleri (4773 Sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler de Dikkate Alınarak)”, C.7, S.2, 2003, Kamu-İş Dergisi, ss.511-534.
• Uşan M F/Erdoğan C, İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku, Güncellenmiş 4. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2023.
• Yardımcıoğlu D, Türk İş ve Sosyal Güvenlik Hukukunda Mevsimlik İş Sözleşmesi, On İki Levha Yayınevi, İstanbul, 2020.
• Yılmaz M/Sayın C/Bozoğlu M, “Mevsimlik Gezici Tarım İşçiliğinde Tarım Aracılığının Rolü: Giresun İli Fındık Örneği”, C.34, S.2, 2021, Mediterranean Agricultural Sciences, ss.189-194.
• Yürekli S, Türk Borçlar Kanununa Göre Hizmet Sözleşmesinin Sona Ermesi, Güncellenmiş 3. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2016.